Samenvatting
Samenvatting Parlementaire democratie 1 tm. 5, 4 vwo
Een goede samenvatting over het hoofdstuk, Parlementaire democratie vanaf paragraaf 1 tm. 5.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Wat is democratie?1,1
Soeverein → Een vorst(baas) die in een staat het hoogste gezag uitoefent en het
monopolie van geweld in handen heeft dus bepaald.
1,2
Politiek → Het maken van keuzes die staat gebonden zijn. De keuzes worden in wetten
vastgelegd. Wetten worden uitgevoerd door “dienaren van macht” dit zijn
ministers, ambtenaren, politie en leger.
Algemeen belang → Vele onderwerpen zijn van algemeen belang omdat iedereen er vroeg
of.laat mee te maken krijgt. Logische voorbeelden hiervan zijn: kwaliteit drinkwater en
verplichte basisverzekering. Verder gezochte voorbeelden maar die wel van algemeen belang
zijn: Onderwijs, want je wordt misschien wel over 10 jaar geopereerd door een arts die nu in
opleiding is en je betaald er ook belasting voor. Homohuwelijk is er ook een van want dit
gaat over gelijke rechten en voor iedereen gelden gelijke rechten.
2 soorten politiek bedrijven:
- Efficiënt besturen → Het snel en daadkrachtig besturen (doelmatig)
- Maximale participatie → Het proces van democratische besluitvorming met
afweging van meerdere belangen.
1,3
Democratie → Democratie = volk regeert, dus de macht van vele. er zijn 2 soorten
democratie:
- Zuivere, directe democratie → Democratie waarbij het volk direct wetgeving
bepaald. Alle keuzes worden dus direct door stemmingen van het volk bepaald.
- Representatieve democratie → Democratie waarbij het volk, vertegenwoordigers
kiest. Deze vorm is praktischer. Om de stemming van het volk te garanderen moet een
democratie ook een rechtstaat zijn, waarin regels voor overheid en de burger gelijk
zijn. Hierin is de macht ook verdeeld over meerdere, trias politica
(wetgevende=regering en parlement, rechterlijke macht=rechters, uitvoerende
macht=regering)
,Kenmerken democratie:
- Individuele vrijheid. Mensen mogen openlijk hun mening uiten en grotendeels hun
leven zelf inrichten
- Er gelden politieke grondrechten. Mensen kunnen zelf hun vertegenwoordiger kiezen
of verkiezen
- Politie en leger hebben beperkingen. Kunnen bijvoorbeeld niet zomaar iemand
aanvallen of aanhouden.
- Er is onafhankelijke rechtspraak. Rechter staan los van de overheid.
- Er bestaat persvrijheid. Pers mag schrijven en laten zien wat ze willen en controleren
de machthebbers en informeren hierover de burgers.
Je hebt 2 onderscheidingen in de representatieve democratie:
- Parlementair stelsel → Het rechtstreeks gekozen parlement is het hoogste
rechtsorgaan. Op basis van de samenstelling wordt er een kabinet geformeerd van
ministers en staatssecretarissen. Deze moeten altijd verantwoordelijkheid kunnen
afleggen aan het parlement dus indirect het volk. Dergelijke landen zoals nederland
hebben een constitutionele monarchie. Dit is het hebben van een niet-gekozen
staatshoofd die weinig macht heeft omdat zijn macht beperkt is en meestal bepaald
het parlement in zo’n land het meeste.
- Presidentieel stelsel → De president staat aan het hoofd van de regering
(uitvoerende macht), en kan naar eigen keuze ministers benoemen en ontslaan, maar
hij heeft in de meeste landen niet het ontbindingsrecht. Dit is het ontbinden van het
parlement. Voorbeelden van dit stelsel zijn Frankrijk en de VS.
Nederland is in de loop der tijd een Parlementair stelsel met een constitutionele vorst
geworden.
Vrijheid en gelijkheid is zeer belangrijk in een democratie dit is ook te zien aan de
Nederlandse grondwet:
- De drie politieke machten staan duidelijk omschreven. Zo is vastgelegd dat een
kamerlid niet minister, lid van raad van State of lid van Hoge raad (door macht
teveel).
- Nederlanders mogen vanaf 18 jaar stemmen en verkozen worden. Iedereen mag dus
een partij oprichten en demonstreren en hun mening geven.
- De regels voor besluitvorming staan vastgelegd.
- De overheid laat de media vrij en laat ze beschikken over goede informatie.
, 1,4
Dictatuur → Het basiskenmerk van een dictatuur dat de drie machten niet gescheiden zijn
maar deze machten in handen zijn van 1 persoon of een hele kleine groep mensen. Dit
betekent dat het volk nauwelijks invloed heeft en ze hun rechten niet kunnen opeisen (als ze
deze in bezit hebben. Een dictatuur is daarom nooit een rechtsstaat.
Kenmerken van een dictatuur:
- Een beperkte individuele vrijheid. Rechten zoals vrijheid van godsdienst of recht op
privacy bestaan meestal niet of zijn zeer beperkt.
- Er is bijna geen politieke vrijheid . Politieke tegenstanders worden vermoord,
opgesloten of gemarteld, ook kunnen er schijnverkiezingen ontstaan.
- Veel overheidsgeweld. Er wordt in dictaturen veel geweld gebruikt door politie en
geheime dienst en de grenzen zijn hoog of zijn er niet,
- Er is geen onafhankelijke rechtsstaat. De rechtsstaat staat in verband met de overheid
en heeft het dus geen zin om naar de rechter te gaan in een dictatuur omdat de uitslag
al vast staat.
- De media staat onder censuur. De media wordt gefilterd of alleen maar gemaakt door
de kleine groep mensen aan de macht.
Je zou een voordeel kunnen zien dat door de kleine of geen oppositie of tegenmacht er een
snelle dus efficiënte besluitvorming is maar de opofferingskosten hiervoor zijn groot zoals de
mensenrechten en vrijheid van de burger.
Soorten dictaturen:
- Ideologie → Een communistische partij/groep is hierbij aan de leiding hierin zitten
alleen mensen die de ideologie 100% steunen. Er is ook sprake van Indoctrinatie: de
bevolking krijgt ]
- de ideologie ingestampt. In landen zoals Duitsland en Frankrijk zijn jarenlang
fascistische partijen aan de macht geweest. Fascisten zijn zwaar nationalisten die alles
zelf willen bepalen.
- Religieuze → Deze vorm van Dictatuur wordt ook wel theocratie genoemd, hierin
staat de geloofsovertuiging bovenaan. In zulke landen wordt soms nog wel een
parlement gekozen maar de islam een niet-gekozen lid blijft altijd bovenaan staan.
- Militaire → Deze vorm kwam vooral na de oorlog veel voor in Midden - en Zuid
Amerika. Bij deze dictatuur staat het leger bovenaan en ook bepaald het leger in een
militaire democratie alle politieke keuzes.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thomasPr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66781 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen