Historische context steden en Staten
Paragraaf 1
Tot 1000: West-Europa is een agrarisch-autarkische samenleving (landbouw)
Vanaf 1000: agrarisch-urbane samenleving (landbouw, ambacht, handel)
Door verandering in de landbouw.
Meer landbouwgrond, technische verbeteringen, efficiënter landgebruik
Gevolgen:
Toename voedselproductie
Bevolkingsgroei
Specialisatie in ambachten
Toename handel —> toename geld (munten en wisselbrieven)
Groei boerenbevolking onvoldoende werk op het plattenland
ruimte specialisatie, verkoop producten lokale markten, verstedelijking, groei nijverheid
Steden kregen centrale economische functie met jaarmarkten
Opkomst van steden (Vlaanderen verstedelijkt veel) centra nijverheid en handel
Groeien op gunstige plekken voor handel en verkeer (kruispunten wegen bijvoorbeeld)
Stadsrechten komen om economische belangen te beschermen. Stadsrechten worden bevochten en
gekocht. (zichzelf besturen, beschermen en eigen regels)
Adellijke grondbezitters juichten ontwikkeling toe (rijke stedelingen betalen meer belastingen dan
horigen op het domein)
Heersers (als koningen, graven en bisschoppen) gaven stadsrechten in ruil voor geld steun van de
stad Dit bevorderde de welvaart in hun gebied
Horigen trekken naar de stad om te profiteren langzame leegloop plattenland
Steden vormen centrum verzorgingsgebied.
— Platteland levert voedsel en grondstoffen, stad verwerkt en handelt
Jaarmarkten: elk jaar vaste tijd, duurt langere tijd. Voor kooplieden uit omgeving/buitenland
Leven in een stad = ongezond —> meer mensen sterven dan er geboren worden —> constante
stroom nieuwe mensen nodig (eind 14e eeuw)
De migratie vanaf plattenland hield bevolkingsgroei op peil
Kapitaalkrachtig —> poorter worden (burger van een stad)
Artesië
Binnen de Nederlanden, eerst verstedelijking in Vlaanderen en Artesië.
Vlaanderen kenden hoge landsbouwproductiviteit met een hoge opbrengst veel stedelijke
ontwikkeling mogelijk
Atrecht in Artesië tot 1300 belangrijkste stad in de Nederlanden (bisschopsstad). groeide van
overgebleven Romeinse resten.
Machtig door
Lakennijverheid:
- Hoge landbouwproductiviteit
- Schapenhouderij
Goed bevaarbaar
, Bisschop die was aangesteld door de paus goed contact Vaticaan veel handelsgelegenheid
Gevolgen:
Handelaren Atrecht aansluiting op een handelsnetwerk
Industriestad van formaat
Laken = geweven en vervilte wollen stof, tot opkomst van katoennijverheid belangrijkste soort
textiel in Europa. Gebruikt voor kleding, beddengoed, tapijten etc. heel veel ambacht nodig
1. Grootste groep wevers
2. Vollers (compact maken)
3. Ververs
Franse jaarmarkten (champagne streek)-> onderdeel handelsnetwerk Noord-Italiaanse stadstaten
Steden in Vlaanderen en Artesië lagen dicht bij Engeland grootste leverancier van wol
Atrecht verkocht niet alleen eigen laken, maar ook uit andere steden als Ieper grootste laken
producent die tijd.
Kooplieden krijgen meer invloed.
Redenen:
- Organisatie in koopliedengilden
- Macht in stadsbestuur door uitlenen van geld aan edellieden
Atrecht = startpunt stedelijke dynamiek in de Nederlanden
Vlaamse steden
Rond 1300 vormen Vlaamse steden het nieuwe centrum van de nijverheid in de Nederlanden
Brugge is door de Noordzee het centrum van handel tussen steden van Hanze, Spanje, Italië
Gent passeerde Ieper als grootste nijverheidsstad
Atrecht verloor voorsprong doordat de nieuwe handelsroutes opkwamen verstoorde handel
jaarmarkten Italië en Frankrijk
Handel Italië was onveilig door oorlogen
Eind 13e eeuw groei handel met de Duitse Hanze, Brugge lag gunstiger dan Atrecht.
Koopmansgilden = samenwerken om handelsvoorrechten te krijgen
Reden= langeafstandshandel nam onzekerheden mee als
- Handel verliep door tussenpersonen veel tijd tot aflevering producten
- Door oorlogen + politieke versnippering Europa handelswaren moeilijk te beschermen
Ambachtsgilden = samenwerkingsverbanden van ambachtslieden met hetzelfde beroep
bescherming tegen concurrentie door bijvoorbeeld prijzen af te spreken + spaarden gezamenlijk geld
om elkaar te ondersteunen bij bijvoorbeeld ziekte
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurvanderven2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.