Samenvatting
Anatomie en fysiologie samenvatting (tentamen een 7)
- Instelling
- Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
goede samenvatting met nog een paar extra aantekeningen
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 30 pagina's
Voorbeeld 4 van de 30 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
ANATOMIE EN FYSIOLOGIE SAMENVATTINGH1 terreinverkenning
1.2 anatomie + fysiologie = functionele anatomie
Om de bouw te kunnen bestuderen en beschrijven werd het lichaam opengesneden en ontleed. Deze
activiteit wordt aangeduid met de term anatomie (ontleedkunde) afgeleid van ‘ana’ (uiteen) en
‘temein’ (snijden). Anatomie houdt zich bezig met de bouw van het menselijk lichaam.
De wetenschap van het functioneren van een levend organisme wordt aangeduid met de term
fysiologie, afgeleid van de Griekse woorden ‘phusis’ (natuur) en ‘logos’ (leer). Voorbeelden van
fysiologische gegevens zijn: bloeddruk, spierkracht, ademfrequentie, hersenactiviteit of
samenstelling van de urine.
1.2.1 Functionele anatomie
Vorm en bouw zijn bepalend voor functiemogelijkheden. Andersom heeft de functie van een orgaan
ook invloed op de bouw ervan.
Bouw en functie zijn dynamische variabelen, die elkaar beïnvloeden en zeer nauw samenhangen. Je
kunt ze onderscheiden maar niet van elkaar scheiden. De combinatie van anatomie en fysiologie
wordt daarom aangeduid met het begrip functionele anatomie. Functionele anatomie behandelt de
bouw van het menselijk lichaam in directe relatie met de lichaamsfuncties.
1.2.2 Onderzoeksmethoden
Bij inspectie observeer je systematisch de buitenkant van het lichaam. Hoe is de kleur? Hoe beweegt
de persoon?
Bij palpatie tast je met de handen en vingers het lichaamsoppervlak op zo’n manier af dat je iets te
weten komt over dieper gelegen structuren. Zijn er verhardingen in het weefsel te voelen? Heeft de
lever normale afmetingen? Is de frequentie van de hartslag normaal?
Bij percussie klop je aan de buitenkant op een deel van het lichaam om uit de hoogte van de toon
een indruk te krijgen van de toestand van het onderliggende weefsel. Is het hart vergroot?
Bij auscultatie luister je met een stethoscoop naar geluiden die door het lichaam geproduceerd
worden. Hoe stroomt de lucht door de longen tijdens het ademen?
Bij laboratoriumonderzoek worden weefsels en vloeistoffen, zoals bloed, speeksel of urine
onderzocht. Welke stoffen zitten er in de urine?
Voorbeelden van moderne technologie:
Het röntgenapparaat maakt het mogelijk om door middel van röntgenstraling opnamen te maken
van de botten in het lichaam. Botten absorberen de straling niet, daarom op de foto lichten de
botten wit op.
Bij computertomografie (CT-scan) wordt ook röntgenstraling toegepast. Hierbij kunnen ook de
zachtere weefsels zichtbaar worden gemaakt.
Met een angiografie kan men afwijkingen in de hartholten en bloedvaten opsporen. Dit d.m.v. een
contrastvloeistof die in de bloedbaan is gespoten. Hierdoor worden ze zichtbaar op een röntgenfoto
dit wordt een angiogram genoemd.
,Bij magnetic resonance imaging (MRI) wordt de te onderzoeken persoon in een tunnel geschoven
die een zeer sterke magneet bevat, waarmee de waterstofatoomkernen in het lichaam
gemagnetiseerd worden. Deze kernen gaan zich als minimagneetjes gedragen en draaien t.o.v. de
grote magneet in een bepaalde richting. Tegelijkertijd worden vanuit de tunnel radiogolven
uitgezonden waardoor de waterstofatoomkernen gaan meetrillen (resoneren). Zodra de radiogolven
gestopt worden, geven de waterstofatoomkernen de trillingsenergie af als signalen. De computer kan
deze signalen omrekenen in doorsneden, die bepaalde eigenschappen van de structuren en weefsels
weergeven. Lucht en weefsels die weinig of geen water bevatten geven geen signaal af en zien er op
de MRI-scan zwart uit.
Echografie of echoscopie is beeldvormend onderzoek met behulp van ultrageluidstrillingen. Hierbij
worden via een sonde hoogfrequente geluidsgolven het lichaam ingezonden. Deze golven worden
door organen en weefsels weerkaatst en geregistreerd. De computer zet deze om in beeld.
Bij doppleronderzoek wordt ook gebruikgemaakt van hoogfrequente geluidsgolven. Hiermee kunnen
vooral de stroomrichting en stroomsnelheid van het bloed worden geregistreerd.
Endoscopie is de verzamelnaam voor alle onderzoeken waarbij gebruik wordt gemaakt van een
optische sonde. Dit is een flexibele staaf, voorzien van een minicamera. Met deze endoscoop kunnen
vrijwel alle holle organen en de grote gewichten van binnen worden bekeken.
Laryngoscopie Strottenhoofd en stembanden
Bronchoscopie Luchtwegen
Gastroscopie Maag
Coloscopie Dikke darm
Cytoscopie Blaas
Hysteroscopie Baarmoeder
Laparoscopie Buikholte
Artroscopie Gewrichten
ECG (elektrocardiogram) = gegevens over de hartactiviteit
EEG (elektro-encefalogram) = gegevens over de hersenactiviteit
EMG (elektromyogram) = gegevens over de spieractiviteit
1.4.1 Standaardisatie en verschillen
De standaardmens in de functionele anatomie heeft de volgende kenmerken:
- Mannelijke
- 25 jaar oud
- 1,75 m
- 70 kg
- Gemiddelde lichaamsbouw
- Gezond
1.4.2 terminologia anatomica
Internationale naamgeving = Terminologia Anatomica
Deze terminologie is deels gebaseerd op het Latijn maar ook uit het Oudgrieks.
,1.4.3 afkortingen
a. = arteria (slagader)
v. = vena (ader)
n. = nervus (zenuw), voor (aftakkingen van) zenuwen
m. = musculus (spier)
1.5 holistische benadering
Analyse = ontleding in bestanddelen
Een scheikundige verbinding is meer dan alleen de atomen die erin voorkomen. Het samenhangend
geheel is in veel gevallen meer dan de som van de delen. Ook het menselijk lichaam is niet, zoals een
machine, helemaal uit elkaar te halen en vervolgens weer in elkaar te zetten. Alle verbinden zouden
onherstelbaar zijn verbroken en de dood zou onherroepelijk zijn ingetreden. In A en F wordt
veelvuldig analyse toegepast, dat wil zeggen ontleding in bestanddelen.
Analyse maakt bespreking en bestudering mogelijk. Wanneer door analyse bepaalde gegevens
beschikbaar komen moeten deze gerelateerd worden aan het leven:
- Levende organismen nemen voedingsstoffen op voor de energiestofwisseling, de
bouwstofwisseling en het herstel. Een levend organisme heeft de drang tot zelfhandhaving
als iets kapotgaat.
- Levende organismen hebben de drang tot soort handhaving, dat wil zeggen: zorgen voor
nageslacht door middel van voortplanting
- Bij ‘leven’ is er sprake van reactie vermogen, beweging en ontwikkeling (groeien, rijpen en
leren).
Het menselijk lichaam is ontstaan uit één cel. Door ontelbare celdelingen zijn alle weefsels, organen
en orgaanstelsels ontstaan.
Ziel is (psyche) en lichaam (=soma)
De mens is een psychosomatische eenheid en bij uitstek een sociaal wezen. Het bestuderen van de
‘onderdelen’ van de mens moet er steeds op gericht zijn de mens in zijn totaliteit (psychisch,
somatisch, sociaal) beter te begrijpen. Deze gerichtheid op het totaal wordt de holistische
benadering genoemd. We passen daarbij synthese toe: kennis en inzicht worden samengevoegd tot
een ondeelbaar geheel.
HOOFDSTUK 2 CELLEN
Cellen zijn zowel de basis bouwstenen (anatomische term) als de fundamentele
stofwisselingseenheden (fysiologische term) van een organisme. Cellen hebben de kenmerken van
het leven zoals, ademhaling, stofwisseling en reacties op veranderingen in de omgeving.
2.1 metabolisme
De cel is de kleinste stofwisselingseenheid van het lichaam. Met metabolisme worden alle
biochemische reacties bedoeld die in de cellen kunnen plaatsvinden. Er zijn twee typen biochemische
reacties:
Anabole reacties: worden kleine moleculen samengevoegd tot grotere. Deze reacties kosten energie.
Deze worden meestal gebruikt voor groei, onderhoud en reparatie van weefsels. Daarom noem je dit
soort stofwisseling opbouwstofwisseling (assimilatie).
, Bij katabole reacties worden grotere moleculen afgebroken tot kleinere. Bij deze reacties komt
energie vrij die gebruikt kan worden voor de opbouwstofwisseling (assimilatie) of andere energie
vragende processen zoals beweging en warmteproductie. Omdat er sprake is van afbraak van stoffen
wordt dit soort stofwisselingsreacties aangeduid met afbraakstofwisseling (dissimilatie).
Verbranding
Bij verbranding reageert een energierijke stof (De brandstof) met zuurstof. Er is altijd zuurstof bij
nodig daarom wordt verbranding aerobe dissimilatie (MET ZUURSTOF) genoemd. Verbranding in de
cel wordt ook vaak celademhaling genoemd. Het doel van verbranding in de cel is het vrijmaken van
energie. Hiermee kan de cel allerlei activiteiten uitvoeren.
De brandstof voor verbranding is meestal glucose. Na verbranding ontstaat behalve energie ook
afvalstoffen. Dat zijn o.a. koolstofdioxide en water. Koolstofdioxide is een afvalgas; wij ademen het
uit. Het water wordt meestal in de cellen hergebruikt.
Formule verbranding glucose:
Glucose + zuurstof -> energie + water + co2
De verbranding van vetten in formule:
Vetten + zuurstof -> energie + water + co2 + afvalstoffen
Soms is er in de cel geen zuurstof voorhanden, maar is er toch behoefte aan energie. Dan schakelt de
cel over op afbraak van energierijke stoffen, zonder dat daarbij zuurstof gebruikt wordt. Dat noem je
anaerobe dissimilatie (ZONDER ZUURSTOF). Hierbij komen wel meer afvalstoffen vrij:
De anaerobe dissimilatie in formule:
Glucose -> energie + melkzuur + water
Anaerobe dissimilatie gebeurt onder andere in de spieren als ze veel arbeid moeten verrichten en de
ademhaling niet voldoende zuurstof aan de cellen beschikbaar stelt.
Energie
Verbranding in de cellen gebeurt continue. Hierdoor beschikt de cel voortdurend over energie. De
stof die energie kan ‘opladen’ heet adenosinedifosfaat (ADP). Zodra er energie door de verbranding
ontstaat kan er een derde fosfaatmolecuul aan ADP worden gebonden. Dan heet de stof
adenosinetrifosfaat ofwel ATP. Tegelijk met het fosfaatmolecuul wordt energie opgeslagen. Die
derde fosfaatbinding noem je dan ook een energierijke binding. ADP is dan opgeladen en ATP
bewaar de energie als een soort van accu.
De vorming van ATP:
ADP + P + energie -> ATP
De ATP-moleculen kunnen zich overal in de cel bevinden. Zodra ergens in de cel energie nodig is,
wordt het derde fosfaatmolecuul losgekoppeld en komt die energie vrij.
Formule: ATP -> ADP + P + energie
Enzymen
Alle biochemische reacties vinden plaats met behulp van reactieversnellers: enzymen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissahoekstra9. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen