In 1813 kwam de filosoof Johann Gottlieb Fichte met zijn ‘leer’ waarbij een nieuw
innerlijk zintuig tot ‘leven’ kwam. “Door dit nieuwe innerlijke zintuig kan er een nieuwe
wereld, die voor de ‘gewone’ mens niet zichtbaar is, ontdekt worden. Als je deze nieuwe
wereld kan zien, heeft het geen nut om dit aan de ‘gewone’ mens uit te leggen.” Steiner
daarentegen zei: “Deze nieuwe wereld is belangrijk om het ware wezen te kunnen zien.
Daarom is het belangrijk om er juist over te praten, omdat iedereen dit innerlijke zintuig in
zich heeft en het kan ontwikkelen tot het zien van het ware wezen.”
De waarnemer van het bovenzinnelijke moet tot álle mensen spreken, want zijn
verhaal raakt alle mensen, want niemand kan ‘mens’ zijn in de ware zin van het woord zonder
de kennis van het bovenzinnelijke. Ook zal iedereen hem kunnen begrijpen, omdat gevoel en
begrip van de waarheid in ieder mens liggen. De ziel wordt hierdoor geopend en aangegrepen
door de macht van de waarheid en zal gaandeweg de ziel naderen en haar hogere zintuig
ontsluiten. Want ook al kan niet iedereen die fysiek blind geboren is, geopereerd worden; elk
geestesoog kan geopend worden. Het is enkel een kwestie van tijd.
Je hoeft geen geleerde of wetenschapper te zijn om het ‘hogere zintuig’ te
ontwikkelen. Ieder mens kan het. Meestal zijn de hoogopgeleiden juist degenen die in het
nadeel zijn, omdat zij alleen vertrouwen op hetgeen dat met de uiterlijke zintuigen
waarneembaar is. Zij sluiten alles wat niet waarneembaar is door de uiterlijke zintuigen uit als
waarheid en hiermee sluiten zij de poort naar het geestesoog.
Hier wordt tegenin gebracht: “Aan de kennis van de mens zijn grenzen gesteld die niet
overschreden kunnen worden; daarom moet alle wetenschap die zich niet binnen deze
grenzen houdt, worden afgewezen.” Men houdt hierbij geen rekening met dat er aan de
hogere kennis een ontwikkeling van het menselijk kenvermogen vooraf moet gaan. Je hebt
bepaalde vermogens nodig om dingen te ontdekken; maar als ze ontdekt zijn en meegedeeld
worden, kan ieder mens het begrijpen; zolang hij maar logisch en onbevangen nadenkt.
“Om ‘leraar’ op het gebied van de geestelijke wereld te worden, moet het zintuig
(geestesoog) niet alleen opengesteld worden, maar moet er ook onderzoek gedaan worden
naar de geestelijke wereld. Ook al wordt er onbegrip getoond, men moet zich niet geremd
voelen in het ontdekken van het “geestelijke”. Want je kunt wel je taak als mens vervullen
zonder iets af te weten van een van de wetenschappen, maar je kunt niet echt ‘mens’ zijn
zonder iets te weten over het wezen en de bestemming van de mens op aarde, die in de
geestelijke wereld zichtbaar is.
Theosofie is de leer om het innerlijke zintuig (geestesoog) open te stellen zodat de
bestemming en het ware wezen zichtbaar worden. Dit is de ‘goddelijke wijsheid’. Het
onderzoek hiernaar wordt geesteswetenschap genoemd.
Het boek is geschreven naar de waarnemingen van Rudolf Steiner. Dit zijn geen waarheden
en kunnen alleen waarheden worden voor diegenen die de ‘weg van het inzicht’ besluiten te
gaan. Als je besluit deze weg pas te bewandelen als je zelf iets ‘geestelijks’ hebt gezien, vormt
een hindernis.
,
, Het wezen van de mens
Goethe: "Als de mens voorwerpen gaat herkennen, betrekt hij deze voorwerpen op
zichzelf, omdat ze in de loop van zijn verdere leven nuttig of onnuttig zullen zijn. Dit i s een
makkelijke en noodzakelijke taak, maar kan veel vergissingen met zich meebrengen. Mensen
die een verlangen naar inzicht hebben om de verschijnselen van de natuur te bestuderen,
hebben een veel zwaardere taak, omdat ze de dingen niet eerst op henzelf betrekken. Ze
moeten als 'goddelijke wezens' onderzoeken wat is. Zo is de schoonheid nog de nut van de
planten belangrijk voor een ware plantkundige; hij moet met een objectief oog de planten
bekijken en zijn beoordeling aan de verschijnselen zelf ontlenen.
Goethe trekt aandacht op drie punten:
1. Op de voorwerpen waarvan de mens door zintuigen informatie krijgt
2. Op de indrukken die deze voorwerpen op hem maken
3. Op de inzichten die hij met zijn geestesoog verwerft.
De mens is door deze drie duidelijk gescheiden gebieden op drierleiwijze met de
wereld verbonden. Ten eerste is het een feit dat een mens met zijn fysieke lichaam op aarde
is. Ten tweede geeft de mens een betekenis aan zijn leven; hoe voel ik mij op aarde. En ten
derde is er het doel; wat is het doel van de mens op aarde.
Een voorbeeld: Ik loop door een weide met bloemen en de kleuren tonen zich; de
bloemen bestaan en is dus een feit. Geven de bloemen mij vreugde? De bloemen krijgen een
verbinding met mijn eigen bestaan en krijgen dus een bestemming. Ik loop een jaar later
opnieuw door de weide en word blij van de bloemen die er weer staan, net als vorig jaar. Ik
weet nu dat er volgend jaar weer de nieuwe, zelfde bloemen zullen staan en leer hiervan en
geeft mij een doel. De eerste keer dat we de bloemen zien wekken de bloemen vreugde op.
Dit is pure vreugde. De tweede keer dat wij de bloemen zien is de vreugde niet zo puur als de
eerste keer omdat de vreugde uit een herinnering moet komen.
Het wezen van de mens heeft dus drie aspecten; lichaam, ziel en geest. Het lichaam
staat voor de bloemen die gezien worden, de ziel voor het bevallen of mishagen van de
bloemen en de geest voor wat zich in de mens openbaart als hij de bloemen als een 'goddelijk
wezen' beziet.
Door het lichaam kan de mens met de dingen in verbinding treden. Door de ziel
bewaart hij de indrukken die de dingen op hem maken en door de geest openbaart zich aan
hem datgene wat de dingen in zichzelf bewaren. Alleen als je deze drie dingen beschouwt, kun
je inzicht in een wezen, dat op drie manieren met de wereld verbonden is, verkrijgen.
Omdat het lichaam nauw verbonden en gemaakt is van de stoffen van de fysieke
wereld, kan het eigen lichaam met de fysieke zintuigen bestudeerd worden, maar het is
onmogelijk om met diezelfde zintuigen de ziel waar te nemen. Het fysieke lichaam kan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauralynn-tieleman4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.