Juridische vaardigheden
Hoofdstuk 1
Wetten in formele zin zijn gemaakt door de regering (Koning en een of meerdere ministers
en/of staatssecretarissen) in samenwerking met de Staten-Generaal (Eerste en Tweede
kamer tezamen). Een wet in formele zin kun je herkennen aan het woord ‘wet’ in de titel. Er
bestaan ook andere regels; Algemene Maatregelen van Bestuur (regering), ministeriële
regelingen (minister(s)) en provinciale en gemeentelijke verordeningen.
Opschrift -> bevat officiële naam van wet of regeling, bevat informatie als datum van
ondertekening en het onderwerp. Achter het opschrift wordt vaak informatie geplaatst over
de laatste wijzigingen van de betreffende wet of regeling. Dit behoort niet tot het opschrift.
Citeertitel -> officiële naam van wet of regeling, staat in het laatste artikel van de
betreffende wet of regeling
Voorbeeld: Auteurswet
Opschrift:
‘Auteurswet, wet van 23 september 1912, houdende nieuwe regeling van het auteursrecht,
Stb. 1912, 308.’
Citeertitel: (artikel 52)
‘Deze wet kan worden aangehaald onder den titel “Auteurswet”.’
Aanhef -> volgt na het opschrift en gaat vooraf aan de inhoud van de wet of regeling. Hieruit
kan het wetgevingsproces van de betreffende wet of regeling worden afgeleid. Uit ‘Wij
WILHELMINA’ (of een anders staatshoofd) is af te leiden dat de regering bij het
wetgevingsproces is betrokken. ‘Wij’ staat voor het staatshoofd, en deze kan een
wetvoorstel niet zonder een of meerdere minister(s) en/of staatssecretaris(sen) indienen.
Uit de zinsnede ‘en met gemeen overleg der Staten-Generaal’ is af te leiden dat de regering
de Auteurswet heeft vastgesteld in samenwerking met de Eerste en de Tweede Kamer. De
Auteurswet is dan ook een wet in formele zin.
Considerans -> het doel of de reden van het opstellen van de wet of regeling
Voorbeeld: Auteurswet
Aanhef:
‘Wij WILHELMINA, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-
Nassau, enz., enz., enz.
Allen, die deze zullen zien of hooren lezen, salut! doen te weten:
Alzoo Wij in overweging genomen hebben, dat het wenschelijk is eene nieuwe regeling van
het auteursrecht vast te stellen:
Zoo is het, dat Wij, den Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der Staten-
Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij deze:
(…)’
Considerans:
‘(…) dat het wenschelijk is eene nieuwe regeling van het auteursrecht vast te stellen.’
, Corpus (lichaam van de wet of regeling) -> de kern van een wet of regeling wordt gevormd
door de wetsartikelen
De auteurswet kent een corpus van wetsartikelen 1 tot en met 53.
Boeken -> indeling waardoor wetsartikelen die qua inhoud vergelijkbaars zijn bij elkaar
staan
Titels en hoofdstukken -> onderverdeling, zo worden wetsartikelen met hetzelfde
onderwerp bij elkaar gezet
Afdelingen en paragrafen -> verdere onderverdeling
Wetsartikelen -> genummerd
Verwijzingsartikelen -> haakjes achter wetsartikelen met daarin andere wetsartikelen
genoemd – verwijzing naar relevante wetsartikelen
Gelaagde structuur -> lagen (boeken, titels, hoofdstukken, afdelingen en/of paragrafen) die
van algemeen naar bijzonder gaan. Algemene regels hoeven hierdoor niet bij ieder
onderwerp te worden herhaald.
Bijzondere regelingen (les specialis) gaan voor algemene regelingen (les generalis)
Schakelbepalingen -> wetsartikel dat andere wetsartikelen buiten bijvoorbeeld een boek,
titel, hoofdstuk, afdeling of paragraaf van toepassing verklaart
Citeren ->
BW:
Boek 1, titel 4 van het BW -> titel 1.4 BW
Boek 10, titel 3, afdeling 1 van BW -> afdeling 10.3.1 BW
Boek 4, titel 3, afdeling 1, artikel 13, lid 3, sub a van BW -> artikel 4:13, lid 3, sub a
BW
Awb (voorbeeld);
Hoofdstuk 4, titel 4.1, Awb -> titel 4.1 Awb
Hoofdstuk 5, titel 5.4, afdeling 5.4.2 -> afdeling 5.4.2 Awb
Hoofdstuk 8, artikel 69, lid 1, Awb -> artikel 8:69, lid 1, Awb
Sr:
Tweede boek, titel II Sr -> titel II, Tweede Boek Sr
Eerste boek, titel IIA, Tweede afdeling Sr -> Tweede afdeling, titel IIA, Eerste Boek Sr
Derde Boek, titel XIV, artikel 240 Sr -> artikel 240 Sr
Registermethode -> doormiddel van trefwoorden te zoeken in het register naar het juiste
wetsartikel