Samenvatting
Samenvatting strafrecht
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Samenvatting van het boek Grondtrekken + stof uit het boek Beslissingsmodel. Stof uit werkgroepen ook meegenomen in de samenvattingen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 87 pagina's
Voorbeeld 4 van de 87 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht.WEEK 1A
H1
Strafrecht= burger vs. Staat
Civielrecht: het staat burgers vrij elkaar voor de burgerlijke rechter te slepen, door middel
van een dagvaarding.
Strafrechtelijke dagvaardingen kunnen alleen verzonden worden door een OvJ. Burgers
kunnen elkaar niet dagvaarden voor gepleegde strafbare feiten.
Doelen van straffen
Vergelding: leedtoevoeging (boete)
Preventie: mensen willen geen straf krijgen, dus zullen zij gedrag dat mogelijk tot straf leidt,
zoveel mogelijk proberen te voorkomen.
- Speciale preventie: moet voorkomen en ontmoedigen dat de gestrafte wederom in
de fout gaat.
- Generale preventie: moet ook andere wetsovertreders afschrikken.
De gedachte achter de speciale preventie is dat een dader die in aanraking is
gekomen met de gevolgen van het overschrijden dan een strafrechtelijke norm, de volgende
keer wel twee keer zal nadenken, voordat hij nog eens iets dergelijks doet. Speciale
preventie moet dus voorkomen, of ontmoedigen, dat de gestrafte wederom in de fout
gaat. Het opleggen van voorwaardelijke straffen leunt zwaar op dit principe.
(Grondtrekken, par. 1.3)
Materieel strafrecht
- Heeft het over de vraag wat een strafbaar feit is; welk gedrag is niet toegestaan en wie kan
hiervoor worden gestraft.
- Onder materieel recht wordt verstaan de regels die betrekking hebben op de inhoud van
rechten en plichten. In het materieel recht wordt bepaald hoe (rechts)personen zich naar
elkaar toe moeten gedragen in hun onderlinge verkeer.
- Wetboek van Strafrecht
Formele strafrecht
- Strafprocesrecht
- Welke regels moeten er worden gevolgd wanneer een norm van het materiële strafrecht is
overtreden.
- Wetboek van Strafvordering.
Sanctierecht
- Voorwaarden waaronder bepaalde straffen mogen worden opgelegd en ten uitvoer gelegd.
- Gaat over de vraag of voor een bepaald strafbaar feit een taakstraf mag worden opgelegd
en welke voorwaarden de rechter precies mag stellen wanneer hij een straf voorwaardelijk
oplegt.
- Wetboek van Strafrecht & Strafvordering.
Commuun Strafrecht
- Geheel van strafbare feiten zoals omschreven in Boek 2 & 3 van Wetboek van Strafrecht.
1
,- Het wetboek van Strafvordering valt ook onder commuun strafrecht. Sv is het formele
gedeelte van het commune strafrecht
Bijzonder Strafrecht
- Strafbepalingen in bijzondere wetten als Wegenverkeerswet, Wet wapens en munitie en de
Opiumwet.
Internationaal recht
- Als gevolg van verdragen kan Nederland verplicht zijn om bepaald gedrag strafbaar te
stellen of bepaalde bevoegdheden in het leven te roepen.
- Staten nemen bij het sluiten van zulke verdragen vaak de verplichting op zich om bepaalde
handelingen strafbaar te stellen of bevoegdheden in het leven te roepen.
Supranationaal rechtelijk
- Hier gaat het om de regels die een internationale organisatie oplegt waar de lidstaten bij
die organisatie ook aan moeten houden.
Interpretatie methodes
Wetshistorische: om te kunnen bepalen wat de inhoud is van een wetsbepaling,
wordt gekeken naar de totstandkomingsgeschiedenis van de bepaling in kwestie.
Meestal wordt dan gekeken naar de Kamerstukken, zoals de memorie van toelichting
bij een wetsvoorstel. Uit deze stukken kan men duidelijkheid krijgen over wat de
wetgever precies met de wet wilde bereiken.
Grammaticale: hierbij wordt de inhoud van de wet bepaald aan de hand van de
taalkundige betekenis van de woorden in de desbetreffende bepaling. Ook wordt
gelet op het zinsverband. Wanneer het juridische taalgebruik afwijkt van het
dagelijkse taalgebruik, heeft in de wet het juridische taalgebruik voorrang. Soms is
het de bedoeling van de wetgever met zijn woorden in een onvoorziene situatie niet
goed tot zijn recht komen en het daarom beter is lichtelijk af te wijken van de letter.
Systematische: bij deze interpretatiemethode wordt de wet uitgelegd aan de hand
van de systematiek van de wet. De rechter kijkt naar meerdere wetsartikelen. Er
wordt gekeken naar de onderliggende waarde waar het in de verschillende
bepalingen om gaat.
Teleologische: bij het bepalen van de inhoud van een wetsterm wordt gekeken naar
het doel van de wet(gever). Je kijkt naar de achterliggende bedoeling van een
wetsartikel.
Analogieverbod: verbod aan strafrechter opgelegd om feiten die niet zwart op wit strafbaar
zijn gesteld, toch onder een strafbaar feit te brengen.
een rechter mag een delictsomschrijving of een bestanddeel daarvan niet zodanig ruim
uitleggen dat een gedraging of omstandigheid onder de reikwijdte van die
delictsomschrijving wordt gebracht terwijl de bewoordingen daarvan geen aanleiding
daartoe geven
2
,Hoorcolleges
1A
Legaliteitsbeginsel
Art 1 Sr: ‘wettelijke strafbepaling’ > wetten in materiële zin, gemaakt door lagere en hogere
instanties.
Art 1 Sv: ‘wet voorzien’ > wetten in formele zin alleen gemaakt door de 2 e kamer & regering
Op welke overwegingen is het strafrechtelijk legaliteitsbeginsel gebaseerd?
- Schuldgezichtspunt: niemand mag worden bestraft indien hij niet wist of kon weten
dat zijn gedrag was verboden.
- Rechtstaatgedachte: iedere machtsuitoefening door of namens de overheid behoort
te zijn gebaseerd op tijdig uitgevaardigde rechtsregels van goede kwaliteit.
- Rechtszekerheid: een natuurlijk persoon of rechtspersoon moet kunnen voorzien of
de overheid in strafrechtelijke zin op zijn mogelijke gedrag zal reageren en welke
sancties daarbij denkbaar zijn.
De overheid mag alleen handelen op basis van de wet.
Garandeert:
- Democratisch gekozen wetgever heeft zich uitgesproken: onze vertegenwoordigers hebben
dit bepaald.
- Recht is inzichtelijk & voorspelbaar voor burgers. Het wordt namelijk bekend gemaakt.
1. Wettelijke basis
Staat het in de wet?
De burger moet weten welke gedraging verboden is en welke straf je hiervoor krijgt.
2. Verbod terugwerkende kracht
Op moment van het plegen met het een strafbaar feit zijn. Als burger iets strafbaars pleegt,
en niet achteraf. De verdachte is strafbaar wanneer op het tijdstip van het begaan van het
strafbare feit een strafbepaling bestond die de gedraging van de verdachte strafbaar stelde.
Indien na het tijdstip van het strafbare feit de strafbepaling wordt gewijzigd ten voordele van
de verdachte, dan wordt de nieuwe, gunstige bepaling toegepast.
3. Gebod toegankelijkheid & scherpe normen
Burger moet bij het lezen van de wet begrijpen welke gedraging daaronder valt.
Lex-certa: Wanneer een verdachte zich erop beroept dat een bepaling buiten toepassing
moet worden gelaten, omdat de bepaling te vaag is geformuleerd. De wetgever moet aan de
ene kant zo min mogelijk bestanddelen opnemen in de delictsomschrijving: elk bestanddeel
moet apart bewezen worden verklaard. Aan de andere kant moet de omschrijving niet te
ingewikkeld zijn en niet te ruim: alleen die gedragingen moeten er onder vallen die ook
daadwerkelijk worden bedoeld.
Het legaliteitsbeginsel brengt met zich mee dat vage termen (zorgplicht, schuld) moeten
worden vermeden. Delictsomschrijving moet wel voldoende concreet zijn
3
, 4. Grenzen aan interpretatievrijheden van de rechter
Rechter moet beoordelen of iets echt strafbaar is, maar mag niet afwijken van de wet.
Verbod op analogische interpretatie.
WEEK 1B
Strafrecht is het recht om te straffen (bewust leed toe te voegen)
Strafdoelen:
- Verdragstheorieën
- Absolute theorieën
- Relatieve theorieën
- Verenigingstheorieën
Verdragstheorieën
Bij je geboorte heb je automatisch een overeenkomst gesloten > je moet je aan de regels
houden die gelden binnen de samenleving. Als burger ga je hier akkoord mee, feitelijk bij je
geboorte. Als je je niet aan deze regels houdt, krijg je straf.
Om zo te voorkomen dat je uit de gemeenschap gesloten wordt.
Strafgrond: waar haalt de overheid het recht vandaan om burgers te straffen?
Strafdoel: wat wil de overheid bereiken met straffen?
Absolute theorieën
Klassieke richting
De strafgrond en strafdoel zijn hetzelfde. De straf vindt haar rechtvaardiging in de
strafgrond: de vergelding van het gepleegde feit.
Er wordt enkel gekeken naar de daad, niet eens naar de dader.
Het doel is vergelden, de samenleving heeft het recht om te straffen en de dader heeft het
recht op de straf.
- Codificatie & lex certa.
- “Gezien de ernst van het feit en het toegebrachte letsel is een gevangenisstraf van
aanzienlijke duur passend en geboden.”
Leed toe voegen is puur om te vergelden, niet meer, niet minder.
De klassieke richting in het strafrecht huldigde het beginsel van de vergelding, en wel als
grondslag en als doel van de straf. Deze denkrichting is bepalend geweest voor de
codificatie> wetten zijn gemaakt en opgeschreven. Welke gedraging zijn strafbaar en welke
straf staat daarop.
Voor het strafrecht heeft dit betekend:
- Uitsluitend geschreven wetboeken (codificatie)
- Geen onnodige strafbaarstellingen, anders stijgt de criminaliteit. Te veel strafbare feiten
zorgt ervoor dat de criminaliteit stijgt.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sofiekooitje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen