Samenvatting
Samenvatting Jared Diamond - Guns, Germs and Steel
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Samenvatting van 33 pagina's voor het vak Wereldgeschiedenis aan de UvA
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 33 pagina's
Voorbeeld 3 van de 33 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
15 beoordelingen
Door: aartvt • 5 jaar geleden
Door: samiramagh • 5 jaar geleden
Door: tjeerdsesink • 5 jaar geleden
Door: maxlokin • 5 jaar geleden
top
Door: huubjanssen1 • 5 jaar geleden
Door: januyttewaal • 5 jaar geleden
Door: yasmineebt • 5 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting wereldgeschiedenisGuns, germs and steel: a short history of everybody for
the last 13.000 years – Jared Diamond
Hoofdstuk 1: Up to the starting line: what happened on all the
continents before 11.000 B.C.?
De dichtst verwante dieren aan de mens zijn drie aapsoorten: de gorilla, chimpansee en de
bonobo. Deze dieren leven in Afrika, waar de evolutie van de mens ook heeft plaatsgevonden.
De geschiedenis van de mens begint ongeveer zeven miljoen jaar geleden, toen een groep
apen in verschillende groepjes uiteenviel, uiteindelijk evolueerden deze groepjes in de gorilla,
chimpansee en de mens. De evolutie doorwandelde verschillende stadia; vier miljoen jaar
geleden ging de mens overeind lopen en 2,5 miljoen jaar geleden groeide de mens in omvang
(qua lichaam en qua hersenen).
De homo erectus ontstond 1,7 miljoen jaar geleden, leek in veel opzichten op de mens
behalve dat het brein ongeveer de helft van de grote was, als hij nu is. De homo erectus was
meer dan een aap, maar minder dan de moderne mens, het was de tussenschakel. De homo
erectus was de eerste mens-vorm die zich buiten Afrika verspreidde, dit weet men aan de hand
van gevonden fossielen van een miljoen jaar oud uit zuidoost Azië en Java, waardoor deze
menssoort ook bekent staat als de ‘Java man’.
Een half miljoen jaar geleden verspreidde de homo erectus zich naar Eurazië, maar in
de tussentijd was de mens verder geëvolueerd. De schedel van de nieuwe mens was ongeveer
dezelfde grootte als vandaag de dag, waardoor deze Eurazië-mensen ook als homo sapiëns
worden bestempeld; dezelfde naam als de hedendaagse mens, maar wel met veel verschillen
in het skelet. Wel is bekend dat rond deze tijd, de mens gebruik wist te maken van vuur. Boten
kon men echter nog niet bouwen, en overleven in koude gebieden als Siberië was ook nog niet
mogelijk.
De populatie van Afrika en Eurazië tussen 130.000 en 40.000 jaar geleden, wordt als
neanderthaler aangeduid. Het brein van de neanderthaler was groter dan van de hedendaagse
mens, en het waren de eerste mensen die sporen van begravingen en ziekenzorg achterlieten.
De neanderthaler was in evolutionair opzicht echter net zo ver achter de hedendaagse mens
als de vroege homo sapiëns. Beide mensen konden geen gereedschap van steen maken en
hadden slechte jaagkwaliteiten.
Ongeveer 50.000 jaar geleden vond de Great Leap Forward plaats. De eerste tekenen
hiervan komen uit Oost-Afrika, waar men stenen gereedschap en juwelen achterlieten. In
zuidoost Europa gebeurde hetzelfde, en in 40.000 v. Chr. ook in zuidwest Europa, waar
volledig ontwikkelde skeletten zijn gevonden van de Cro-Magnons. Deze mensen lieten vel
afval achter, waar gereedschap van niet alleen steen maar ook van beenderen gevonden zijn
die bewerkt zijn om met een bepaalde vorm een doel te dienen. Ook zijn wapens aangetroffen,
om van een afstand groot wild te kunnen doden. Met deze wapens kon op gevaarlijke dieren
gejaagd worden, terwijl aangetroffen nette en lijnen het mogelijk maakten om op vogels en
vissen te jagen. Overblijfselen van huizen en genaaide kleren zijn aangetroffen, en eerste
,Samenvatting wereldgeschiedenis
tekenen van spirituele ontwikkeling. De Cro-Magnons zijn echter het bekendst van hun
rotsschilderingen, beelden en muzikale instrumenten die door de tijd heen zijn aangetroffen.
Deze Great Leap Forward brengt twee vragen naar voren:
1. Hoe is het ontstaan? Verschillende antwoorden mogelijk. Zo kan het zijn doordat
men stembanden ontwikkelde, en een basis voor de moderne taal kon ontstaan. Ook
kan het zijn dat de grootte van het brein rond deze tijd veranderde.
2. Waar is het ontstaan? Omdat skeletten in Afrika zijn gevonden, die veel op die van
de moderne mens lijken, kan worden gesuggereerd dat de sprong voorwaarts in Afrika
100.000 jaar geleden heeft plaatsgevonden. Tegelijkertijd stelt men dat in Indonesië en
China skeletten zijn gevonden van honderden duizenden jaren geleden, die sterke
gelijkenissen met hedendaagse Chinese en Aboriginalskeletten vertonen. Ook hierover
bestaat dus verdeeldheid.
Binnen een paar duizend jaar na het arriveren van de Cro-Magnons in Europa, verdwenen de
neanderthalers. Dit suggereert dat de Cro-Magnons hun superieure technologie en
denkvermogens hebben toegepast om de neanderthalers uit te roeien, terwijl ze weinig bewijs
van interactie tussen de soorten hebben achtergelaten.
Met de Great Leap Forward is het eerste bewijs gevonden van een grootschalige verspreiding
van het menselijk ras over de continenten. Dit werd verder verspreid met de bezetting van
Australië en Nieuw-Guinea. Tussen 40.000 en 30.000 jaar geleden zijn de eerste mensen hier
terecht gekomen, waar een plausibele verklaring voor is. Gedurende de ijstijd bevroor een
hoop water en werd het zeeniveau lager. Dit had als resultaat dat de ondiepe zee tussen Azië
en een aantal Indonesische eilanden verdween, en de mens dus zo kon oversteken.
De ‘bezetting’ van Australië was op meerdere punten bijzonder.
1. Om Australië te bereiken waren boten nodig. Het is de eerste keer dat het gebruik
hiervan nodig was om een continent te bezetten.
2. Men stak intentioneel over naar Australië, het was geen ongeluk. De bezetting van
Eurazië, in tegenstelling, was waarschijnlijk gebeurd omdat men afdwaalde. Met
Australië was dit dus niet het geval.
3. In Australië werden grote, wilde dieren snel uitgeroeid. Dit was niet het geval in
Afrika, maar hier dus wel. Binnen een paar eeuwen na de aankomst van de mens,
waren de grote dieren uitgestorven. Dit kwam omdat de dieren bijzonder tam waren,
ze hadden niet geleerd om van de mens weg te blijven, omdat het nooit nodig was
geweest. En masse werd alle fauna uitgeroeid, ze waren betrekkelijk makkelijk om op
te jagen, dus bleef niets meer over. In Afrika en Eurazië bleven de grote dieren
bestaan, omdat ze mee evolueerden met de mens, en dus leerden om angst voor de
mens te ontwikkelen voordat de jaagkwaliteiten van de mens zo goed was ontwikkeld
dat ze allemaal werden gedood.
a. Hierover is veel controversie, veel wetenschappers beweren namelijk dat er
geen bewijs is van dieren die gestorven zijn door menselijk handelen. Ze
kunnen door heftige klimaatomstandigheden als droogte zijn overleden, in
plaats van door mensen. Droogte was echter allang aanwezig voordat de mens
arriveerde en de zoogdieren stierven overal, in elk mogelijk klimaat, dus dit is
niet echt een goede verklaring.
, Samenvatting wereldgeschiedenis
Met de bezetting van Australië, waren alleen nog de Amerika’s onbewoond. Het is onbekend
wanneer deze gebieden voor het eerst werden gekoloniseerd. De eerste menselijke resten
komen uit ongeveer 12.000 v. Chr. uit Alaska, gevolgd met heel veel plekken waar menselijke
actie terug te zien is, in Canada, de VS en Mexico. Deze plekken heten de Clovis sites. Deze
plekken zijn terug te vinden tot ver in Chili/Argentinië, die in minder dan duizend jaar bereikt
zijn. De mens is tot hier gekomen, omdat er zo snel werd voortgeplant, dat het land vol raakte,
men moest wel verder.
Vlak nadat de eerste mensen in Alaska aankwamen, na een oversteek vanaf Siberië,
kwam een groot gedeelte land naar het zuiden ijsvrij te liggen, waardoor het mogelijk werd
voor de mens om zich over het land te verspreiden.
Ook de Amerika’s waren eerst, net als Australië, gevuld met grote zoogdieren. Al snel
waren ook deze dieren uitgestorven, waarschijnlijk is dit op dezelfde wijze gegaan als in
Australië (hierbij heerst echter, net als over Australië, verdeeldheid. Sommige wetenschappers
denken dat de grote Amerikaanse zoogdieren aan een ijstijd zijn overleden, maar dat zou
onlogisch zijn, gezien er al 22 ijstijden vóór de aankomst van de mens op het continent waren
geweest, en de zoogdieren deze allemaal hadden overleefd.).
Het blijft echter altijd gissen, van zo’n lange periode geleden. Zijn gereedschappen met een
doel gemaakt, of hebben ze incidenteel die vorm gekregen via natuurlijke omstandigheden?
Vaak wordt met bepaalde chemische waarden in botten en grotschilderingen de leeftijd
hiervan afgelezen, maar is dit wel exact? Dit zijn allemaal vragen waardoor verdeeldheid over
het ontstaan van de mens, en het verloop van de evolutie, blijft bestaan.
Het is de vraag of Afrika een voorsprong had, gezien daar de eerste moderne mensen zich
100.000 jaar geleden ontwikkeld hadden. Daarnaast was een grote variëteit aan mensen,
verschillende genetische takken, waardoor de Afrikanen meer diverse uitvindingen konden
doen. Echter, zodra de mens zijn vindingrijkheid had ontwikkeld, was het makkelijk om zich
aan andere gebieden aan te passen.
Wanneer Afrika met Amerika wordt vergeleken, kan worden geconcludeerd dat
Amerika de voorsprong van de Afrikanen over zou nemen. Het is een groter gebied en er is
qua klimaat een grotere diversiteit, waardoor de Amerikanen zich beter konden ontwikkelen.
Wanneer beide continenten met Eurazië worden vergeleken, komt Eurazië als beste uit
de test. Het is het grootste continent, en na Afrika is dit continent het langste bewoond door
mensen. Omdat Afrika door de homo erectus, een protomens, bewoond was, mag dit niet
eens worden meegeteld omdat deze mensen zo ondermaats ontwikkeld waren.
Als tenslotte Australië en Nieuw-Guinea in de vergelijking worden meegenomen, kan
worden opgemerkt dat Australië een zeer klein gebied is, waarvan het overgrote deel door een
woestijn wordt bedekt, niet geschikt voor mensen. Het continent lag ook uiterst geïsoleerd,
waardoor de ontwikkeling achterbleef op Eurazië en Afrika. Wel moet worden opgemerkt dat
Australië en Nieuw-Guinea als de eersten zich met het bouwen van boten bezighielden, en ze
met het ‘eilandhoppen’ van Indonesië naar het vasteland, zich steeds aanpasten aan andere
omstandigheden. Dat gaf juist weer een voorsprong.
Conclusie: er valt niet te voorspellen welk continent de beste papieren voor de
hoogontwikkelde mens en de beste evolutionaire omstandigheden had.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jetinamsterdam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50064 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen