THORAX EN ABDOMEN (MTVB18THAB)
Minor PCM
Hanzehogeschool Groningen
Schooljaar 2020-2021
,Wat wordt er behandeld in dit document?
Les Onderwerp
Thorax
coMOtact1
Samenvatting college
Abdomen
coMOtact3-4
Samenvatting college
Thorax
zsMOtact1
Antwoorden op de vragen van de zelfstudietaak
Thorax/abdomen
coMOtapet
Samenvatting college
Thorax
prMOtapet1
Samenvatting verschillende PowerPoints
Abdomen
prMOtapet2
Samenvatting verschillende PowerPoints
Radiofarmacons
Extra document
Samenvatting radiofarmacons prMOtapet1 en prMOtapet2
Thorax/abdomen
coMOtamri
Samenvatting college (gastdocent)
Thorax/abdomen
zsMOtamri3
Antwoorden op de vragen van de zelfstudietaak
In dit thema ligt de nadruk op de CT (PET-CT-MRI) in het tentamen.
,coMOtact1; thorax
Anatomie
De aorta descendens heeft een kleinere diameter, omdat er arterieel bloed doorheen stroomt en het
naar veel aftakkingen loopt. Hierdoor stroomt er dus ook minder bloed doorheen.
De wand van de oesophagus dient mooi regelmatig en homogeen te zijn.
De v. azygos en de v. hemi-azygos vormen een verbinding tussen de v. cava superior en de v. cava
inferior. Wanneer er zich bijvoorbeeld een stenose in de vena cava bevindt, zal het bloed via de v.
azygos en de v. hemi-azygos naar het hart gaan; het is dus een soort omweg. Normaal gesproken
zullen de v. azygos en de v. hemi-azygos niet aankleuren met contrastmiddel, maar in het geval van
een stenose wel. Het veneuze bloed kan dan alleen maar via de v. (hemi-)azygos naar het hart.
A
B
,Onderzoek
CT-thorax wordt veelal gemaakt met contrastmiddel. Echter, er zijn ook CT-thorax onderzoeken die
zonder contrastmiddel worden gemaakt. Het hangt heel erg van de indicatie af.
- CT-thorax met contrastmiddel:
• Infiltraten (vocht in grote hoeveelheden).
• Neoplasmata (tumoren en metastasen).
• Longembolieën.
- CT-thorax zonder contrastmiddel:
• Contra-indicatie voor contrastmiddel.
• Follow-up.
• HRCT.
Veel gebruikte window-settingen voor CT-thorax zijn:
- Mediastinum-setting; 400/40.
- Long-setting; 1400/-400.
CT-thorax met contrastmiddel
CT-thorax wordt vaak met contrastmiddel gemaakt, omdat:
- Veel hematogene metastasen in de longen stranden, via de v. cava.
- Veel lymfogene metastasen in de longen stranden, via de ductus thoracicus (verzamelbuis
van lymfevocht, wat er vevrvolgens voor zorgt dat het vocht weer in de bloedbaan terecht
komt).
- De longen continue onderhevig zijn aan invloeden van buitenaf.
Hematogeen = via de bloedvaten.
Lymfogeen = via de lymfevaten.
Cavitair = via de (vrije) buikholte.
Enting = via biopsie (bij het terugtrekken van de naald kan dit ontstaan).
Uitvoering:
- Patiënt ligt in rugligging met de voeten richting de gantry.
- Intraveneus contrastmiddel (1 ml/kg lichaamsgewicht) 3 ml/s.
- Arteriële-fase (30 seconden).
• De fase veranderd de laatste tijd. De meeste ziekenhuizen scannen
tegenwoordig in de vroeg-veneuze-fase (50 seconden).
- Inspiratie.
- Scanrichting is caudo-craniaal, geeft verminderde kans op verademing
(het mediastinum is zeer beweeglijk).
• Ook dit verandert de laatste tijd. In eerste instantie werd caudo-
craniaal gescand omdat veel kortademige patiënten niet lang hun adem vast konden
houden voor de scan. Tegenwoordig zijn de CT-scanners zo snel, dat er niet meer aan
deze regel voldaan hoeft te worden; er mag dus ook cranio-caudaal gescand worden.
- Scantraject is vanaf net boven de longtoppen tot en met de onderkant van de lever.
Wanneer je te maken hebt met primaire longtumoren, dan dienen de bijnieren ook gescand
te worden.
- De diagnostische coupedikte is 2-5 mm.
Bijnieren hebben een voorkeursplaats voor metastasering vanuit de longen.
Gezonde bijnieren zien eruit als een soort puntmutsjes, maar liggen op een
CT-scan los van de nier (zie scan). Indien de bijnieren > 2 cm zijn, zijn ze
verdacht (bolvormig). HU-waarde < 10 is benigne, daarboven is maligne.
,Op de scan is een verdenking voor een primair
longcarcinoom te zien. Er is een massa in de linkerlong
te zien.
Op de scan is een verdenking voor mesothelioom te
zien. Deze gaat vanuit de pleurae, aangezien deze erg
verdikt is.
Op de scan is een longinfiltraat te zien in de rechterlong.
De longblaasjes zijn aangedaan en lopen vol met
exsudaat (vloeistof die vanuit het vaatstelsel gaat lekken
naar een andere holte).
Op de scan is effusie/empyeem (ontsteking van de
holte) te zien, wat zich tussen de beide pleurae bevindt
(visceraal (binnenkant) en pariëtaal (buitenkant)).
Door de HU-waarde te meten zal er duidelijkheid
ontstaan over waar je mee te maken hebt. Bij effusie zal
de HU-waarde rond de 0 zitten, maar bij empyeem zit je
rond de 20 (bevat pus met eiwitten, want het is een
ontsteking).
, Op de scan is effusie/empyeem te zien, met pleuritis. Er
is dus ook een ontsteking van de pleurae aanwezig, dit is
te zien aan de verdikte wand van de pleurae.
Op de scan zijn vergrote lymfeklieren (neoplasmata) te
zien.
Op de scan is harttamponade te zien, wat veroorzaakt is
door bijvoorbeeld een infarct of pericarditis.
Het hart lijkt een verdikte hartwand te hebben, maar dit
is niet zo. Het hartzakje is vergroot, omdat het vol met
bloed/vocht zit.
Op de scan is een thymoom te zien (patiënt met M.
Gravis (spierzwakte)).
Thymoom = zeldzame tumor in de borstkas, die is
ontstaan vanuit de thymus.
Bij deze scan lag de patiënt op de buik. Dit kan te maken
hebben met eventuele benauwdheid van de patiënt,
wanneer hij/zij op de rug ligt.
Een pancoasttumor kan bij doorgroei verschillende symptomen geven, namelijk:
- Mediastinum; heesheid door aantasting van den n. recurrens.
- Apex; pijn in de arm, VCS-syndroom (obstructie vena cava superior; eventueel
contrastmiddel gaat via collateralen verder, dus een omleiding) en syndroom van Horner
(ooglid hangt naar beneden, pupil is heel klein en een droge huid rondom het oog).
