Samenvatting straf (proces) recht
Deel 1 Strafrecht
Hoofdstuk 1 Het strafbare feit
Paragraaf 1 Voorwaarden van het strafbare feit
Voordat een feit kan worden aangemerkt als een strafbaar feit, zijn er vier voorwaarden waaraan
moet worden voldaan:
1. Het gaat om een menselijke gedraging > Dit betekent dat een persoon een gewilde
spierbeweging heeft gemaakt. Niet alleen het doen is strafbaar, maar ook een nalaten. Niet
alleen natuurlijke personen kunnen een strafbaar feit plegen, rechtspersonen ook. Dit noem
je functioneel daderschap.
2. De gedraging valt binnen een delictsomschrijving > In de delictsomschrijving staat welke
gedragingen strafbaar zijn. De delictsomschrijvingen staan in het wetboek van strafrecht.
Niemand is strafbaar tenzij dit in een wet is geformuleerd, zegt het legaliteitsbeginsel.
3. De gedraging is wederrechtelijk > De gedraging moet in strijd zijn met het recht, tenzij er
sprake is van een rechtvaardigheidsgrond.
4. De gedraging is aan schuld te wijten > De verdachte moet een verwijt kunnen worden
gemaakt. Er moet sprake zijn van toerekening, de dader had in de situatie anders kunnen
handelen maar heeft dit niet gedaan. Hierbij kan er sprake zijn van een
schulduitsluitingsgrond waardoor de verdachte toch niet strafbaar is.
Paragraaf 2 Bestanddelen en elementen
Wederrechtelijkheid en schuld worden elementen genoemd. De onderdelen waaruit een
delictsomschrijving bestaat noemen we bestanddelen.
Elementen zijn ongeschreven voorwaarden om iemand te kunnen straffen. De bestanddelen staan
altijd in een tenlastelegging opgenomen en moeten door een rechter bewezen worden verklaard.
Soms wordt wederrechtelijkheid en schuld wel opgenomen in de delictsomschrijving. In dit geval is
het wél een bestandsdeel. Dan heeft wederrechtelijkheid ook een andere betekenis: zonder
toestemming van de rechthebbende.
Paragraaf 3 verschillende strafbare feiten
Er zijn verschillende soorten strafbare feiten welke allen worden opgedeeld in categorieën:
Misdrijven en overtredingen.
Misdrijven vind je in boek 2, overtredingen in boek 3. Het verschil zit in de strafbedreiging.
Misdrijven moeten zwaarder worden gestraft dan overtredingen. Op misdrijven staat altijd
gevangenisstraf. De misdrijven worden behandeld door de rechtbank en de overtredingen door de
kantonrechter.
, Formele en materiële delicten.
Formele delicten zijn delicten die een bepaald handelen strafbaar stellen. Het gaat hierbij om de
handeling en niet om het gevolg. De activiteit wordt strafbaar gesteld, ongeacht het gevolg. VB:
diefstal.
Materiële delicten stellen het intreden van een bepaald gevolg juist strafbaar. De manier waarop het
gevolg intreedt is niet van belang, het gaat enkel om het gevolg. VB: doodslag.
Commissie- en omissiedelicten.
Wanneer we spreken over delicten die een bepaald handelen strafbaar stellen, hebben we het over
de commissiedelicten.
Een omissiedelict stelt juist het nalaten strafbaar. Ieder persoon is opgezadeld met een bepaalde
verplichting tot handelen in bepaalde situaties.
Gronddelicten, gekwalificeerde delicten en geprivilegieerde delicten.
Een bepaalde gedraging die strafbaar is gesteld noem je het gronddelict. Dit is een nulpunt. Een
gekwalificeerd delict is ernstiger dan het gronddelict, het gaat nog steeds om hetzelfde delict als bij
een gronddelict maar er is vaak een extra bestanddeel toegevoegd. Hierbij is een zwaardere
strafdreiging van toepassing. Een geprivilegieerd delict is een lichtere variant van het gronddelict.
Hierop staat ook een mindere strafmaat.
Hoofdstuk 2 Wederrechtelijkheid
Paragraaf 1 Wederrechtelijkheid: element en bestanddeel
Wederrechtelijkheid is in sommige delictsomschrijvingen een bestanddeel. Hiervoor is bewust
gekozen, omdat het bestanddeel wederrechtelijkheid een andere betekenis heeft dan het element.
Paragraaf 2 Betekenis 1: Zonder toestemming van de rechthebbende
Opvatting: zonder toestemming van de rechthebbende. De verdachte handelt zonder eigen recht.
Het gaat niet alleen om een privaatrechtelijke bevoegdheid van de verdachte, maar kan ook een
publiekrechtelijke bevoegdheid bedoeld worden. Deze betekenis noemen we ook wel de leer van
Remmelink.
Paragraaf 3 Betekenis 2: Bestanddeel is element
Het bestanddeel wederrechtelijkheid heeft vaak dezelfde betekenis als het element
wederrechtelijkheid.
Paragraaf 4 Verschillende betekenissen geven verschillende uitkomsten
Het is belangrijk te weten welke betekenis het bestanddeel wederrechtelijkheid in een
delictsomschrijving heeft. Bij de ene betekenis kan de uitspraak anders uitpakken dan bij de andere.
, Hoofdstuk 3 Opzet
Paragraaf 1 kleurloos en boos opzet
Opzet is een bestanddeel. Opzet is het willens en wetens handelen van een verdachte. Er zijn twee
betekenissen van opzet:
Boos opzet > De verdachte wist willens en wetens dat de strafwet werd overtreden, de
overtreding was ook gewild. Er kan alleen sprake zijn van boos opzet, wanneer verdachte
weet dat wat hij doet strafbaar is.
Kleurloos opzet > Hier wordt alleen gekeken naar het handelen van verdachte. Wanneer en
verdachte willens en wetens heeft gehandeld, is er al sprake van kleurloos opzet. Of de
verdachte wel of niet wist dat het handelen strafbaar was, doet hier niets aan af. Er wordt
enkele gekeken naar het handelen van verdachte, zonder dit verder in te kleuren.
Paragraaf 2 verschillende vormen van opzet
Naast dat er twee betekenissen zijn van opzet, zijn er meerdere vormen van opzet:
Opzet als bedoeling > Een verdachte heeft een bepaalde bedoeling en daarom pleegt hij een
strafbaar feit. De verdachte wil dat een gevolg intreedt en daarom handelt hij. Hij weet ook
dat het handelen een bepaald gevolg teweeg zal brengen. Het is niet vereist dat het gewilde
gevolg ook daadwerkelijk intreedt. Naast het bestanddeel opzet, komt in de
delictsomschrijving vaak een uiting in het bestanddeel oogmerk.
Oogmerk > Gaat om het doel dat de verdachte heeft, om dit doel te realiseren wordt er
willens en wetens een strafbaar feit gepleegd. Er moet bij beantwoording van oogmerk
gekeken worden naar het naaste doel van verdachte en niet het uiteindelijke doel.
Opzet als zekerheidsbewustzijn > Handelen van verdachte heeft een gevolg dat niet gewild
was. Het gevolg is rechtstreeks voortgekomen uit het handelen van de verdachte. De
verdachte moest hierbij weten dat door zijn handeling het ongewilde gevolg in zou treden.
Opzet als waarschijnlijkheidsbewustzijn > Wanneer de gevolgen van het handelen van
verdachte waarschijnlijk zullen intreden. Het gaat om gevolgen die nog moeten intreden en
waarvan niet met zekerheid gezegd kan worden dat de gevolgen daadwerkelijk zullen
intreden.
Voorwaardelijk opzet > Lichtste vorm van opzet. Het is mogelijk dat bepaalde gevolgen, als
gevolg van het handelen van de verdachte, zullen intreden. Je spreekt van opzet als
mogelijkheid bewustzijn. Er moet niet alleen sprake zijn van het bewust zijn van verdachte
van de mogelijke gevolgen, maar ook van het aanvaarden van de gevolgen. De verdachte
moet dus hebben geweten dat een bepaald gevolg van zijn handelen in zou kunnen treden,
maar ondanks dit bewustzijn moet hij ervoor gekozen hebben om door te gaan met het
handelen. Hij heeft het gevolg met zijn handelen op de koop toegenomen, en accepteerde
de aanmerkelijke kans. Cicero arrest, ronde klip arrest, Porsche arrest.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jilldejonge12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.