Hoofdstuk 1 - De Lage Landen bij de zee
Paragraaf 1
Door verschillende instanties zoals Rijkswaterstaat voelen mensen zich in kustgebieden
veilig. Veel mensen vertrouwen op de overheid, ze zijn zich niet bewust van risico’s door
bijvoorbeeld bodemdaling: hun overstromingsrisico bewustzijn is laag. Een dijkring is
een gebied dat beschermd wordt tegen het buitenwater door een primaire waterkering, een
waterkering is een object dat oppervlaktewater moet tegenhouden, bijvoorbeeld een dijk of
sluis (secundair). Het beheer ligt in handen van waterschappen. Secundaire
waterkeringen zijn alle waterkeringen waar wij wel invloed op hebben. Het risico van een
overstroming hangt af van de kans dat een overstroming plaatsvindt en de gevolgen die de
overstroming heeft.
Door broeikasgassen en methaan in de atmosfeer wordt de dampkring opgewarmd, dit
versterkte broeikaseffect leidt tot klimaatverandering. Ijskappen zullen smelten en er zal
sprake zijn van zeespiegelstijging. Daarnaast zal het meer gaan regenen en zal de
verdeling (neerslagregiem) hiervan veranderen. De zandbalans geeft aan welke gebieden
zand verliezen en welke gebieden er juist zand bij krijgen.
De Nederlandse kust kan alleen in stand blijven onder de volgende voorwaarden:
- de zeebodem moet vanaf de kust flauw aflopen
- de stroming moet voldoende zand aanvoeren
- het verschil tussen eb en vloed moet niet te groot zijn
- de kust moet niet worden geteisterd door zware stormen
- er mag geen sprake zijn van een te snelle stijging van de zeespiegel
Na de watersnoodramp werd de Deltawet aangenomen en begon men het Delta Project.
Dijken werden op Deltahoogte gebracht, dammen werden aangelegd en er werden wegen
en bruggen gebouwd. Ook de afsluitdijk van een aantal zeegaten werd aangelegd, ook de
beweegbare stormvloedkering bij Capelle aan den Ijssel en de Maeslantkering waren
onderdeel van het project. Het doel was de veiligheid vergroten maar er kwamen voordelen
bij, zo werden de afgesloten zeegaten zoetwaterbekkens die voor drinkwater en droge
perioden konden worden gebruikt. Nieuwe verbindingen hieven het isolement van de
eilanden in Zeeland op en de scheepvaart profiteerde van het kleinere verschil tussen hoog-
en laagwater. De afsluitingen zorgden echter ook voor het verdwijnen van natuurlijke
overgangen tussen zee en rivier, daarnaast vormde het zoete water een bedreiging voor het
milieu en de visserij. Enkele oplossingen waren het openstellen van de Brouwersdam en
Haringvlietsluizen. Het Deltafonds zorgt dat we ook in de toekomst het plan kunnen
voortzetten.
Paragraaf 2
Een dam is een wal die aan beide zijden door water is omgeven. Soms als (deel van een)
oeververbinding, soms om stromingen of getijbewegingen te beperken, soms om een
stuwmeer te laten ontstaan. Een dijk heeft als doel om water buiten te houden. Een dijk ligt
op het land, in tegenstelling tot een dam, die in het water wordt aangelegd. Duizenden jaren
lang legde de zee zand en klei neer over Laag-Nederland, op de grens tussen water en land
, werd zoveel zand neergelegd dat er onder water zandbanken ontstonden, de wind
verplaatste dit en legde dit neer achter objecten: er ontstonden duinen.
Een estuarium is een trechtervormige riviermonding waar zoet en zout rivierwater zich
vermengen. Het verschil tussen vloed en eb (getijde) wordt in een estuarium steeds groter
omdat deze steeds nauwer wordt, vloed en eb wisselen elkaar om de zes uur af. Een kust
die bestaat uit duinen, stranden, zandplaten, wadden en kwelders of schorren, is van
natuurlijke oorsprong en wordt een zachte kust genoemd. Harde kusten zijn door de mens
gebouwd en versterkt, zoals zeedijken en dammen. Kustprocessen zorgen voor een
afwisseling tussen deze twee, zo vindt er opbouw en afbraak van de kust en zand plaats.
De wind is medeverantwoordelijk voor het ontstaan van golven en zeestromingen etc.
Tijdens de getijdenstroming heb je hoogwater of hoogtij en laagwater of laagtij. Tijdens de
kentering, als de stroomrichting omkeert, is er tijdelijk geen stroming. Wanneer de
aantrekkingskracht van de zon en maan samenvallen is er extra hoogwater, springtij. Als
het verschil tussen hoog- en laagwater klein is spreek je van doodtij. Zeestromingen zijn
zoutwaterstromen in oceanen die al eeuwenlang een vaste richting hebben, denk aan de
Noord-Atlantische Drift.
Tijdens de watersnoodramp stuwden een noordwesterstorm en springtij het water in delen 3
meter hoger. Ook andere factoren zoals trechtervorming en menselijke handelingen maakte
het mogelijk dat de ramp kon ontstaan. Tot voor kort werd de zee als vijand gezien en de
natuur als bedreigend voor onze veiligheid, maar tegenwoordig zoekt men manieren om de
natuur zijn gang te laten gaan.
Paragraaf 3
Onder dynamische handhaving verstaan we het in stand houden van de kust met de
natuur als compagnon. Door water en wind mag de kust binnen een bepaalde bandbreedte
bewegen, raakt de kust daar buiten dan grijpen we in door middel van zandsuppleties:
zandopspuitingen op het strand en duinen. Ook onder water wordt zand weggespoeld, de
zandopspuitingen hier zijn goedkoper en brengen minder overlast: onderwatersuppleties.
Voorbeelden waar men dynamisch handhaaft zijn de Zandmotor en Texel met zijn slufter.
Voordelen van dynamisch handhaven ten opzichte van het oude handhaven is dat de natuur
zijn werking kan gaan en flora en fauna behouden worden.
Duinen zijn belangrijk voor de natuur, ondanks het slechts 2 procent beslaat van het
Nederlands grondgebied omvat het bijna twee derde van de voorkomende plantensoorten.
Ook vogels en vlinders zijn er veel te vinden. Het waddengebied is een kraamkamer voor
zeehonden en andere dieren. Bij de kust kan de economische waarde in conflict komen met
de natuurwaarden: de winning van olie en gas uit zee of de visserij brengt veel geld op maar
zijn slecht voor het milieu. De zoetwaterwinning is een niet weg te denken activiteit en ook
toerisme is van nationaal belang van de Nederlandse economie. Toeristische instellingen
willen uitbreiden maar een ombouw van bijvoorbeeld strandpaviljoens tot permanente
voorzieningen staat verbreding van de kustlijn in de weg.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bvd2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
