Art 3:35 BW. Totstandkoming van overeenkomst. Overeenstemming van
de wil. Toch gebonden als er sprake is van gerechtvaardigd vertrouwen.
Dit heet wilsvertrouwensleer.
Bunde Erckens arrest. Stuk grond in Bunde. Eigendom van Erckens.
Gemeente Bunde koopt die grond, want projectontwikkeling: winkels etc.
Erckens verkocht dat aan Bunde in 1961. Afgesproken in de overeenkomst
dat gemeente Bunde de belastingschade van Erckens als gevolg van de
overeenkomst zou vergoeden. Wat is belastingschade? Daar ontstaat
discussie over. Erckens dacht alle fiscale laste ten gevolge van de
overeenkomst. Bunde dacht minder. Verschil is 42.000 gulden. Er is al wel
verkocht en geleverd. Er wordt door beide een beroep gedaan op art 3:35
BW. Geen discrepantie tussen wil en verklaring. Achter het woord zit een
andere betekenis. HR zegt hof heeft het fout gedaan. Hoe kijken of er een
overeenkomst is gesloten tussen partijen? Wat partijen over en weer
verklaard hebben en redelijkerwijs mochten verwachten. Haviltex. Dat is
het criterium. Als in 1987 het Hof tot de conclusie kwam dat er geen
wilsovereenstemming was, dan was Erckens eigenaar geweest en door
verticale natrekking eigenaar van alles wat erop stond. Erckens was al
overleden. Dus erfgenamen gingen procederen tegen gemeente
Maarssen, want gemeente Bunde was er ook niet meer, vanwege
herstructurering van de gemeentes. In 1987 beslist Hof dat er geen
wilsovereenstemming was. Niets staat meer overeind. Alle hypotheken die
de gemeente had gegeven, winkels die gebouwd waren, verkocht etc.
Alles stond niet overeind.
Haviltex is ook wilsvertrouwensleer. Subjectieve uitleg. Totstandkoming +
uitleg. Zit nauw verbonden. Geen verschil tussen Bunde Erckens en
Haviltex en Kribbebijter.
Vaststellingsovereenkomst. In boek 7. Schikking. Partijen proberen geschil
onderling op te lossen.
Voorafgaand aan de totstandkoming van een overeenkomst zit een
precontractuele fase. Vaak onderhandeld over totstandkoming en inhoud
van contracten. Plas Valburg en CBB/JPO arresten. Nog geen contracten,
dan kan het toch zo zijn dat je het niet zonder meer kan terugtrekken.
Precontractuele gebondenheid. Is dat redelijkheid en billijkheid? Of
onrechtmatig om je terug te trekken in dit stadium van de
onderhandelingen? Geen duidelijk antwoord van HR. Met
terughoudendheid beoordelen. CBB/JPO heeft geen einde gemaakt aan de
drie fases van Plas Valburg.
1
,In uitzonderlijke gevallen is het zo dat ondanks dat er geen
wilsovereenstemming is het je niet vrij staat om terug te trekken van de
onderhandelingen. Criterium is omstandigheden van het geval.
Subject to signature: als allebei of alle partijen handtekening hebben
gezet, dan zijn ze gebonden aan de overeenkomst.
Zo beïnvloed je dus het gerechtvaardigde verwachtingspatroon van de
wederpartij waarbij die mag denken dat er sprake is van een
overeenkomst.
Subject to board approval: naar een ander raad van bestuur sturen en pas
als die goedkeurt, dan komt er een overeenkomst tot stand. Dat weet de
wederpartij dus die kan nooit denken dat er zonder toestemming van raad
van bestuur een overeenkomst is.
Principiële vraag is: precontractuele aansprakelijkheid geldt voor ons niet?
Dat kan niet. Ondanks die afspraken kan er alsnog
totstandkomingsvertrouwen zijn. Bijv. subject to board approval en dat de
CEO onderhandelingen voert. Kun je denkend at er wel vertrouwen is.
Nog steeds niet zeker dat er een overeenkomst is, want nietige
overeenkomst.
Nietigheid: heeft nooit bestaan. Heeft op geen enkel moment bestaan.
Heeft dus geen terugwerkende kracht. Nietigheid moet door de rechter
ambtshalve worden toepassen. Het verjaart ook niet.
Vernietigbaarheid: moet iemand de nietigheid inroepen, doet niemand
dat? Dan staat de geldigheid vast. Vernietigbaarheid mag de rechter niet
ambtshalve toepassen, tenzij unierecht en bedingen. Kan verjaren.
Uitgangspunt is vormvrijheid. Art 3:37 BW. Elke rechtshandeling in elke
vorm volstaat. Stilzwijgend, mondeling, niet reageren kan zelfs volstaan.
Art 3:39 BW: vormvoorschriften. Bijv. notariële akte, kopen van een
woning, testament, opzegging van de arbeidsovereenkomst, bepaalde
bedingen in een arbeidsovereenkomst etc.
Bij elk vormvoorschrift afvragen: wat is het rechtsgevolg als hier niet aan
wordt voldaan? Wat is de strekking van dit vormvoorschrift?
Voorbeeld. In de Warmtewet staat dat een bepaalde overeenkomst
schriftelijk moet worden aangegaan. In de parlementaire geschiedenis
staat dat zonder deze schriftelijke documenten de overeenkomst nog
steeds geldig is. Het schriftelijke gaat erom om de afnemende
consumenten een schriftelijk document te verstrekken. Strekking is
bescherming van de consument en niet de overeenkomst met nietigheid
bestempelen. Dus geen vormvoorschrift.
2
,Art 7:2 BW (jo 3:39 BW). Koop van een woning door een consument.
Overspannen woningmarkt de consumentenkoper te beschermen tegen
een overhaaste koop. 3-daagse bedenktijd om de koop te ontbinden
zonder opgaaf van redenen. Als de verkoper een particulier is en de koper
ook, dan kunnen ze beide hierop een beroep doen? Professionele verkoper
kan hier geen beroep op doen. Nuance van dit wetsartikel.
Art 1:88 BW is een belangrijke vernietigingsgrond. Echtgenoot kan de
overeenkomst vernietigen als er geen toestemming is van die echtgenoot.
Haviltex
Je bent niet schriftelijke contract aan het uitleggen, maar aan de hand van
Haviltex uitleggen wat partijen bedoeld hebben en schriftelijk stuk is
daarbij wel van belang. Als het partijen grote partijen zijn en die hebben
advocaten ingeschakeld en schriftelijk alles opgesteld. Dan gaat de
rechter uit van een grammaticale uitleg. Objectieve betekenis. Dit zou
anders zijn als het zou gaan om twee consumenten die op een bierviltje
een overeenkomst hebben gesloten of een van de twee partijen
aanzienlijk de overhand heeft qua juridische kennis.
Vb. Notariële akte in openbare registers inschrijven. Objectief beoordelen,
want je gaat inschrijven om mensen te informeren. Dus kan niet anders
worden bedoeld. Objectieve Haviltex maatstaf. Met het beding ook
rechtspositie van derde beïnvloeden, dan ga je al meer naar objectieve
uitleg toe.
Art 6:74 BW schadevergoeding bij tekortkoming in de nakoming. Je koopt
iets en het voldoet niet aan je verwachtingen. Kapotte laptop etc. zijn
makkelijke zaken, maar bijv. tekortkoming bij tennislessen is al moeilijker
te beoordelen. Eerste vraag is: wat is er afgesproken?
V ----- K. Koopprijs van huis is 7 ton. Fundering is slecht. Gaat 2 ton kosten
om te herstellen. Huis is van de koper en geld van de verkoper. Bij
vernietiging heeft K het insolventierisico. V heeft het huis en het geld als
de overeenkomst wordt vernietigd.
Wanneer vernietigen? Als een goed een negatieve waarde heeft. Komt
weinig voor, maar kan wel. Als de saneringskosten vooraf hoger zijn dan
achteraf.
Als je ontbindt en je wil aanvullende schadevergoeding, dan kun je positief
contractsbelang nog krijgen. Bij vernietiging krijg je alleen negatief
contractsbelang.
Geen remedie rangorde in het recht. Op elke grondslag kan een beroep
worden gedaan naar vrije keuze. Uitzonderingen nagelaten. Bijv.
wederpartij kans geven om te herstellen. Als je nakoming vordert hoef je
3
, nooit in gebreke te stellen! Ingebrekestelling = nakoming vorderen,
anders vorder ik schadevergoeding.
Hoorcollege 2
Uitleg van overeenkomsten
Er staat hetzelfde, maar je ziet het anders. Waarom ontstaan geschillen
over uitleg?
Er gebeurt iets waar partijen zich vooraf niet voldoende over hebben
nagedacht.
Mensen schrijven afspraken op zonder goed na te denken over wat die
betekenen.
Mensen vragen zich niet goed af met welke (rechts)persoon ze zaken
doen of voor welke (rechts)persoon ze zelf optreden.
Heel soms: kwade bedoelingen
Heel vaak: eigen belang, aandeelhoudersbelang, trots en gekrenktheid.
Uitleg: laveren tussen rechtszekerheid en billijkheid. Wat betekent dat? Als
je een geschil hebt over een overeenkomst wil je dat partijen
rechtszekerheid hebben, dat mensen weten waar ze aan toe zijn. Dat kan
een onbillijke uitkomst hebben. Daar zit de rechter dan tussen.
Haviltexnorm in de gegeven omstandigheden over en weer
redelijkerwijs aan deze bepalingen mochten toekennen en op hetgeen zij
te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.
Redelijkerwijs=objectivering. Uitleg aan de hand van zowel objectieve als
subjectieve elementen. Wat staat er in de overeenkomst en wat is daaruit
af te leiden, ook gezien de risico’s.
Zaak AH en franchisenemers AH. HR: als allebei de partijen dezelfde
bedoeling had, ook al is die niet uitgesproken, dan telt dat wel als een
uitleg van de overeenkomst.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Exx28. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
