Kenmerkende aspecten
- De levenswijze van jagers en verzamelaars.
- Het ontstaan van de landbouw en landbouwsamenlevingen.
De eerste mensen
Vijf miljoen jaar geleden trokken de mensapen in Afrika van de bossen naar de open vlaktes. Ze gingen rechtop lopen, om
hun omgeving beter te zien, om sneller te zijn en zichzelf beter te verdedigen. De ontwikkeling ging heel langzaam en ze
mens ging zich aanpassen aan omgeving, ook wel evolutie genoemd. Twee miljoen jaar geleden leefden de homo habilis
(handige mens) en de homo erectus (rechtopgaande mens). Tweehonderdvijftigduizend jaar geleden ontstond in Oost-
Afrika de homo sapiens. Drieënveertigduizend jaar geleden kwamen zij naar Europa, waar toen de Neanderthaler woonde.
Het verschil tussen homo sapiens en dieren is dat homo sapiens collectief konden leren, zoals een (gesproken) taal leren en
op symbolische wijze denken
Levenswijze van jager-verzamelaars
De Neanderthalers en de eerste moderne mensen waren jager-verzamelaars die leefden als nomaden. Vanuit hun kampen
gingen ze op jacht. Als de carrying capacity niet meer goed genoeg was, gingen ze naar een ander gebied. Uit
antropologisch onderzoek is gebleken dat jager-verzamelaarsgroepen zich soms opsplitsten. Klimaat had ook een grote
invloed op de levenswijze. Zo was er een ijstijd toen de eerste moderne mensen Europa binnenkwamen. In Centraal- en
Zuid-Europa kon er gejaagd worden op dieren, waar ook gereedschappen gemaakt werden van dierenbotten en vuursteen.
Daardoor heet deze prehistorische periode het Paleolithicum (Oude Steentijd).
Neolithische revolutie
De verandering van levenswijze is een van de grootste veranderingen in de prehistorie. Landbouw het belangrijkste, maar
archeologen weten niet zo goed waarom dit gebeurde. Het is waarschijnlijk een combinatie van het feit dat jager-
verzamelaars meer kennis kregen over wilde granen, de bevolking groeide en het klimaat veranderde. Hierdoor was
rondtrekken niet meer noodzakelijk en ontstonden er dorpen. Vanaf 12.000 v.Chr. veranderde het klimaat weer, waardoor
de overvloed aan wilde granen en dieren afnam. In de Vruchtbare Halve Maan ontdekten men hoe ze zelf granen konden
verbouwen, wat waarschijnlijk een noodzaak was. Naast akkerbouw ontstond er ook veeteelt. De gevolgen hiervan waren
groot, waardoor er sprake is van een landbouwrevolutie of neolithische revolutie (neolithisch = Nieuwe Steentijd).
De landbouwsamenleving
Vanaf 5000 v.Chr. kwam de landbouwrevolutie ook in West-Europa. Archeologen denken dat dit komt door de mensen uit
het Midden-Oosten, doordat daar door de landbouw het voedsel en daarmee de bevolking toenam, trokken boeren naar
Europa. Men dat aan landbouw deed ging sedentair leven en er werd ander materiaal gebruikt dan de jager-verzamelaars
deden. Er was nog geen verschil in aanzien en macht in de vroegste landbouwsamenlevingen. Men ging echter niet meteen
volledig over op landbouw; nog duizenden jaren werd er ook gebruikt gemaakt van jagen en verzamelen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sewijnen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.