Samenvatting
Samenvatting Wetenschapsfilosofie
- Vak
- Filosofie
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Samenvatting geschreven voor een open boek tentamen, in de samenvatting wordt verwezen naar bladzijden uit het boek.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 8 pagina's
Voorbeeld 3 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
FilosofieH1 Inleiding- academische vorming
Wetenschapsfilosofie is een kritische reflectie op de vooronderstellingen die aan
de wetenschap ten grondslag liggen.
twee probleemcomplexen> - de aard van de wetenschap, blz 13 subvragen
- De maatschappelijke positie van wetenschap, blz 13
subvragen
Binnenperspectief; deelnemer aan
Buitenperspectief; toeschouwer van, blz 19
Een goede natuurwetenschappelijke opleiding, zo is mijn voorstel, wijdt iemand n
de fundamentele problemen en onzekerheden van het vakgebied – maakt hem
tot deelnemer – en leert hem kritisch te reflecteren op de plaats van dat
vakgebied in breder wetenschappelijk en maatschappelijk verband –maakt hem
ook toeschouwer.
Buitenvragen; kwesties die verband houden met de aard van het eigen
vakgebied, aard moet verhelderd worden door vergelijking met andere
disciplines.
-de plaats van het eigen vakgebied in breder maatschappelijk verband (blz
20,21)
Inhoud academische vorming natuurwetenschapper; academische vorming moet
ervoor zorgen dat studenten zich een begrippenkader eigen maken met behulp
waarvan ze op een zinnige manier met deze twee groepen buitenvragen kunnen
omgaan.
Academische vorming; raamwerk vormen van begrippen, dat hen in staat stelt
om de toeschouwerspositie op bekwame wijze in te nemen en de naïeve,
intuïtieve manier, die vaak in vooroordelen blijft steken, te overstijgen. Het moet
studenten een kritische reflectie op problemen aanleren die vanuit het
buitenperspectief in relatie tot het eigen vakgebied kunnen rijzen. (22)
Analogie(24); overeenkomst, overeenstemming
Herformuleren universitaire opleiding & academische vorming; van universitair
opgeleiden wordt verwacht dat ze zinnige bijdragen kunnen leveren aan
discussies over buitenvragen, die met hun vakgebied samenhangen. (25)
Interpreteren van vakkennis> inzetten in de praktijk(26)
Samenvatting H1> blz 27
H2 Het standaardbeeld van de wetenschap
Doel van wetenschapsbeoefening; de ontwikkeling van ware kennis over de ons
omringende werkelijkheid(29). Het gaat in wetenschappelijk onderzoek om de
vorming van ware theorieën waarmee de empirische verschijnselen in de wereld
om ons heen verklaard kunnen worden. Vanuit een waarheids- of
verklaringsperspectief.
Rationeel; gebaseerd op wetenschappelijke redenering
Wetenschappelijke rationaliteit; in de wetenschappelijke theorievorming dient
elke stap die gezet wordt verantwoord of gerechtvaardigd te kunnen worden
louter en alleen met een beroep op door waarneming en experiment verzamelde
feiten en/of door logische argumentatie.
1
,Alleen kennis die zo tot stand is gekomen, mag betrouwbare kennis heten.(31)
Empirische theorie; theorie over een aspect van de wereld om ons heen, moet
gefundeerd zijn op feiten. (32)
De waarneming in de wetenschap moet zo zijn, dat er tussen de waarnemen en
dat wat hij wil waarnemen, zijn object, geen storende invloeden optreden. (33)
anders blijft de fundering ongegrond. De toetsbaarheid zou dan verdwijnen en
daarmee de kenmerkende rationaliteit van de wetenschap.
Wetenschappelijkheid; een theorie is wetenschappelijk als ze rust op een
fundament van feiten die door theorievrije waarneming zijn verkregen.
Empirische cyclus: probleem, probleem breder(universeel), theorie(wat is al
bekend), nieuwe(universele) empirische wetten
Waarnemingsuitspraken; waargenomen feiten met waarneembare begrippen
Universele uitspraken; zeggen iets over een oneindige verzameling dingen(35)
Inductie; men maakt de stap van een eindig aantal waargenomen feiten naar een
oneindige verzameling feiten, die nooit allemaal waargenomen kunnen worden.
Op grond van een eindig aantal waarnemingsuitspraken generaliseert men een
universele waarnemingsuitspraak of empirische wet.(36)
Deterministische vorm; altijd als x het geval is, is y het geval of doet zich voor.
Determinisme(vandale); leer die zegt dat de mens geen invloed op zijn lot heeft
Experimentele wet; ontdekken van iets, zegt iets over wetmatige verbanden op
het niveau van de waarneembare en meetbare verschijnselen(fenomenologisch
niveau)(39)
Praktische situatie; waarin het stukje kennis een probleemloos uitgangspunt
vormt
Theoretische situatie; stukje kennis is het probleem
Experimentele wetten formuleren de waarneembare oppervlaktestructuur van
een gebied van verschijnselen; de theorie, met haar theoretische wetten, brengt
de onderliggende dieptestructuur in kaart(39).
Theorie stelt ons niet alleen in staat om experimentele wetten, die al bestaan, te
verklaren, maar ook om nieuwe af te leiden(41).
Nomologisch; opgebouwd uit theoretische wetten voor een bepaald
onderzoeksgebied(43).
Praktische kant van het standaardbeeld; verhouding tussen wetenschap en de
omgeving(43).
Anarchie(45); toestand van ordeloosheid, burgers erkennen wetten en regels niet
Drieluikmodel(blz 45 &47); beeldt twee belangrijke dingen uit;
- Ruimte voor onafhankelijke wetenschap, wereld van
feiten
- Autonomie van de politiek, wereld van waarden
- Dualisme van feiten en beslissingen
2
, We moeten het satndaardbeeld van wetenschap omhelzen als een van de
kostbaarste ontdekkingen, omdat die wetenschap ons de middelen kan geven om
ons individuele en sociale leven rationeler in de zin van redelijker in te richten en
daarmee bevrijden we ons van de onredelijke macht van Kerk en Staat(49). Deze
wetenschappelijke wereldopvatting biedt een weg naar emancipatie, bevrijding
van achterhaalde autoriteiten.
Dogmatisch(50); geen tegenspraak duidend
Theoretische botsing; wetenschap die botst met verschillende autoriteiten,
zeggenschap van theorievorming.(52)
H3 Het kritisch rationalisme van Karl Popper
Karl Raimund Popper: Logik der Forschung, The Open Society and its Enemies(54)
Kritisch rationalisme; Het uitgangspunt voor Popper is een denkmodel dat er van
uitgaat dat kennis niet iets op zichzelf is maar beschouwd moet worden als een
proces. Hij gaat er van uit dat alle wetenschappelijke uitspraken in feite
hypothesen zijn d.w.z. dat ze altijd weer opnieuw ter discussie kunnen worden
gesteld.
Empiristische kennisopvatting; kennis van de wereld moet gefundeerd zijn op
resultaten van waarneming en experiment om wetenschappelijk genoemd te
kunnen worden volgens logisch positivisten(54)
Pseudo wetenschap; gebaseerd op emotie, intuïtie, vooroordeel, traditie,
openbaring of speculatie
Popper is tegen empiristische kennisopvatting -. Antifundamentalist in zijn
kennisopvatting, hij verwerpt het idee dat er zoiets als een vast fundament zou
bestaan waarop ons kennisbouwwerk rust.
Popper is het oneens met; - iets is wetenschappelijk als het gefundeerd was
op/geverifieerd werd door feiten.
-het idee dat de wetenschappelijkheid van een theorie is gelegen in het feit dat
ze door empirische feiten wordt bevestigd.
De eigenschap het optreden van een bepaald feit te verbieden, onderscheidt een
wetenschappelijke van een niet-wetenschappelijke theorie. Ze moeten
falsificeerbaar zijn.
Het logisch positivistische criterium voor wetenschappelijkheid laat theorieën toe
tot het domein van de wetenschap die juist geen empirische kennis verschaffen.
(58) Ze zijn leeg, aanpasbaar aan elke situatie.
Waarneming is altijd theoriegeladen. Zonder theoretisch raamwerk is geen
waarneming mogelijk(59).
Pleonasme; manier van zeggen waarbij je door het toevoegen van een
'overbodig' woord iets extra nadruk geeft, bijv. witte sneeuw (59)
Hypothese Popper: net als veel dieren, wordt ook een mens geboren met
verwachtingspatronen, een baby bijv met de verwachting gevoed te zullen
worden. (60)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Kimz173. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 60281 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen