Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis Werkplaat 3 Havo / vwo H4 en H5
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Met deze samenvatting haalde ik altijd goede cijfers.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
GS-hoofdstuk 4 en 54.1 eind van de wereldrijken
(Na 1945 kwam er eind aan de koloniale wereldrijken. Eerst werd Azië onafhankelijk daarna Afrika. In
het Midden-Oosten werd Israël gesticht. Nederland moest in 1949 gedwongen Indonesië opgeven.
In september 1945 werden de mensen die waren vrijgelaten uit de jappenkampen bestormt door
een horde inlanders in Soerabaja. De inlanders zagen deze mensen als handlangers van de
Nederlanders. Er waren erg veel sterfgevallen in Java die maanden. Indonesië keerde zich na de
Japanse bezetting tegen de koloniale orde.
De leiders van Azië (Gandhi uit India, Soekarno uit Indonesië) wouden voor de tweede wereldoorlog
al onafhankelijk worden. Heel Azië deed mee. De Britten wouden dat niet. WOII zorgde voor de
onafhankelijkheid van Azië. Japan was sterker dan de Europeanen. De VS en de Sovjetunie waren
toen de sterkste landen hun waren voor dekolonisatie.
De Britten lieten India 1947 onafhankelijk worden. Het geweld barsten toen los. Moslimleiders riepen
in west India een eigen staat uit Pakistan. Veel moslims vluchten daarnaartoe hindoes vluchten de
andere kant op. Er vielen 100.000 doden. Britten stonden hun andere kolonies ook af. Frankrijk trok
zich ook terug in 1954 in Vietnam.
Soekarno riep 17 augustus republiek Indonesië uit. Nederland zag hem als een landverrader omdat
hij met de japanners samenwerkte. In de zomer van 1947 vielen 100.000 soldaten Indonesië aan. De
regering noemde het een politionele actie omdat het ging over herstel. Indonesië sloeg terug met
kleine aanvallen (guerrilla) Nederland antwoorde met: dorpen plantbranden dorpen werden
vermoord. In december 1948 hebben ze Soekarno gevangengenomen. De VN dwong Nederland met
de republiek te praten en ze moesten de Indonesië onafhankelijkheid accepteren. Op 27 december
1949 tekende Juliana de soevereiniteitsoverdracht. Er waren 150.000 Indonesiërs omgekomen.)
Na de eerste wereldoorlog hadden groot Brittannië en Frankrijk de Ottomaanse gebieden
overgenomen. Palestina was toen ook onder het Britse bestuur gekomen. Er ontstond grote spanning
tussen de Arabische inwoners en de joden. Vanaf 1900 kwamen er 100.000 joden naar Palestina op
de vlucht van de antisemitisten in Europa. Velen waren van joodse nationaliteit (zionisme) zij wouden
dat de joden met rust gelaten moesten worden als ze ergens anders gingen wonen (in Palestina)
Vanaf 1945 trokken de overlevende mensen van de holocaust naar Palestina. De Britten wouden zo
snel mogelijk weg. Ze zouden 15 mei 1948 vertrekken. De VN wou Palestina verdelen in twee stukken
de joodse staat en de Arabische staat. De Palestijnen wouden dat niet. De joodse moordde de
Palestijnen uit. De Palestijnen sloegen op de vlucht. De joodse leider ben goerion riep de staat Israël
uit. In 1956 1967 en 1973 braken er oorlogen uit tussen Israël en zijn buurlanden. De Arabieren
werden steeds verslagen.
De Arabische nationalisten keerde zich tegen de Europese overheersing. 1954 begon de oorlog in
Algerije de belangrijkste kolonie van Frankrijk. In 1956 liet Frankrijk Marokko en Tunesië wel
onafhankelijk worden. Maar in Algerije niet. In 1962 was Algerije toch onafhankelijk.
In Afrika was amper verzet tegen Europa. Vanaf 1957 lieten ze Afrika onafhankelijk worden. Zodra er
een lichte vorm van verzet was in een land lieten ze het onafhankelijk worden de kolonie gingen
steeds meer weg. Portugal nam pas in 1975 afstand van zijn kolonie. In 1980 namen de zwarte
rebellen het regime. In Zuid-Afrika namen de blanke pas in 1990 afstand van de macht. Na 27 jaar
gevangenschap werd Nelson Mandela president.
, 4.2 de koude oorlog
Na de WOII kwamen de VS en de Sovjetunie tegen over elkaar te staan. De koude oorlog leiden tot
veel spanning. Er dreigde een atoomoorlog.
Februari 1945 kwamen Roosevelt, Stalin en Churchill samen om te overleggen dat ze nog steeds te
blijven samenwerken. De VS en de Sovjetunie werden snel vijanden. Er kwam een oorlog (de koude
oorlog). Je had het Oostblok van de Sovjetunie en het westen onder leiding van de vs.
De VS en de Sovjetunie waren supermachten geworden. De rest was allemaal verzwakt. De VS stond
voor democratie en kapitalisme en de Sovjetunie was voor communistische dictatuur. Ze dachten
beide dat de ander streefde naar wereldheerschappij. Roosevelt en Churchill lieten Stalin de
Baltische staten hebben. Ze gunde hem de landen die hij met zijn rode leger heeft bevrijd zoals polen
en Roemenië. Stalin bracht in alle oost Europese landen dictators.
Na de Duitse capitulatie kwamen de grote drie bij elkaar in Potsdam bij Berlijn. Roosevelt was er niet
meer bij hij was overleden. Harry Truman nam hem over. Na de conferentie waren ze nog
vijandiger. Amerika besloot de landen te helpen die werden bedreigd door het communisme. Ze
dachten dat het communisme vanzelf zou instorten dat dit een continente (indamming) politiek was.
Een belangrijk onderdeel van deze politiek is de economische hulp (Marshallhulp). Omdat in west
Europa de economie niet zo lekker ging leek hun het communisme aantrekkelijk. De VS wou dat niet
en daarom gaven ze hun miljarden dollars aan economische hulp.
In Duitsland bestuurde elke geallieerde een eigen zone. Berlijn was apart verdeeld. Stalin wou
Duitsland voor zichzelf hij sloot daarom de wegen af. Amerika trok zich er niks van aan en ging door
de lucht bevoorraden. Stalin hief in mei 1949 de blokkade op. De west geallieerden lieten de west
Duitsers een eigen staat vormen: de bondsrepubliek Duitsland: BRD. In oost Duitsland werd het de
democratische republiek DDR. Deze was communistisch. De VS sloot in 1949 een militair
bondgenootschap met de west en zuid landen de NAVO. Sovjetunie deed dat met oost de
Warschaupact. Het werd gescheiden met een bewaakte grens: De ijzeren Gordijn.
Eind 1949 liet staling een bom ontploffen. Hij was nu heel machtig. Hij was aan macht gekomen in
China. De communisten heerste nu over een derde van de wereldbevolking. In juni 1950 viel het
communistische leger noord en zuid Korea binnen. Amerika reageerde hier heel hard op. De VS joeg
ze uit Zuid-Korea. Tussen noord en zuid Korea kwamen zwaarbewaakte grenzen.
Na staling dood in 1953 werd het rustiger zijn opvolger Nikita Chroesjtsjov was bang voor een
atoomoorlog. Hij zij dat ze vreedzaam moesten leven. De wapenwedloop ging wel door. Ze kregen
hele sterke wapens. Die met rakketten naar het grondgebied konden. In 1961 liet Nikita een muur
bouwen in Berlijn. De gevaarlijkste crisis kwam in 1962. De VS ontdekte dat er Russische
kernrakketten waren op Cuba. Chroesjtsjov heeft gezegd dat hij de wapens weg zou halen dat heeft
hij ook gedaan. Na deze crisis waren er 15 jaar ontspanning. Er waren daarna nog wat conflicten en
een Vietnamoorlog.
In 1980 waren de twee supermachten erg vijandig. Ze bouwde nieuwe kernwapens. In 1985
onverwacht wapenstilstand en eind koude oorlog. Gorbatsjov maakte einde aan wapenwedloop. In
1989 kwamen protesten omdat het rode leger andere landen niet meer zou beschermen. 9
november werd bekend gemaakt dat oost Duitsers weer naar de bondsrepubliek mochten. Die nacht
werd de muur gesloopt. De DDR was snel afgelopen. Het communisme kwam vanzelf in 1991 ten
eind. De Sovjetunie viel uit een in 15 staten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmykraaijkamp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen