Samenvatting
Samenvatting beroepssituatie 8
- Vak
- Kennistoets
- Instelling
- Hogeschool Leiden (HSL)
Medische biologie, VTV/COVA, klinisch redeneren en overige onderwerpen samengevat.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Beroepssituatie 8 toetsmatrijsMedische biologie
1. Kan verschillende oorzaken van verstandelijke beperkingen benoemen, uitleggen
hoe een verstandelijke beperking wordt gediagnosticeerd en toelichten wat wordt
verstaan onder zeer ernstige, matige en lichte verstandelijke beperkingen.
Verstandelijke beperkingen
Oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken van het ontstaan van een verstandelijke beperking. Dit zijn
genetische afwijkingen, stoornissen voorafgaand aan en tijdens de zwangerschap
(perinataal), problemen bij de geboorte (perinataal) en beschadigingen na de geboorte
(postnataal). Het is van belang om deze oorzaak te weten aangezien de behandeling en
begeleiding hierop afgesteld kan worden en er informatie gegeven kan worden over de
mogelijke erfelijkheid.
Genetische afwijkingen
Stofwisselingziekten als PKU, syndroom van Down, syndroom van Angelman, syndroom Cri du
chat, Prader-Willisyndroom, fragiele-X-syndroom, het rettsyndroom, Williams syndroom.
Oorzaken voorafgaand of tijdens de zwangerschap (prenataal)
Hierbij kun je onderscheid maken tussen endogene en exogene risicofactoren. Endogene
risicofactoren zijn een zwangerschapsvergiftiging, diabetes, stofwisselingsziekte van de
moeder en een hogere leeftijd van de ouders. Exogene risicofactoren zijn het gebruik van
alcohol/tabak/drugs, infecties, blootstelling aan straling of ondervoeding.
Oorzaken bij de geboorte (perinataal)
Bij de geboorte kunnen er hersenschade opgelopen worden door zuurstofgebrek, ernstige
geelzucht bij het kind, hersenbloeding bij het kind, hartstilstand bij het kind of door
vroeggeboorte.
Oorzaken na de geboorte (postnataal)
Een hersen- of hersenvliesontsteking die niet tijdig wordt behandeld, ernstige ongevallen,
medicijnen, ernstige (psychische/lichamelijke) verwaarlozing.
Diagnostiek
Een verstandelijke beperking wordt vastgesteld via een classificatiesysteem: DSM-5
(Diagnostic Statistical Manual). Hierbij moeten er significante beperkingen zijn in zowel het
verstandelijke als het adaptief (de mate waarin iemand zich kan aanpassen) functioneren. Bij
het adaptief functioneren gaat het om conceptuele (lezen, schrijven en rekenen), sociale
(sociale verantwoordelijkheid, sociaal probleemoplossend vermogen) en praktische
(persoonlijke verzorging, reizen, veiligheid) vaardigheden. Er wordt geen onderscheid meer
gemaakt op basis van IQ, wat vroeger wel het geval was.
Soorten verstandelijke beperkingen
Je hebt een lichte, matige, ernstige en zeer ernstige verstandelijke beperking.
Een licht verstandelijke beperking (LVB)
Mensen met een lichtverstandelijke beperking hebben een IQ tussen de 50 en 70-75. Ze
kunnen hiernaast niet alles wat wel van hen verwacht wordt vanwege hun leeftijd. Ze hebben
vaak een vertraagde spraak- en taalontwikkeling, denkprocessen verlopen trager en hebben
een verhoogd risico op tegenslagen en faalervaringen in hun leven. Ook zijn ze beter in
concrete handelingen dan verbale informatie.
Een matig verstandelijke beperking (MVB)
Iemand met een matige verstandelijke beperking heeft een IQ tussen de 35 en 50. Hoe
ouderen deze mensen worden, hoe meer de kalenderleeftijd en verstandelijke leeftijd uit
elkaar lopen. Ze hebben vaak moeite met lezen, schrijven en rekenen, tijdsaanduidingen... ze
komen vaak niet verder dan groep 4. Wel kunnen ze zelfstandig dagelijkse activiteiten doen
zoals aan- en uitkleden, eten en drinken. Mogelijke gedragsproblemen zoals agressief gedrag
,en de neiging tot zelfbeschadiging, zijn vaak een uiting van frustratie en het zich niet
begrepen voelen.
Vaak hebben ze te maken met bijkomende stoornissen zoals epilepsie, slechthorendheid,
slechtziendheid, reflux- en slikproblemen, luchtwegproblemen en (aangeboren)
hartafwijkingen. Ook is een groot deel gevoelig voor psychische problemen. Hierdoor is hun
levensverwachting korter dan de algehele bevolking.
Een ernstig verstandelijke beperking (EVB en EVB+)
Mensen met een ernstig verstandelijke beperking hebben op alle ontwikkelingsgebieden
(sociaal, emotioneel, cognitief) een enorme achterstand. Het opvangen, interpreteren van
signalen van anderen maar ook van zichzelf zijn lastig.
Ze wonen vaak in een instelling omdat de zorg zwaar is. Er is veelal sprake van bijkomende
motorische beperkingen of moeilijk verstaanbaar gedrag. Ze slaan, bijten en schoppen
zichzelf vaak wanneer er iets mis is (buikpijn, oorpijn bijvoorbeeld). Hiervoor is er een goed
observatievermogen nodig van de verzorgenden.
Niveau IQ Ontwikkelingsleeftijd Kenmerken
Licht 50-70 7-12 jaar - Achterstand lezen, schrijven,
verstandelijke rekenen
beperking - Verhoogd risico op faalervaringen
en tegenslagen
- Vaker psychosociale problemen,
psychiatrische stoornis
Matig 35-50 4-7 jaar - Grote achterstand lezen, schrijven
verstandelijke en rekenen, moeite met
beperking tijdsaanduiding.
- Zelfstandig eten/drinken,
aankleden
- Afhankelijk van wonen, werken.
- Agressief gedrag vaak door
frustratie van niet begrepen worden.
- Dingen moeten zichtbaar/tastbaar
zijn om te begrijpen
Ernstig 20-35 2-4 jaar - Op alle ontwikkelingsgebieden een
verstandelijke enorme achterstand.
beperking - Slaan, schoppen of bijten zichzelf
vaak wanneer er iets mis is.
- Veel/zware zorg.
- Ritme/structuur van belang
Zeer ernstige < 20 <2 jaar - Volledig afhankelijk.
verstandelijke - Uiten zich vaak in klanken,
beperking bewegingen, geluiden.
- sterk vertraagde en vaak
stilstaande ontwikkeling
-> Theorie Dorothea Timmers:
- Lichaamsgebonden ervaringsfase: zeer ernstig verstandelijke beperking
- Associatieve ervaringsfase: ernstig verstandelijk beperking
- Structurerende ervaringsfase: matig verstandelijke beperking
- Vormgevende ervaringsfase: licht verstandelijke beperking
,2. Kan uitleggen wat wordt verstaan onder een meervoudige beperking, welke
beperkingen vaak voorkomen i.c.m. een verstandelijke beperking (visuele
beperkingen, auditieve beperkingen, motorische stoornissen en psychische
stoornissen) en uitleggen dat deze vaak dezelfde of samenhangende oorzaken
hebben.
Meervoudige beperkingen
Bij een meervoudige beperking gaat het om iemand die 2 of meer beperkingen heeft.
Mensen met een verstandelijke beperking hebben vaak een meervoudige beperking. Veel
bijkomende beperkingen zijn een visuele beperking, auditieve beperking, motorische
beperking en psychische stoornissen.
Visuele beperking
Een visuele beperkingen komt veel voor bij mensen met een verstandelijke beperking. Het
niet goed kunnen zien kan bij hen minder goed gecompenseerd worden, doordat de
verwerking via zintuigen sowieso trager of juist niet trager lopen. Hierdoor remt de
ontwikkeling nog meer.
Oorzaken
- Stoornissen in het erfelijkheidsmateriaal: glaucoom, cataract, staar.
- Ontwikkelingsstoornissen tijdens de zwangerschap: door infecties.
- Stoornissen rond de geboorte: zuurstoftekort, hersenbloeding, te veel toediening van
zuurstof.
- Oorzaken na de geboorte: hersenvliesontsteking, beschadiging van de hersenen bij een
ongeval.
Auditieve beperking
Een auditieve beperkingen komt veel voor onder mensen met een verstandelijke beperking.
Bij deze mensen is de spraakontwikkeling dan ook bijna onmogelijk.
Oorzaken
- Prenatale oorzaken: erfelijke gehoorproblemen, niet-erfelijke syndromen, infecties,
chromosoomafwijkingen.
- Perinatale oorzaken: door zuurstofgebrek.
- Postnatale oorzaken: ontstekingen van de hersenen, middenoorontstekingen, ernstig
hoofdletsel, afsluiting gehoorgang door oorsmeer.
Motorische beperking
De meest voorkomende stoornissen zijn verlammingen, onwillekeurige spierbewegingen,
spasticiteit, coördinatiestoornissen, hyper- en hypotonie, apraxie en afwijkingen van het
skelet.
Oorzaken
Er zijn vier gebieden die tot motorische stoornissen kunnen leiden, namelijk; hersenen,
ruggenmerg of zenuwen, spierweefsel en botten en/of gewrichten.
Psychische/psychotische stoornissen
Mensen met een verstandelijke beperking lopen meer risico op een psychiatrische/psychische
aandoening. Dit heeft te maken met een samenhangende reeks van oorzaken. Beperkt
cognitieve vermogen, kwetsbaarder voor levensproblemen en omgaan met frustratie. Veel
voorkomende psychiatrische stoornissen bij verstandelijk beperkten zijn ADHD, depressie,
psychotische stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen.
, 3. Kan de oorzaak, risicofactoren, diagnostiek en kenmerken (cognitieve-, taal-,
sociale- ontwikkeling) van het syndroom van Down uitleggen.
Syndroom van Down
Definitie Een aangeboren afwijking die gepaard gaat met een verstandelijke
beperking, typerende uitwendige kenmerken en bepaalde medische
problemen.
Oorzaak Het syndroom van Down is een chromosomale afwijking. Er is sprake
van een extra chromosoom 21 (trisomie 21).
Risicofactoren h Hogere leeftijd van de moeder
h Positieve familieanamnese.
Diagnostiek Voor de geboorte
hDe NIPT: combinatietest van een bloedonderzoek en een
nekplooimeting. Hierdoor kun je kijken of je kind een verhoogd risico
heeft op het downsyndroom.
hVlokkentest of vruchtwaterpunctie: hierbij kan er worden gekeken
of het kind een extra chromosoom 21 heeft. Dit wordt alleen gedaan
wanneer er een afwijkende uitslag was op de NIPT.
Na de geboorte
hHet syndroom van down kan bij de geboorte gelijk herkend worden
aan het uiterlijk. Verschillende kenmerken zijn; scheefstaande ogen,
een vlak gezicht, verdikte nekplooi, doorlopende dwarse handlijn,
kleine/laag ingeplante oren, armen en benen zijn in verhouding met
de lichaamslengte kort, hyperflexibiliteit van de gewrichten,
algemene hypotonie.
hOm het syndroom van Down met zekerheid vast te stellen, moet er
genetisch onderzoek (karyogram) gedaan worden. Ze kijken dan naar
een extra chromosoom 21.
Kenmerken Cognitieve ontwikkeling
Het verstandelijk niveau van functioneren varieert. Het gemiddelde
IQ ligt tussen de 35 en 80 in, de meeste mensen hebben een matig
verstandelijke beperking.
Sociale ontwikkeling
Ze ontwikkelen zich op sociaal gebied relatief goed. Hun sociale
aanpassing is vaak goed, ook doordat ze anderen mensen goed
kunnen imiteren. Wel hebben ze een langdurige koppigheidsperiode
die normaal in de puberteit aanwezig is. Dit uit zich in driftbuien.
Taalontwikkeling
Mensen met het downsyndroom gaan wel spreken maar vaak met
een beperkte woordenschat en met losse woorden. Ze zijn vaak
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisamokkenstorm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79223 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen