Klierepitheel
Bepaalde epitheelcellen kunnen tijdens de embryonale ontwikkeling (cel tot baby) tot
klierweefsel differentiëren, dat alleen een secretiefunctie (produceren/transporteren van
bepaalde stoffen) heeft.
Klierweefsel is op plaatsen in het lichaam geconcentreerd tot aparte organen: de klieren.
- Klier haalt de bouwstof voor hun product uit toevoerende bloedvaten.
- De regulatie van de activiteit gebeurt door het zenuwstelsel of door hormonen.
- Epitheel is zelf niet doorbloed, ligt daarom dieper bij goed doorbloede weefsels
Op grond van de plaats waar de klieren product afgeven worden ze verdeeld in
exocriene en endocriene klieren:
- exocriene: hebben een afvoerbuis en geven hun product aan het externe milieu af. Dit soort
afgifte wordt externe secretie genoemd. Vb. zweet-, borst-, darmsap- en speekselklieren.
- endocriene: hebben geen afvoerbuis en geven hun product rechtstreeks aan het bloed af.
Dit proces heet interne secretie. De afscheidingsproducten van endocriene klieren zijn altijd
hormonen. De hormoon producerende klieren (zoals schildklier of bijnieren) komen al
naargelang hun functie aan de orde bij de afzonderlijke orgaanstelsels.
De alvleesklier = de pancreas = buikspeekselklier
- Trosvormige klier met een langgerekte vorm.
- 15 tot 20 cm lang.
- Ligt achter de maag retroperitoneaal.
- De staart reikt tot vlak bij de milt.
- Vult de bocht van het duodenum.
Midden door de pancreas loopt de ductus pancreaticus, die pancreassap vanuit de
kliertrossen aangeleverd krijgt en in de richting van het duodenum (twaalfvingerige darm)
vervoert. Ter hoogte van de duodenumbocht vind je de papil van Vater, de
uitmondingsplaats in de duodenumwand.
De pancreas is een exocriene en endocriene klier:
- Exocrien: het klierproduct wordt naar buiten gebracht, in dit geval in het darmlumen.
- Endocrien: ongeveer 1% van het klierweefsel bestaat uit groepjes kliercellen die geen
afvoergang hebben. Eilandjes van Langerhans
Ze produceren insuline en glacon, twee hormonen die de glucosestofwisseling
beïnvloeden. Ze worden aan het bloed afgegeven interne secretie.
De algemene werking van hormonen
‘Hormoon’: een chemische boodschapperstof die door gespecialiseerde kliercellen wordt
geproduceerd, aan het bloed wordt afgegeven en elders in het lichaam zijn werking heeft.
interne secretie
Hormonen worden gemaakt door endocriene cellen of neurosecretoire cellen.
- Endocriene: gespecialiseerde kliercellen, die zich alleen maar bezighouden met de
productie van een bepaald hormoon. Zijn meestal gestructureerd tot een hormoonklier.
Andere benaming is endocriene klier.
- Neurosecretoire: gespecialiseerde zenuwcellen die in nauw contact staan met het
zenuwstelsel en bepaalde hormonen aan het bloed afgeven.
Hoe is het mogelijk dat een bepaald hormoon precies het gewenste effect heeft?
- Hormonen alleen invloed hebben op cellen die voor dat specifieke hormoon gevoelig zijn.
doelwitcellen. Als deze cellen onderdeel zijn van een orgaan, noem je dat orgaan een
doelwitorgaan.
, De Eilandjes van Langerhans
De pancreas bestaat voornamelijk uit exocrien klierweefsel, dat spijsverteringssappen aan
het darmkanaal afgeeft. Verspreid tussen dit klierweefsel liggen de eilandjes van langerhans.
De eilandjes zijn groepjes van endocriene cellen. De werking van de eilandjes is volledig
onafhankelijk van die van het exocriene deel van de pancreas.
Een eilandje bestaat uit meerde typen endocriene cellen:
- A-cellen: alfacellen maken glucagon
- B-cellen: bètacellen maken insuline
Ongeveer 70-75% wordt ingenomen door B-cellen; 20% van de cellen zijn A-cellen.
Insuline
- wordt aangemaakt door de eilandjes van Langerhans, wanneer de bloedsuikerspiegel te
hoog is.
- wordt aangemaakt wanneer de bloedsuikerspiegel (glucosegehalte) te hoog is.
- de bloedsuikerspiegel stijgt na eenaaltijd.
- er is dan veel glucose vanuit de darmen in het bloed opgenomen.
1. insuline bevordert in de lever en in de spieren de omzetting van glucose in glycogeen, de
opslagvorm van glucose.
2. insuline stimuleert de opname van glucose door bijna alle lichaamscellen, die de glucose
als energiebron voor hun celstofwisseling gebruiken.
Door insuline daalt de bloedsuikerspiegel.
Glucagon
- wordt aangemaakt door de eilandjes van
Langerhans, wanneer de bloedsuikerspiegel te laag
is.
- doet het tegenovergestelde van insuline
1. glucagon laat de bloedsuikerspiegel stijgen door
de omzetten van glycogeen in glucose te stimuleren.
Door glucagon stijgt de bloedsuikerspiegel
De glucoseconcentratie in het bloed ligt tussen de 60 en 160 mg per 100 ml bloed.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noorvandergraaf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.