Samenvatting van vak Centraal Zenuwstelsel inclusief uitwerkingen van alle zso's, hoorcolleges, werkgroepen, werkcolleges en AGHO lijst in studiejaar 2019/2021. Daarnaast heb ik een verkorte samenvatting van mijn samenvatting gemaakt, die ik met name heb geleerd voor het tentamen.
, 1. Serotonerge, dopaminerge en noradrenerge hersensystemen
1.1 HC Serotonerge en noradrenerge systemen
Weblecture van Prof. Van Gerven
- Depressie: verminderde activiteit van neurotransmitter systemen
- Angststoornis: verhoogde activiteit neurotransmitter systemen
Ontregeling - Depressie en angst hebben te maken met ontregeling van emotionele systemen, vooral in
emotionele interactie met cognitie en gedrag
systemen - Belangrijke neurotransmitters die bij emotie betrokken zijn, zijn: noradrenaline, serotonine en
dopamine
Neurotransmitters Neurotransmitters: vaak zowel centrale rol als perifere rol
- Noradrenaline: betrokken bij centrale aspecten die verbonden zijn met
(mentale) energie. Denk hierbij aan concentratie, vigilantie
- Serotonine: betrokken bij processen die de interne homeostase bewaken,
zoals impulse regulatie en temperatuur.
- Ontregeling van zowel noradrenaline als serotonine kan resulteren in angst
en irritatie.
Noradrenaline - Stress hormoon die wordt geproduceerd bij een gevaarlijke situatie
- Gevaar resulteert in “fright-flight-fight” en versterking van focus en aandacht.
- Verder heeft het ook nog lichamelijke effecten, zoals stijging van de bloeddruk, hartslag en
ademhaling.
- Zowel de mentale en lichamelijke toestand worden versterkt, zodat er op een zo adequaat
mogelijke manier gereageerd kan worden op het gevaar
Serotonine - Neurotransmitter die ontstaat door verbinding van aminozuren.
- Serotonine is betrokken bij interne tevredenheid en verzadiging
- De neurotransmitters hebben verschillende functies, wat wordt bewerktstelligd doordat het
aan verschillende subreceptoren bindt.
- De verschillende subreceptoren hebben verschillende functies: activatie resulteert in
verschillende effecten op de cel, waardoor de neurotransmitters verschillende functies kunnen
uitoefenen
- Adrenerge systeem hebben relatief weinig subreceptoren (alfa1, beta1&2), waardoor het
moeilijker is om differentiatie te bereiken
- Naast binding aan verschillende subreceptoren, wordt differentiatie ook bereikt door
verschillen in verdeling van de subreceptoren over de verschillende hersendelen.
Cellichamen - Serotonine wordt geproduceerd door raphe nuclei. De
verschillende cellen binnen dit cellichaam zorgen voor
specifieke distributie van serotonine in de hersenen
- Norepinephrine wordt voornamelijk geproduceerd door
cellichamen in locus coeruleus
Depressie - Bij depressie is de activiteit van noradrenerge
en/of serotonerge systemen verminderd
Therapie depressie - Bij behandeling hebben we nauwelijks invloed op de hoeveelheid geneesmiddel dat bij
verschillende hersengebieden terecht komen, dit in tegenstelling tot de productie en
distributie van adrenaline en serotonine door de cellichamen
- We kunnen enige effect uitoefenen op de selectiviteit voor de verschillende receptoren
3
, Pathofysiologie 1. Chronische afname 5HTconcentratie synapsspleet
depressie 2. Upregulatie postsynaptische effector-receptoren en
presynaptische autoreceptoren (aanpassing aan nieuwe
situatie)
3. Chronische postreceptorveranderingen
o regulatie- en groeifactoren (DAPP-32, BDNF)
o neuroendocriene veranderingen (ACTH, AVP)
o neuroimmunologische veranderingen
o psychosociale veranderingen coping cognitie
o (?)
Farmacologische 1. Afgifte-stimulatie 4. Afbraakremming
mechanismen ter - Precursor 5hydroxytriptamine - MAO-A-remmers
verhoging van de 2. Heropname-remming (moclobemide)
5HT- en NA- - TCAs (amitriptyline)
activiteit bij - SSRIs (citalopram) - Serotonine (agonisten)
depressie - SNRIs (venlafaxine) worden niet toegepast om
3. Blokkade presynaptische inhiberende serotonine concentraties te
auto-receptoren verhogen, omdat zij niet
- alpha2-antagonisten (NA ↑) selectief werken. Voorkeur
(mirtazapine) gaat naar geneesmiddelen
- 5HT1a-antagonisten (5HT ↑) die het natuurlijke
(pindolol) mechanisme ondersteunen.
Effecten serotonine - Serotonine: snel optredend effecten
o Toename van vriendschappelijkheid en oxytocine
o Toename van positieve emotionele bias
• Mensen met depressie: acute verandering van kijk op de wereld
- XTC: stimuleert de afgifte van serotonine (uitputting van serotonine)
Behandeling 1. Toename concentratie serotonine in synapsspleet
depressie 2. Downregulatie postsynaptische effector-receptoren en presynaptische autoreceptoren
- Normalisering chronische postreceptor-veranderingen na 4-6 weken, waardoor het eventjes
duurt voordat geneesmiddelen een antidepressieve werking hebben
Overprikkelen Perifere (over)stimulatie door antidepressiva
adrenerg of 1. Perifere noradrenerge symptomen: hypertensie, orthostatische
serotonerg systeem hypotensie, tachycardie
2. Perifere serotonerge symptomen:
- Hoofdpijn (5HT1b/1d?)
- Misselijkheid (5HT3)
- Obstipatie/diarrhee
- Bloedingsnijging (trombocyten)
Serotonerg Oorzaken van serotonerg syndroom:
syndroom 1. Overdoseringen van centraal werkende serotonerge medicamenten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Miemmm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
