Dit document is een samenvatting van alle hoorcolleges voor het vak Mohammed in het Heden en Verleden. Dit vak wordt gegeven aan de Universiteit Utrecht.
MOHAMMED SAMENVATTING COLLEGES
Hoorcollege 1
Drie hoofddelen cursus
1. Kwesties omtrent de historische Mohammed: zijn biografie, maar ook de
problematiek rondom bronnen;
2. Verschillende beelden en functies die aan Mohammed binnen de islamitische
traditie(s) worden toegewezen;
3. Het beeld van het Westen met betrekking tot Mohammed’s.
Twee hoofddoelen
1. Het geven van inzicht aan studenten in basale dimensies van de islamitische
beschaving alsook in de wisselende relaties tussen de islam en Europa;
2. Het introduceren van verschillende historische en religie wetenschappelijke theorieën
en methoden, om deze informatie vervolgens op verschillende onderwerpen toe te
passen.
⇒ Hoe wordt religie gedefinieerd?
→ Het bestuderen van religie door middel van het gebruik van schriftelijke
bronnen.
→ Hoe wordt religie ervaren/bestudeerd zonder deze bronnen?
→ Hoe kan de islam zo gedefinieerd worden, om het op de juiste manier af
te
schilderen?
⇒ Wie was Mohammed en wat is zijn boodschap?
→ Hero’s Journey
Relevantie van het onderwerp
⇒ Mohammed is de meest populaire voornaam in de wereld
→ Betekenis; “veelgeprezen”
“None of the great figures of history is so poorly appreciated in the west as Muhammed”
- William Montgomery Watt (2006)
“Misunderstanding of the role of the Prophet has been, andstill is, one of the greatest
obstacles to Christins’ appreciation of the Muslim interpretation of Islamic history and
culture”
- Annemarie Schimmel (2003)
Een religie wetenschappelijke benadering
Religie Wetenschappelijke Godsdienstige verschijnselen Waardeoordelen
studie
● Sociaal-wetenschappelijk ● Rituelen ● Door God gegeven
● Historisch-filosofisch ● Geloofsbeleving ● Zijn “echt gebeurd”
● Antropologisch ● Verhalen/Mythes ● Zijn “waar”
● Etc. ● Doctrines ● Is “goed en
● Ethiek heilzaam”
, ● Instituties ● Zijn “legitiem”
● Religieuze reliquien
⇒ We proberen niet vast te stellen wie de “ware” Mohammed is: dit is niet
relevant binnen het kader. Het uitoefenen van het islamitische geloof is een
geloofskeuze die wordt gemaakt op grond van het eigen geweten van de
gelovige. Wel wordt geprobeerd om te belichten welke problemen met welke
bronnen en benaderingen in verbinding staan.
Insider VS. Outsider
→ De volger van een religie en iemand die buiten de religie staat.
Relativistisch VS. Monolithisch
→ Het begrip en de erkenning van verschillende benaderingen en (religieuze &
culturele) diversiteit: open voor ontwikkelingen van de islamitische geschiedenis
en de westerse geschiedenis en hoe de blik op Mohammed fluctueert.
Sui generis VS. Reductionisme
→ De aanname dat een gedachte of theorie niet past binnen een bepaald kader.
Religie is volgens deze logica niet te vertalen; het staat op zichzelf en is van zijn
eigen soort. Religie moet beleefd worden voordat hierover uitspraken gedaan
mogen worden.
→ Religie is het product van sociale en economische context; daarnaast een puur
psychologisch verschijnsel.
Descriptief VS. Normatief
→ Het beschrijven, analyseren, verklaren en niet het moreel evalueren.
→ Binnen de religiewetenschappen worden geen normatieve claims gemaakt:
normen-/waardeoordelen worden buiten schouw gelaten (binnen een
academische context): op deze manier is een academische tekst objectief en
benaderbaar voor zo veel mogelijk mensen binnen een samenleving.
Positivistisch VS. Receptie-georiënteerd
→ Het gaat er niet om wie/wat Mohammed echt is geweest, maar op welke
verschillende manieren hij werd/wordt beschouwd.
→ Hoe wordt een onderwerp ontvangen door een individu binnen een
samenleving en de verschillende beelden die worden gevormd over
desbetreffend onderwerp.
→ Het is nooit mogelijk om compleet objectief een onderwerp/vraagstuk te
benaderen(→ er is altijd sprake van een zekere vorm van (cultureel)
etnocentrisme)
Wat is een profeet
→ Een individu die openbaringen van God ontvangt om deze vervolgens door te
geven.
→ Persoonlijk beroepen (dit is in tegenoverstelling met een priester)
→ Bezit charisma!
→ Max Weber beweert dat om charisma te hebben, men een
bovennatuurlijke
religieuze gave moet bezitten→ Onverklaarbaar door middel van
, wetenschappelijke “aardse” begrippen.
→ Sociale-politieke functie: het delen/communiceren van bevindingen en
geloofsovertuigingen met het brede publiek.
→ Een profeet wilt in de regel geen geld ontvangen voor zijn boodschappen.
→ Doorloopt een crisis bij het proces van het aannemen van de rol van profeet.
→ Het teweegbrengen van maatschappelijke verandering→ Dit geldt niet voor
iedere profeet.
De drie Mohammeds
1. Kwestie van de historische Mohammed, de Mohammed zoals hij op het 7e -
eeuwse Arabische Schiereiland optrad.
2. De “Mohammed van de vroomheid”: waarom hebben moslims hun eigen, vaak
tegenstrijdige portretten, van Mohammed gevormd: wetgever, geleerde, filosoof,
mysticus, verlosser, etc…
3. De westerse Mohammed: hoe heeft de Europese beeldvorming van Mohammed,
tot op heden, zich ontwikkeld.
Religie: wat is islam?
⇒ Abrogatie: bij het opdoen van nieuwe informatie (zoals een openbaring), vindt
er hervorming van desbetreffende religie plaats. Dit kan dienen als een
verlossing voor het individu.
→ Historische context is hier van groot belang.
⇒ Vanuit Westers perspectief wordt religie grotendeels benaderd vanuit een
Christelijk perspectief→ Dit wordt gezien als de maatstaf.
→ Hier ligt de focus grotendeels op literaire bronnen. Binnen het westen
hebben
academische bronnen de discussie omtrent religie grote invloed op de
(maatschappelijke) discussie.
⇒ De regel in menselijke samenlevingen is dat mensen niet konden lezen en
schrijven→ alfabetisering (en onderwijs) is binnen een samenleving van groot
belang, om op deze manier een “natie” te kunnen creëren en ieder individu deel
te laten nemen in het publieke leven.
⇒ Kan een religie worden gedefinieerd door middel van (enkel) literaire bronnen?
→ Hoe manifesteert een religie zich daadwerkelijk binnen een
samenleving?
⇒ Bij het bestuderen van de profeet Mohammed is het van groot belang
→ De eerste teksten met betrekking tot Mohammed werden 150-170 jaar na zijn
dood (8e eeuw) uitgegeven. Voordat deze teksten werden uitgegeven, werd de
religie islam verspreid en nageleefd door middel van fragmenten op basis van
materiële geschiedenis (objecten en manuscripten).
⇒ Theologie→ Profetologie
⇒ Orthodoxie speelt een belangrijke rol binnen een religie. Orthodoxie is niet
constant door de eeuwen heen.
Literatuur met betrekking tot de islam:
, → Thomas Bauer
→ Shahab Ahmed
→ Kevin Reinhart
Hoorcollege 2
Islamitische (“tekstuele”) bronnen voor de studie van Mohammed’s leven
1. De koran
De Koran of Qoer'ān is het enige van de door moslims erkende islamitische
heilige boeken dat zuiver zou zijn overgeleverd.
2. De sira
De traditionele moslimbiografieën van Mohammed waaruit, naast de koran en
hadiths, de meeste historische informatie over zijn leven en de vroege periode
van de islam is afgeleid
3. Islamitische biografische literatuur en historiografie
⇒ Soenna: gewoontes van de profeet Mohammed
⇒ Hadiths: uiting van de Soenna, worden niet altijd gekend door moslims.
De kritiek
vormt een belangrijk deel van de islam.
De koran als bron voor Mohammed’s leven?
⇒ Geen chronologische volgorde van hoofdstukken (soeras)
⇒ Weinig “harde” historische feiten.
→ Koran 30:2-4:
(2) De Romeinen zijn overwonnen
(3) in het dichtstbijzijnde land, maar na hun nederlaag zullen zij
overwinnen,
(4) over enkele jaren…”
→ Slaat op de oorlog tussen de griekse Byzantijnen en de
perzische
Sassanieden.
“Taken on its own, the Koran tells us very little about the events of Muhammad’s career. It
does not narrate these events, but merely refers to them; and in doing so, it has a tendency
not to name names... Without [the sira] we could probably infer that the protagonist of the
Koran was Muhammad, that the scene of his life was in western Arabia, and that he bitterly
resented the frequent dismissal of his claims to prophecy by his contemporaries. But we
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunabroeke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.