Samenvatting Criminologie
Inhoudsopgave
Samenvatting Criminologie 1
Week 1. 2
Boek §1.1 wat is criminologie? 2
Inleiding Boone & Brants Error! Bookmark not defined.
Hoofdstuk Brants: de sociale constructie van criminaliteit Error! Bookmark not defined.
Week 2 4
Boek H2 4
Paragrafen 9.1 t/m 9.3 14
Week 3 19
Paragrafen 1.2 en 1.3 19
Paragrafen 5.1, 5.3 en 5.4 22
Essential criminology (p.131-137) Error! Bookmark not defined.
Week 4 30
Boek H3 30
Paragraaf 4.3 40
Essential criminology p.139- 148 (neutralization theory – summary/conclusion) Error! Bookmark
not defined.
Week 5 43
Hoofdstuk 7 §7.1 en §7.5 43
Artikel: newburn H4 (p.78-96 tot policy en media) Error! Bookmark not defined.
Week 6 48
Boek H6 §6.1 t/m §6.3 48
Artikel: newburn H15 (p. 298-316) Error! Bookmark not defined.
Artikel: van erp, stol & van wilsem Error! Bookmark not defined.
Week 7 55
Boek H4 §4.1 en §4.2 55
paragraaf 8.1 60
WEEK 8 & 9 (geen literatuur uit het boek) 68
1
,Week 1.
Boek §1.1 wat is criminologie?
Criminologie is de wetenschap die criminaliteit vanuit verschillende invalshoeken benadert
→ psychiatrie, sociologie, geneeskunde, rechtswetenschappen, etc.
De achtergronden en vragen die de maatschappij op dat moment bezighoudt zal bepalen
waar de criminoloog zijn aandacht op vestigt;
- Criminaliteit als verschijnsel
- Op de persoon van de misdadiger
- Op het slachtoffer van criminaliteit
- Op de plek van criminaliteit binnen het heersende politieke systeem
- Op reacties om op criminaliteit te reageren
De rol van de criminoloog is dan ook om de context in beeld te brengen en het hoofd koel te
houden.
Er zijn verschillende definities van criminologie:
• Edwin Sutherland
o Criminology is the body of knowledge regarding crime and delinquency as
social phenomena. It includes within its scope the process of making laws,
breaking lwas and reacting toward the breaking of laws. There are unified
interactions: certain act regarded as undesirable are defined by the political
society as crimes. Some people persist in that behavior and thus commit
crimes. The political society than react by punishment, intervention and
prevention. This sequence of interactions is the subject matter of criminology.
• Stanley Cohen
o Waarom worden wetten gemaakt? Waarom worden ze overtreden? En wat
doen we daaraan of zouden we daaraan moeten doen?
• Ronnie Lippens
o Waarom veranderen de definities van criminaliteit door de tijd? Waarom
worden specifiek gedrag of zelfs hele bevolkingsgroepen gecriminaliseerd?
Waarom overtreden mensen normen, waaronder juridische, en wat moeten
we met overtreders?
De criminologie is uitgegroeid tot een zelfstandige en onafhankelijke wetenschap, met eigen
professionele verenigingen en wetenschappelijke tijdschriften.
Wat is criminaliteit?
Wat we crimineel gedrag noemen hangt af van de gevolgen die het gedrag heeft voor:
- Zowel de slachtoffers als de samenleving
- Van de morele opvattingen van de machthebbers
- Van de publieke opinie
- De context waarin het gedrag plaatsvindt
2
,→ wat als crimineel gedrag gedefinieerd wordt, kan dus in de loop der tijd veranderen
Decriminaliseren
= bijvoorbeeld overspel. Dit was vroeger een strafbaar feit, maar is als delict uit het wetboek
van strafrecht geschrapt.
Criminaliseren
= nieuwe feiten binnen de werking van het strafrecht brengen. Bijvoorbeeld verkrachting
binnen het huwelijk, dat is nu wel een misdrijf.
Tussen crimineel en niet-crimineel gedrag ligt geen scherpe en onbetwiste grens. Zelfs met
een verwijzing naar het wetboek van strafrecht (waarin immers precies wordt omschreven
welk gedrag strafbaar wordt gesteld) is vaak niet eenduidig aan te geven of we met vormen
van criminaliteit te maken hebben gehad of niet.
- Denk bijvoorbeeld wat er onder mishandeling (art. 300 sr) wordt verstaan. Klappen in
caferuzie? Draai om de oren van vader aan zoon?
→ de grenzen liggen voor iedereen anders
Criminaliteit als sociaal construct
Criminaliteit wordt geconstrueerd binnen het geheel van interacties tussen daders,
slachtoffers, omstanders en functionarissen belast met formele sociale controle.
→ Criminaliteit kan dus worden gezien als een sociaal construct (= criminaliteit is wat we o
noemen, waarover binnen de samenleving afspraken zijn gemaakt)
Verschillende definities van criminaliteit:
• Bonger
o Criminaliteit is een ernstige antisociale handeling, waarop de staat door
toevoeging van leed (straf of maatregel) bewust reageert.
• Sellin
o Criminaliteit is maar een van de vele verschijningsvormen van regel
overschrijdend gedrag
• Sutherland
o Element maatschappelijke schade. Wederrechtelijk of onrechtmatig gedrag
was criminaliteit, ook als dergelijk gedrag niet als zodanig in de strafwetgeving
was opgenomen, maar door andere rechtsgebieden werd gereguleerd.
o Sutherland sloeg dus ook de brug naar de studie van de zogenoemde
‘witteboordencriminaliteit’
▪ Bonger en wichmann hielden zich ook al veel eerder bezig met het
beschrijven en aan de kaak stellen van misstanden die bij gebrek aan
strafbaarstelling of belangstelling van de justitiële autoriteiten
ongestraft bleven
➢ Veel wetenschappers definiëren criminaliteit echter als: ‘’ gedrag dat strafbaar is
gesteld in een formele wet’’
▪ dit is een hele heldere definitie, maar gaat voorbij aan een aantal
nuanceringen. De maatschappijvisie van de onderzoeker zal immers
de manier waarop hij naar strafbaar gesteld gedrag en processen van
(de)criminalisering kijkt, beïnvloeden.
3
, Week 2
Boek H2
Beschrijvende criminologie = de tak van criminologie die erop is gericht criminaliteit in al
haar facetten in beeld te brengen → dit kan worden beschouwd als de basis van de meeste
criminologische theorievorming en is dat in steeds grotere mate ook van het
criminaliteitsbeleid.
Veel inleidingen criminologie besteden relatief gezien veel aandacht aan cijfers over
criminaliteit, plegers van criminaliteit en rechtshandhaving. Niet alleen criminologen
besteden hier veel aandacht aan, ook de media.
→ Het is dan ook belangrijk dat criminologen inzicht hebben in de verschillende cijfers die
beschikbaar zijn en deze op waarde weten te schatten.
Beschrijvende criminologie
Niet alleen voor de criminologische theorievorming, ook voor de ontwikkeling van beleid, is
een goed inzicht in de omvang en de aard van de gepleegde criminaliteit en in kenmerken
van de plegers van delicten en de slachtoffers een eerste voorwaarde.
→ Probleem hierbij: beschikbaarheid van betrouwbare gegevens.
Het gebeurt maar al te vaak dat het noodzakelijke voorbehoud bij de gepresenteerde
onderzoeksgegevens te weinig nadruk krijgt, ongenuanceerd citeren of dat de lezer uit
statistieken slechts dat selecteert wat zijn of haar opinie ondersteunt.
Cijfers mogen ogenschijnlijk houvast bieden, ze representeren niet zonder meer de
werkelijkheid. Bij de interpretatie ervan is het steeds noodzakelijk zich af te vragen waarop
ze zijn gebaseerd en op welke vormen van criminaliteit ze betrekking hebben → hierbij
moeten we voor ogen houden dat het ideaal = inzicht in alle gepleegde criminaliteit,
onmogelijk is te verwezenlijken → niet alleen omdat de middelen om dat inzicht te
verwerven tekortschieten, maar ook omdat criminaliteit een minder eenduidig af te baken
verschijnsel is dan soms lijkt.
Bronnen
In de 19e eeuw kwamen in Europa sociale statistieken tot ontwikkeling. In Frankrijk werd
begonnen met de publicatie van een systematische reeks van gerechtelijke statistieken.
→ Guerry en Quetelet baseerden hier hun studies naar de verdeling van criminaliteit over
verschillende regio’s en de relatie tussen criminaliteit en factoren als sociaaleconomische
omstandigheden en kenmerken van de daders. Voor de ontwikkeling van de morele
statistiek, die overigens in de eerste plaats voor beleidsdoeleinden werd opgezet, waren
Guerry en Quetelet van groot belang: algemeen worden ze beschouwd als de grondleggers
van de wetenschappelijke criminele statistiek.
4