In deze uitgebreide samenvatting beschrijf ik duidelijk de verschillende literatuurstromingen rondom de Tweede Wereldoorlog. Daarbij leg ik de historische achtergrond uit en geef ik voorbeelden van schrijvers en gedichten per stroming. Met deze samenvatting haal je een ruimvoldoende op je SE/proef...
Historische achtergrond:
Duits bestuur
- vrijheid van meningsuiting onder schrijvers wordt ontnomen: schrijvers die tegen
nazi’s zijn worden opgepakt en in concentratiekampen opgesloten.
- Duitse literatuur moest ‘gezuiverd’ worden van joodse, socialistische en pacifistische
schrijvers. (pacifistisch = streven naar vrede)
- 10 mei 1933: “bücherverbrennung” : boekverbrandingen
de Bebelplatz in Berlijn: Lege boekenkast op de plek van de boekverbranding “Daar
waar men boeken verbrandt, verbrandt men uiteindelijk ook mensen.”- Heinrich
Heines. De stap van libricide naar genocide bleek inderdaad maar al te klein
(verband tussen verbrande boeken en ovens van de holocaust)
- Reichskulturkammer: alle soorten kunstenaars moesten zich registreren, wie dit
niet deed mocht zijn beroep niet meer uitoefenen
- kritiek op nazi’s werd zwaar bestraft
- Nazi’s hadden er belang bij dat de indruk van vrije meningsuiting in Duitsland bleef
bestaan.
4 soorten literatuur in nazi-tijd:
1.
Exilliteratur (verbanning literatuur)
- gevluchte schrijvers
- Literaire werken die tijdens verbanning waren gemaakt
→ Alfred Döblin
→ Bertolt Brecht
→ Heinrich Mann
→ Thomas Mann
→ Klaus Mann
2.
Innere Emigration (innerlijke emigratie)
- In Duitsland gebleven schrijvers
- probeerden door middel van hun werk oppositie tegen het nazi-regime te voeren
- verdacht in de ogen van de nazi’s → werden in de gaten gehouden
- sommigen ‘vluchten in veilige, a-politieke onderwerpen
- vaak historische romans en natuurgedichten
- achteraf werden innere emigration schrijvers door gevluchte schrijvers verweten dat
ze gebleven waren
- Ook wel beschouwd als ‘hulpeloos antifascisme’/’hilfloser antifaschismus’
→ Ernst Wiechert, “Der Totenwald”
Bracht enige tijd in concentratiekamp door, zijn boek verwijst daarnaar. Hij schreef dit hij na
zijn gevangenschap maar werd pas na de oorlog uitgegeven.
→ Werner Bergengruen, “Der Großtyrann und das Gericht”
Bekritiseerde het nationaalsocialisme op versleutelde manier, historische roman. Centrale
thema’s zoals genade van de bevrijding en de goddelijke verlossing.
, 3.
Widerstand Literatur, verzetsliteratuur
- antifascistische verzetsliteratuur
- schrijvers keerden zich openlijk tegen de nationaalsocialisten
- in het geheim verspreid
→ Jan Petersen, ‘Unsere StraSe”
Was communist en gaf met zijn (in het geheim gepubliceerde) roman een beeld van de
nationaalsocialistische terreur en het verzet daartegen door bewoners van een Berlijnse
arbeiderswijk.
→ Wolfgang Langhoff, “Die Moorsoldaten”
Een van de eerste nummers, en de bekendste, die in een concentratiekamp is gemaakt.
In het geheim gemaakt door een van de gevangenen, oproep tot verzet.
→ Hans en Sophie Scholl, “Die WeiSse Rose”
Verspreidden met vijf studenten uit München in 1942 en 1943 pamfletten die gericht waren
tegen de oorlog. De leden van de verzetsgroep zijn in 1943 ter dood veroordeeld. De zus
van Sophie, Inge Scholl (1917 – 1998), heeft het verhaal van haar broer en zus later (1947)
opgeschreven, ook de pamfletten zijn in de oorspronkelijke versie afgedrukt.
4.
Blut und Bodenliteratur (propagandaliteratur)
“Blubo”
- voorstanders nazi’s
- Stonden achter het nationaalsocialisme
- “Heimat Dichtung” belangrijke rol: De Duitse mens op Duitse bodem wiens bloed
zuiver gebleven is
- Blut und Boden boeken stonden rechtstreeks in dienst van het regime
Kenmerken van Blut und Bodenliteratur:
- afkeer van de grote stad
- verheerlijking van alles wat Duits is: racisme, heldendom en kameraadschap
- semi-romantische idealisering van het Germanendom
- taal vol pathos, gezwollen taal en theatrale retoriek
→ Hans Grimm, “Volk ohne Raum”
Streefde naar meer levensruimte, Duitse imperialisme
→ Hans Friedrich Blunck
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AliceRoeper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
