Samenvatting
Samenvatting Feniks 4 VWO Hoofdstuk 5 + 6
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
samenvatting Feniks H 6 + 7 tijdvak
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
ONTDEKKERS EN HERVORMERSPARAGRAAF 1. RENAISSANCE EN HUMANISME
KENMERKENDE ASPECTEN:
A) HET VERANDERENDE MENS- EN WERELDBEELD VAN DE RENAISSANCE EN HET BEGIN VAN EEN NIEUWE
WETENSCHAPPELIJKE BELANGSTELLING.
B) DE HERNIEUWDE ORIËNTATIE OP HET ERFGOED VAN DE KLASSIEKE OUDHEID.
RENAISSANCE
In de Middeleeuwen had de kerk weinig waardering voor de kennis uit de Oudheid, waardoor er veel van die
kennis miste in Europa. Door kruistochten en de handel waren Europeanen in contact gekomen met Arabische
wetenschappers, die veel kennis hadden uit de klassieke Oudheid.
Aan het eind van de Middeleeuwen was in Italië (door handel) een welvarende en zelfbewuste burgerij
opgekomen, waardoor er veel luxe kwam. De kerk benadrukte dat het heden minder belangrijk is dan het
hiernamaals, waardoor de kerk niet goed aansloot op de levensstijl en mentaliteit van de burgers (de Grieken
en Romeinen benadrukten dit wel). Ook werd er onderzoek gedaan naar klassiek erfgoed (geschriften).
De interesse in de Oudheid vertaalde zich ook in de Grieks-Romeinse bouw- en kunststijlen, waardoor de kunst
een renaissance beleefde: wedergeboorte. Kenmerken van de renaissance zijn dat de werkelijkheid zo goed
mogelijk werd afgebeeld. Mensen genoten dus van het leven en van de schoonheid van kunst. Nieuwe
gebouwen kregen zuilen en timpanen en beeldhouwwerken leken op kopieën van klassieke beelden. De
gezichten waren wel wat minder streng dan in de Oudheid.
HUMANISME
Het christelijke geloof had het denken van kunstenaars en wetenschappers beheerst. Maar wetenschappers uit
de renaissance wilden hun verstand gebruiken om verschijnselen te verklaren, net als de wetenschappers uit
de Oudheid. Het geloof en de Bijbel was niet langer meer de basis van alle kennis. De nieuwe manier van
denken wordt humanisme genoemd, omdat de mens centraal staat.
De Vulgaat is de Bijbel die door de Kerk werd gebruikt, die was in het Latijns. Erasmus maakte op basis van de
oudste teksten een wetenschappelijk verantwoorde Bijbelvertaling, waarbij hij talloze vertaalfouten ontdekte
in de Vulgaat. Als er fouten in zaten, kloppen de regels dan wel?
Door humanistisch onderzoek werd naast het geestelijke mensbeeld ook het fysieke mensbeeld vernieuwd;
artsen bestudeerden de bouw en werking van het menselijk lichaam. Ze gingen daarbij uit van klassieke
theorieën, maar volgden deze niet kritiekloos, om te kijken of oude wetenschappers een fout hadden gemaakt.
, PARAGRAAF 2. ONTDEKKERS VAN NIEUWE WERELDEN
KENMERKENDE ASPECTEN:
A) HET BEGIN VAN DE EUROPESE OVERZEESE EXPANSIE
B) HET VERANDERENDE MENS- EN WERELDBEELD VAN DE RENAISSANCE EN HET BEGIN VAN EEN NIEUWE
WETENSCHAPPELIJKE BELANGSTELLING
C) DE HERNIEUWDE ORIËNTATIE OP HET ERFGOED VAN DE KLASSIEKE OUDHEID
WERELDBEELD ROND 1450
De handel werd steeds internationaler, waardoor de kaart van het Middellandse Zeegebied behoorlijk
gedetailleerd en betrouwbaar werd. Maar buiten het Middellandse Zeegebied nam de betrouwbaarheid van de
kaart snel af. Toch leidde het combineren van oude en nieuwe kennis tot een verbreding van het wereldbeeld.
PORTUGEZEN GAAN VOOR
Arabieren en Ottomanen leverden goederen aan Noord-Italiaanse handelaren, die het vervolgens
doorverkochten. Omdat ze beide aan deze handel wilden verdienen, waren Aziatische producten erg duur in
Portugal en Spanje. Zelf handelen met Indië zou dus goedkoper zijn, maar over land was dit onmogelijk: de
Arabieren en Ottomanen weigerden de Europese handelaars toegang te geven tot hun gebieden. Daarom
kwamen er ontdekkingsreizen langs de Noord-Afrikaanse kust. In 1498 bereikte Vasco da Gama de westkust
van India. Op de route daarheen kwamen er factorijen waar zij handel met inheemse bevolking dreven.
De Arabieren en Ottomanen beheersten dus de landroute, en de Portugezen de zeeroute.
SPANJE VOLGT PORTUGAL
De Portugezen hielden hun route geheim en zwaarbewaakt. Spanje kon na de Reconquista hun prioriteit op
ontdekkingstochten leggen.
De Spanjaard Columbus meende dat hij Indië kon bereiken door naar het westen te varen. De Portugese koning
wees het af om hem geld te geven, maar de Spaanse koning en koningin financierden de uitrusting van drie
schepen. Hij kwam aan in het Caraïbische gebied, en noemde ze indianen, omdat hij dacht dat hij Indië had
bereikt. Om een oorlog tussen Spanje en Portugal te voorkomen (over de macht in de Nieuwe Wereld), kwam
het Verdrag van Tordesillas, onder leiding van de paus.
ONDERGANG VAN AZTEKEN EN INCA’S
Conquistadores (veroveraars) kwamen gewapend Amerika binnen en maakten de Azteken en Inca’s bang met
wapens, paarden en honden. Er braken gevechten uit en na twee jaar gaven de Azteken zich over. Er waren
veel doden, vele steden waren vernietigd en van de landbouwcultuur en het handelsnetwerk was vrijwel niets
over.
Tien jaar later veroverde Pizarro op dezelfde manier het Inca-rijk. Inheemse volken die de Azteken en Inca’s als
vijand zagen, vochten mee aan Spaanse zijde. Er waren veel ziektes die de conquistadores bij zich droegen,
waar de Europeanen immuun voor waren. Miljoenen mensen uit Amerika stierven aan pokken, tyfus, mazelen
en griep.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mariekevanschijndel02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78998 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen