Plan van aanpak slecht nieuws gesprek
Het theoretisch kader
Een slecht nieuws gesprek is in alle gevallen vervelend en niet fijn. Niemand vindt
het leuk om slecht nieuws te brengen, en al helemaal niet om slecht nieuws te
ontvangen maar dit hoeft niet te betekenen dat het gesprek onaangenaam of
vervelend hoeft te worden.
Het nieuws is erg vervelend, maar je kan het wel op een fijne manier brengen. Een
slecht nieuws gesprek kan veel verschillende emoties naar boven halen bij mensen
zoals boosheid, paniek, onbegrip en agressie, maar hoe slechter je het nieuws
gesprek voert, hoe minder controle je hebt over deze reacties. (Kennisplein Zorg
voor Beter, 2021)
Een slecht nieuws gepsprek is moeilijk, je wilt niemand pijn doen maar het nieuws
verzachten is ook geen goede optie. Dit kan extra verwarring opbrengen bij de
zorgvrager en dit wil je niet. Je moet het nieuws brengen, en daarna de zorgvrager
mee helpen opvangen.
Een slecht nieuws gesprek heeft veel valkuilen, en ik hoop dat ik in mijn gesprek
deze valkuilen kan omzeilen. Ik wil het nieuws niet uitstellen, maar ik denk dat dit
voor mij wel de moeilijkste valkuil gaat worden. Ook wil ik absoluut niet de pil
vergulden, want dit heeft ook geen positieve effecten op een langer termijn. Ik wil de
zorgvrager de tijd geven de boodschap te verwerken en wil hierna op gaan reageren.
Ik wil veel gebruik gaan maken van gevoelsreflecties. Een open houding, oogcontact,
open vragen vindt ik belangrijk in dit gesprek. Een valkuil voor mij gaat denk ik ook
zijn dat ik iemand niet te snel moet troosten, in mijn dagelijkse leven merk ik dit al
snel op dus ik wil dit niet doen in mijn slecht nieuws gesprek omdat dit verwarrend
kan werken
Een belangrijk onderdeel in het slecht nieuws gesprek is de stilte. Na een paar
zinnen simpelweg stil zijn. Dit klinkt makkelijk, maar je hebt de neiging om door te
gaan praten maar dit is juist belangrijk om niet te doen. Laat het nieuws landen,
wacht tot de ander weer begint met praten
Ik wil in mijn gesprek gebruik maken van; Laat OMA thuis. Probeer je Oordelen,
Meningen en Aannamens/adviezen voor je te houden en luister met een open
houding naar de ander. Bij het voeren van een goed gesprek met de zorgvrager is
het belangrijk om gebruikt te maken van de LSD methode: Luisteren, Samenvatten
en Doorvragen. Actief luisteren is namelijk essentieel voor een goed gesprek met de
zorgvrager. Ook moet je vragen stellen die het gesprek verdiepen en die patiënt
uitnodigen om iets te vertellen in plaats van gesloten antwoorden te krijgen zoals ja
en nee.
Mijn leerdoelen voor het slecht nieuws gesprek zijn de volgende:
Maak op de juist momenten gebruik van stiltes
Biedt ruimte voor emoties
Trap niet in de valkuilen van een slecht nieuws gesprek
,Wanneer ik deze leerdoelen heb behaald aan het einde van het gesprek denk ik dat
ik positief kan terug kijken op mijn gesprek dus hier ga ik aan werken. Tijdens mijn
gesprek met de simulatiepatient maak ik gebruik van dit plan van aanak en de
vaardigheden die hierin staan beschreven. Ik hoop dat ik mijn zorgvrager op zijn of
haar gemak kan stellen en dat ik dit gesprek toch zo prettig mogelijk kan gaan laten
verlopen.
Dit plan van aanpak is opgesteld uit informatie uit het boek: Burgt, M., Terra, B., &
van Mechelen-Gevers, E. (2015). Patiëntenvoorlichting door verpleegkundigen (5de
editie). Bohn Stafleu van Loghum. En Silverman, J., & Kurtz, S. (2014). Vaardig
communiceren in de gezondheidszorg (3de editie). Boom Lemma
Kaal plan van aanpak
, Voorbereiding
Zo snel mogelijk een afspraak maken
Locatie organiseren, privacy, rust bekend
Steun mee uitnodigen, partner, familie
Voorbereiding op de situatie, medische gegevens bestuderen, achtergrond
van de patiënt kennen
Alle spullen binnen handbereik
Nadenken over formulering van het slechte nieuws
Nadenken over mogelijke vragen die de patiënt kan hebben
Inleiding: kenmerkend dat deze kort is
Contact maken is het belangrijkste
Korte inleidende zin op het slechte nieuws
Kern
Fase 1: slecht nieuws brengen: to the point met respect
Waarschuw dat er onaangename informatie gaat komen
Basale informatie: eerlijke en eenvoudig, herhalen van belangrijke punten
Afstemmen op de reactie van de patiënt
Vaststellen wat je patiënt al weet
Juiste hoeveelheid informatie, niet te veel, niet te zacht en niet alle harde
feiten
Informatie in juiste volgorde en in kleine stukjes
Juiste tempo, afstemmen op de patiënt
Non-verbale gedrag
Valkuilen
Uitstellen
Patiënt zelf laten vertellen
Pil vergulden
Rechtvaardigen
Over jezelf praten
Fase 2: ruimte bieden voor emoties
Let op non-verbale signalen van de patiënt, gezichtsuitdrukkingen,
lichaamstaal, stiltes en tranen
Stiltes laten vallen
Gevoelsreflectie
Luisteren naar de patiënt
Actieve luisterhouding
Kant van de patiënt kiezen
Zorgzame aandacht voor uitingen van verdriet, dit kan met woorden maar er
zijn ook andere handelingen die een verpleegkundige kan doen die troost
kunnen bieden
Fase 3: steun bieden bij probleem aanpak
Luisteren
Doorvragen
Samenvatten
Medeleven, interesse en acceptatie tonen
Controleren of de patiënt de info heeft begrepen
