Samenvatting
Samenvatting week 7 WDD-3
- Vak
- WDD-3
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Samenvatting van week 7 van het blok WDD-3. Bevat zowel college-aantekeningen als studiestof vanuit de ZSO's
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Week 7 WDD-3HC Verslaving: etiopathogenese, screening en behandeling
Verslaving
- Doping= als het wordt ingezet om beter te presteren
- Drug= als je iets gebruikt om je beter te voelen, controle kwijtgeraakt
- Geneesmiddel= als je het inzet voor een ziekte/stoornis
- Hard en softdrugs= hoe mensen dit zien is deels cultureel bepaald
- Verslavende stoffen, 3 kenmerken:
o Deze hebben een belonend karakter (prettig gevoel geven, euforie)
o Als je dit eenmaal hebt gehad, voortdurend aan denken (craving)
o Na gebruik, niet meer vanaf kunnen blijven (controleverlies)
- Wat is essentieel voor verslaving?
o Craving; specifiek voor verslavende stoffen
o Gepaard met controleverlies en dus afhankelijkheid
o Niet: tolerantie en onthoudingsverschijnselen (dit ook bij normale geneesmiddelen)
- Verschillen natuurlijke beloners en drugs
o Stijging dopamineniveau van 50% na eten, 100% na seks
o Na cocaïne 350% stijging
o 1200% stijging na amfetamine
o Drugs zorgt voor enorme stijging beloningssysteem buiten normale range >
verslavende stoffen veel hogere beloning dan natuurlijke beloners
- Gebruik, afhankelijkheid en verslaving
o <5% van mensen met alcoholverslaving in behandeling
o Bijna niemand in behandeling voor tabakverslaving
o Tabak verslavender dan alcohol; hogere verhouding tussen gebruikers en mensen die
afhankelijk zijn bij tabak
o Helft van mensen die benzo’s gebruiken is afhankelijk (bijna niemand in zorg
hiervoor)
o Cocaïne: mensen in zorg veel groter (<50%) en heroïne: 70% in behandeling
o Gokken: 10% van mensen met gokproblematiek in behandeling
o Heel weinig mensen zijn in zorg voor verslavingsproblematiek; de behandelkloof is
heel groot (grootste van alle psychische stoornissen)
- Verslaving heeft groot stigma
o Alert op verslaving en screenen
Dsm-v stoornis middelengebruik
, - Tolerantie en ontwenningsverschijnselen dus niet noodzakelijk!
Aanvullingen in DSM-V
Centrale kenmerken verslaving
- Craving, verlies van controle en negatieve gevolgen
- Tolerantie en onthoudingsverschijnselen: niet uniek of noodzakelijk
- Dus vragen naar functie gebruik
- Verslaving hoogste stigma en meest onder behandeld
Verslaving als hersenziekte
- Genetische factoren bij starten roken:
o Invloed groter naarmate problematiek ernstiger
o Bij nicotine-afhankelijkheid: erfelijkheidsfactor 75%
- Gedeelde omgeving zoals wijk van opgroeien is belangrijke factor voor experimenteren
o Unieke omgeving zoals vrienden speelt kleine rol bij experimenteren, maar grotere
rol bij nicotine-afhankelijkheid
- Dus verslaving: genetisch en unieke omgeving belangrijk
- Bij meeste middelen > erfelijkheidsschatting tussen 50-75%
Neurobiologische mechanismen (van gebruik >
verslaving)
- IRISA= impaired respons inhibition and salience
important
- Limbische beloningssysteem
o NaC, VTA, amyg, hippocampus
o Bij cue (bv. bier) > beloningssysteem
geactiveerd bij ervaring met alcohol
(herinneringen eraan, amyg/hippo)
o Hierdoor hogere motivatie (hogere
activatie OBFC)
- Bij verslaving:
o Plaatje van bier heeft veel sterker effect op het brein dan in het niet-verslaafde brein
o Verslaving: hogere activatie beloningscentra (limbisch systeem) en visuele en
aandachtsgebieden (occipitale cortex) bij zien bierplaatjes
o Niet-verslaafde brein: ook meer activatie bij bierplaatjes dan neutrale plaatjes (ziet
er aantrekkelijker uit)
- Controlesysteem (DLPFC/ACC)
o Controle uitoefenen over motivationele beloningssysteem
o Bij verslaving werkt dit controlecircuit minder goed
o Testen voor impulsiviteit (responsinhibitie) meten;
Bij verslaving > minder goed in remmen impulsen
o Zonder verslaving, ACC werkt harder na maken van een fout (zie je minder bij
mensen met een verslaving)
,Centrale kenmerken verslaving
Alcoholproblematiek
Screening
- Screening d.m.v. CAGE:
o Bij 2 of meer vragen met JA > 75% kans op alcoholproblematiek
- CAGE kan je vervolgen door gedetailleerdere screening waarop kortdurende interventie
Kortdurende interventies
- SBIRT
o Screening Brief Intervention Referral to Treatment
o Als brief intervention niet werkt > naar meer gespecialiseerde hulp
o 1e stap= bespreken alcoholgebruik
o 2e stap= screenen alcoholgebruik
o Stap 3= advies en plan voor minder drinken (bij alcoholproblematiek)
Plan maken pas als iemand ook echt minder wil gaan drinken; bv. door
motiverende gesprekstechnieken
o Stap 4= follow up, continueren support
Kijken of doel bepaald is of misschien intensievere behandeling nodig is
- Middelengebruik registreren
o Dit kan alleen al zorgen voor het verminderen van gebruik
- CGT
o Vooral hoge effectiviteit bij cannabis/ cocaïne
o Bij meerdere middelen tegelijk > effectiviteit minder
- Belonen voor niet gebruik
o Bv. door urinecontroles
Behandeling cannabisafhankelijkheid
- CGT/ motiverende gespreksvoering effectief
o Hiermee verander je ook de activiteit in het brein
, o Bij praten over veranderen middelengebruik > uitlokken verandertaal > andere
hersenactivatie bij behoud/bezwaartaal
o Bij motiverende gespreksvoering > zo veel mogelijk verandertaal uitlokken (dan
hogere effectiviteit)
o Bij behoudtaal (ik denk niet dat ik kan veranderen, alcohol is geen probleem voor
mij): activiteit in beloningscentra
o Verandertaal (als ik minder drink, denk ik dat ik fitter ben): geen verhoogde activatie
beloningscentra
- Multidimensional familietherapie bij jongeren met cannabisafhankelijkheid en criminaliteit
- Geen effectieve medicatie
Behandelmodel verslaving
Intoxicatie en onthouding
Genezingsfase/ terugvalpreventie
- Antagonisten of anti-craving medicatie ingezet
- Nicotine-afhankelijkheid:
o Nicotine vervangende middelen effectief
o Of bv. buproprion (heropname remmer DA/NA > minder craving)
o Varenicline ook effectief (partiële agonist voor nicotinerge receptoren in brein)
Minder craving naar nicotine en ook minder effect van de nicotine bij gebruik
- Alcoholafhankelijkheid:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliajongejan98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen