BOS Samenvatting Kwalitatief Onderzoek HC 1 tm 5 + Grasple K1 tm 7 - Huyen Chau Nguyen
BOS HC 1 WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK EN GOEDE THEORIE
Kenmerken wetenschappelijk onderzoek (waardoor betrouwbaar): theorievormend (voortkomend uit eerder kennis),
systematisch (bepaalde stappen worden doorlopen), controleerbaar (peer-review/commentaar), empirisch
(uitkomsten gebaseerd op waarnemingen) en probabilistisch (realiseren dat conclusies niet voor eeuwig geldig en
gebaseerd zijn op plek/ plaats/moment/tijd)
Uitleg begrippen in sociale wetenschappen mbt de theorie-data cyclus:
- Theorie: geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen die in onderlinge samenhang worden
beschreven. In wetenschap is het een getoetst model ter verklaring van waarnemingen van de werkelijkheid
- Kenmerk van (goede) theorie:
- falsifieerbaar (over onderwerpen die je kan onderzoeken)
- spaarzaam (voorkeur voor een meer simpele theorie)
- Soorten onderzoeksvragen:
- fundamenteel/basic (kennisprobleem oplossen, dus theoretisch)
- toegepast/applied (praktijkprobleem oplossen)
- translationeel/translational (brug tussen fundamenteel en toegepast wetenschappelijk onderzoek)
- Onderzoeksontwerp: verzameling empirische gegevens voortkomend uit de onderzoeksvraag
- kwalitatief (kleine groepen, teksten, open onderzoeksvraag) of
- kwantitatief (grote groepen, getallen, specifieke onderzoeksvraag)
- Hypothesen: op basis van het ontwerp en theorie een hypothese opstellen. Vervolgens vindt er een data
verzameling en data-analyse plaats.
,BOS Samenvatting Kwalitatief Onderzoek HC 1 tm 5 + Grasple K1 tm 7 - Huyen Chau Nguyen
Grasple K1 Kenmerken onderzoek en theorie
KENMERKEN WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK
- Systematisch: Onderzoek gaat volgens een vast patroon wat van tevoren is vastgesteld (het volgt de
empirische cyclus).
- Theorievormend: Wetenschappelijk onderzoek leidt tot extra theoretische kennis. Theoretische kennis
geeft verklaringen die verder gaan dan alleen de paar observaties die in één specifieke setting zijn gedaan.
Hiervoor wordt zoveel mogelijk eerder wetenschappelijk onderzoek gebruikt.
- Empirisch: Er wordt in het onderzoek gebruik gemaakt van systematische waarnemingen.
- Controleerbaar: Andere mensen kunnen het onderzoek in principe helemaal herhalen. Daarvoor moeten
alle keuzes helder gecommuniceerd worden.
- Probabilistisch: Resultaten uit onderzoek kunnen nooit alle gevallen volledig verklaren. Op een andere
plek, plaats en tijd zullen de resultaten mogelijk anders zijn.
KENMERKEN VAN GOEDE THEORIE (meestal het startpunt van wetenschappelijk onderzoek)
- Spaarzaam: Een theorie moet zo simpel mogelijk zijn om de data goed te beschrijven.
- Falsificeerbaar: Het is in principe mogelijk om resultaten te vinden die de theorie weerleggen.
, BOS Samenvatting Kwalitatief Onderzoek HC 1 tm 5 + Grasple K1 tm 7 - Huyen Chau Nguyen
BOS HC 2 KWALITATIEF ONDERZOEK
Voornaamste doel van kwalitatief onderzoek
- Sociale fenomenen begrijpen vanuit hun natuurlijke context
- Om empirische patronen te vinden
- Die een startpunt kunnen zijn voor theorievorming - ontwikkeling nieuwe theorie, aanpassing of uitbreiding
van bestaande theorie (dmv gesproken of geschreven teksten, observaties van gedrag en interacties)
Kenmerken kwalitatief onderzoek
- De onderzoeker is geïnteresseerd in de natuurlijke omgeving van de respondent
- De onderzoeker heeft een contextuele benadering (doorvragen, meer info winnen)
- Het perspectief van de respondenten staat centraal
- Via specifieke observaties probeert de onderzoeker:
- de sociale werkelijkheid te omschrijven in al haar diversiteit
- naar algemeenheden te zoeken die nieuwe theorieën vormen of bestaande theorieën aanpassen
Achtergrond van kwalitatief onderzoek: Grounded theory
- Systematische, kwalitatieve aanpak van onderzoek
- Theorie ontwikkelen ipv theorie testen/ hypothese toetsen
- Gebruik data om een theorie te ontwikkelen
- Onderzoekers zijn open-minded (zonder verwachtingen het veld ingaan en kijken wat je tegenkomt)
Type wetenschappelijk onderzoek
- Inductief onderzoek: van concreet, naar algemeen – niet leunen op theorie, geen hypothese
- Kern: data gebruiken om een theorie te vormen (bij nieuwe onderwerpen)
- Deductief onderzoek: van algemeen, naar concreet – op zoek naar theorieën, wel hypothese
- Kern: gebruikt theorie als basis om hypotheses te formuleren (eerst theorie, dan verwachtingen)
- Abductief onderzoek: theorievormend, maar met gebruik van bestaande theorie
- Kern: theorie als inspiratievorm, geen specifieke verwachtingen
Elementen onderzoeksvraag van een kwalitatief onderzoek – SPI(C)E
- Setting: waar, in welke context? (waar vindt het plaats)
- Perspective: voor wie? (welke mensen/bedrijven/groepen)
- Interest: wat? (wat willen we weten over de groep, waar zijn we algemeen in geïnteresseerd)
- Comparison: vergeleken met wat? (wat kunnen we tegenover elkaar zetten - niet altijd aanwezig)
- Evaluation: met welk resultaat? (dat wat we specifiek willen weten over de interest, wat er wordt
onderzocht)
Onderzoeksopzet – manier van data verzamelen
- Afhankelijk van de onderzoeksvraag, bereikbaarheid van de te onderzoeken groep, ethische overwegingen
- Voorbeelden bij kwalitatief onderzoek: kwalitatief interview (een op een gesprek), focus groep (kleine
groep met interactie bij elkaar), bestaande gegevens (teksten, foto’s ed), etnografisch onderzoek (cultureel
gericht: bepaalde groep binnen de samenleving langdurig onderzoeken)
Onderzoeksopzet – ethiek
Omgang met je respondenten
- Beginsel van respect: Informed consent (vragen om toestemming om deel te nemen), misleiding/deception
(niet vertellen waar het over gaat), debriefing (achteraf vertellen waar het onderzoek echt om ging)
- Geen schade toebrengen, maatschappij moet er iets aan hebben (beneficence): anonimiteit (geen
namen/terugzien wie er heeft meegedaan) en vertrouwelijkheid (geen expliciete uitspraken opnemen)
- Beginsel van rechtvaardigheid (balans tussen de investering en de info die er worden opgeleverd)
Omgang met je data
- Niet: data verzinnen, data vervalsen, plagiaat
