Samenvatting
Samenvatting biologie H12 Hormonen
Uitgebreide, begrijpbare samenvatting over de hormonen in ons lichaam. Inclusief plaatjes, binasoverzicht en begrippenlijsten
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 12 – Hormonen12.1 – De aanmaak van hormonen
Veranderingen in je leven
Groei en ontwikkeling van processen waar hormonen bij betrokken zijn. Deze hormonen zijn
signaalstoffen die je lichaam via het bloed naar de cellen vervoert. Onder invloed van hormonen
groeit je lichaam, ze stimuleren de vorming en ontwikkeling geslachtsorganen en cellen. Dit proces
stopt pas na je 20e.
Hormoonklieren zijn endocriene klieren, ze geven hun producten af aan het inwendige milieu, het
bloed en (via het bloed aan) weefselvloeistof, cellen en lymfe. Klieren waarbij de producten in je
uitwendige milieu (huid/darm) terecht komt, zijn exocriene klieren.
Hormonen komen zo overal in je lichaam en sturen processen in je lichaam aan. Alleen cellen met
passende receptoren (voor een hormoon) reageren. Deze doelwitcellen bevinden zich in de
doelwitorganen en -weefsels, door hun reactie veranderen lichaamsprocessen (sneller groeien e.d.).
Daarnaast stimuleren hormonen uit de geslachtsklieren (testes/ovaria) de celdeling in verschillende
delen van het lichaam. Ook bevorderen ze de ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken en
beïnvloeden ze ons gedrag.
De centrale hormoonklier
Een goede aansturing van alle processen in je lichaam is nodig, de coördinatie gebeurt vooral via de
hypofyse (centrale hormoonklier). Deze hypofyse is een klein orgaan (diameter 1cm) die net onder
de hersenen zit. Vanuit de hypothalamus (hersendeel vlak boven hypofyse) ontvangt de hypofyse
informatie over het lichaam. De hypofyse zet daarmee hormoonklieren aan tot actie, daarnaast
regelt hij ook de groei/rijping van geslachtscellen. Zowel structuur als ligging van de hypofyse maakt
duidelijk dat dit orgaan de verbinding is tussen hersenen en hormoonstelsel. Hij bestaat uit 2 delen:
1. Neurohypofyse (hypofyseachterkwab) > bevat zenuwweefsel met daarin uitlopers van
neuronen (zenuwcellen) uit de hypothalamus.
2. Adenohypofyse (hypofysevoorkwab) > bestaat uit klierweefsel.
, Hersenen en hypofyse
Een goede bloeddruk is belangrijk voor je homeostase (intern milieu), hiervoor werken de
hypothalamus en neurohypofyse samen. Als je bloeddruk daalt, maken neuronen in de
hypothalamus het neurohormoon ADH. Via de uitlopers van de neuronen komt ADH in de
neurohypofyse, waar de uitlopers het weer afgeven aan het bloed. Bloedvaten trekken hierdoor
samen en de uitscheiding van water via de nieren vermindert, waardoor de bloeddruk stijgt.
Een tweede neurohormoon, oxytocine, beïnvloedt de contractie van de gladde spieren in de
baarmoederwand bij de bevalling en is betrokken bij sociaal gedrag (zorg voor baby). Hiervoor geldt
dezelfde weg (via neurohypofyse in het bloed)
Andere neurohormonen uit de hypothalamus stimuleren de adenohypofyse. Synapsen in de
hypothalamus geven de releasing-hormonen (RH’s) af aan het bloed, waarna deze meteen in de
adenohypofyse terechtkomen. Zo stimuleert het FSH-releasing-hormoon (FSH-HR) de adenohypofyse
tot de afgifte van FSH, dat geslachtsklieren stimuleert. Weer andere neuronen (v/d hypothalamus)
geven inhibiting-hormonen (IH’s) af, die de productie van (o.a.) prolactine en FSH remmen.
Regelen van hormoonconcentraties
Je lichaam stelt de hoeveelheid hormonen betrokken bij (bijv.) het vormen van geslachtscellen
nauwkeurig op elkaar af. Zo stimuleert FSH (uit hypofyse) de groei en ontwikkeling van de follikels en
eierstokken. Deze ontwikkelende follikels maken weer het hormoon oestradiol, een oestrogeen. Een
stijging hiervan stimuleert de afgifte van LH door de hypofyse, waarna de ovulatie volgt. Na de
ovulatie ontstaat uit de follikel het gele lichaam, dat ook nog progesteron maakt. De hormonen
remmen de afgifte van FSH-RH (hypothalamus) en FSH (hypofyse). Veel hormoonconcentraties zijn
via een negatieve terugkoppeling geregeld, waardoor de concentratie van het hormoon in het bloed
rond de norm blijft. Dit in tegenstelling tot positieve terugkoppeling, waarbij de
hormoonconcentratie alleen maar stijgt (meer oxytocineafgifte > toename weeën)
Plantenstoffen en oestrogenen
Mensen krijgen via voeding allerlei stoffen binnen. Sommigen hiervan binden aan de
membraanreceptoren, bestemd voor hormonen, daardoor kan je lichaam beïnvloedt worden.
Bijvoorbeeld: genisteïne uit soja bindt aan oestradiolreceptor en kan in de doelwitcel dezelfde
reactie oproepen als oestradiol. Voordelen zijn: minder botontkalking, minder hartproblemen, lagere
kans op borstkanker en klachten rond de menopauze verminderen. Maar het kan ook de
vruchtbaarheid beïnvloeden, hoe precies is nog niet duidelijk.
Begrippen:
Begrip: Betekenis:
Hormonen Een signaal stof die via het bloed zijn doelwitcellen bereikt.
Endocriene klieren Een (hormoon)klier die het product afgeeft aan het inwendige milieu,
het bloed, om zo een doelwitorgaan te bereiken
Exocriene klieren Een klier (bijv. zweet- of verteringsklier) die het product afgeeft aan
het uitwendige milieu.
Inwendige milieu Bloed, weefselvloeistof, celinhoud en lymfe
Uitwendige milieu Alles in en om het lichaam wat zich buiten het dekweefsel bevindt.
Doelwitorganen Organen waarvan de cellen receptoren hebben voor een bepaald
hormoon
Hypofyse Centrale hormoonklier, zo groot als een erwt, net onder het midden
van de grote hersenen, coördineert de aansturing van de
hormoonklieren
Hypothalamus Deel van de hersenen, vlak boven de hypofyse, koppelt zenuw- en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SanneSummarys. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen