Privaatrecht, burgerlijk recht of civiel recht: Als twee of meer burgers of organisaties tegenover
elkaar staan.
Bestuursprocesrecht: biedt rechtsbescherming tegen alle besluiten van de overheid.
Burger tegenover burger
- Iedereen vanaf 18 jaar kan een conflict met een andere partij voorleggen aan een
onafhankelijke rechter.
- In het privaatrecht staat altijd een eiser tegenover een gedaagde.
- Eiser: degene die de zaak voorlegt.
- Gedaagde: persoon waarvan iets wordt geëist en die daarom voor de rechter wordt
gedaagd.
- Rechtspersonen: als een organisatie “als burger” wordt gezien in een rechtzaak.
Civiele zaken
- De regels van het civiel recht zijn opgeschreven in het Burgerlijk Wetboek.
- Bij civiel recht gaat het steeds om wederzijdse rechten en plichten.
Personen en familierecht: Regelt zaken als het sluiten van een huwelijk, echtscheiding,
overlijden en adopteren van kinderen.
Ondernemingsrecht: Regelt bijvoorbeeld de voorwaarden waaronder je een stichting,
vereniging of een bv kunt oprichten.
Vermogensrecht: Regelt alle zaken die te maken hebben met iemands vermogen. Bijv. een
huur of arbeidsovereenkomst. Ook het regelen van een erfenis valt onder het
vermogensrecht.
Verloop burgerlijke rechtszaak
1. De eiser laat door een deurwaarder aan de gedaagde een dagvaarding sturen.
Een dagvaarding bevat altijd:
- De naam van de eiser
- De eis
- De motivatie van de eis
- Tijdstip en plaats van de rechtszaak
2. Beide partijen mogen zelf het woord voeren of iemand daarvoor meenemen, de
standpunten kunnen ook van tevoren opgestuurd worden -> beide partijen hoeven dus
niet perse aanwezig te zijn bij de rechtszaak.
3. Er wordt gekeken of er onderling een oplossing gezocht kan worden, lukt dit niet dan
spreek de rechter een vonnis uit.
4. De uitspraak: De rechter kan de eisende of gedaagde partij in het gelijk stellen. Daarbij
heeft hij verschillende mogelijkheden om de verliezende partij te veroordelen. Bijv. een
dwangsom: soort boete die de veroordeelde moet betalen als hij iets toch weer opnieuw
doet of een schadevergoeding. Als een schadevergoeding niet wordt betaald kan de
deurwaarder beslag leggen op bezittingen of een deel van het inkomen dit laatste heet
loonbeslag.
, Kort geding
Als het bij een zaak van belang is dat er snel een uitspraak wordt gedaan kan iemand een
kort geding aanspannen: dit is een versnelde en vereenvoudigde procedure voor
spoedeisende zaken. Deze rechter doet altijd in zijn eentje uitspraak en geeft altijd een
voorlopig oordeel in afwachting van een definitieve uitspraak, de zogenaamde
bodemprocedure. In de praktijk komt het vaak niet tot een bodemprocedure omdat de zaak
al is opgelost.
Burger tegenover overheid
In het publieksrecht gaat het om verhoudingen tussen burgers en overheid en tussen
overheden onderling.
- Staatrecht: regelt de inrichting van de Nederlandse staat bijv. de grondwet en bevoegdheden
van ministers.
- Strafrecht: dient ertoe de veiligheid van de burgers en hun bezittingen te garanderen.
- Bestuursrecht: heeft betrekking op de overheid.
De vier terreinen waarop het bestuurlijk recht een grote rol speelt: Het geven van vergunningen,
het verstrekken van uitkeringen en subsidies, de behandeling van asielaanvragen en
verblijfsvergunningen en het opleggen en innen van belastingen.
Bezwaar en beroep
Rechtsbescherming tegen de overheid betekent ook dat je als burger bezwaar kan maken op
beslissingen van de overheid, dit kan bij de instantie die het besluit heeft genomen. Blijft het
besluit gehandhaafd dan kun je in beroep gaan bij de rechter en eventueel ook nog in hoger
beroep.
Invloed op het overheidshandelen zie je bijvoorbeeld bij plannen op het gebied van ruimtelijke
ordening.
Hoofdstuk 6 Strafrecht: opsporing en vervolging
Grondrechten en het strafrecht
Om te voorkomen dat grondrechten geschonden worden, gelden de volgende regels:
- Iedereen heeft recht op een eerlijk proces door een onafhankelijk en onpartijdige rechter.
- Een verdachte is onschuldig tot het tegendeel door de rechter is bewezen ->
onschuldvermoeden. Betekent ook dat je pas verdachte bent als er een redelijk vermoeden
van schuld is.
- Er bestaan wettelijke regels voor de behandeling van verdachten. Deze regels voor politie en
justitie staan in het strafprocesrecht.
- Iedereen heeft het recht op een advocaat.
Legaliteitsbeginsel en het strafrecht
De wet geeft de overheid allerlei bevoegdheden, maar het legaliteitsbeginsel zorgt ervoor dat er
grenzen zijn aan wat de overheid binnen die bevoegdheden mag doen. Dit zie je terug in de volgende
regels van het Wetboek van Strafrecht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper blackbird06. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.