Week 1 CMI-3
HC Benauwdheid
Casus 1
DD
- Longen: COPD/astma,
pneumonie, longembolie,
pneumothorax
- Cor: ischemische hartziekte,
decompensatio cordis
- Anemie
- Paniekaanval/stoornis
- Medicatie!
- Eci: vaak wordt het
probleem niet opgehelderd
Benauwdheid
- Kortademig
- Tachypnoe
- Pijn op de borst
- Benauwdheid is een subjectieve beleving
Dysfuctional breathing
- Overkoepelende term voor een variatie aan AH-patronen waarbinnen deviaties van het
normale biomechanische ademhalingspatroon worden beschreven met significante
aantasting van kwaliteit van leven
- Te vaak, te veel, te hoog (thoracale AH), te diep, veel zuchten
- Patiënt: benauwdheid in de vorm van ‘luchthonger’, beklemmende thoracale druk, met
name bij inspanning
o Al dan niet met begeleidende klachten passend bij HVS
o Relatie met astma
o 10% van de (volwassen) populatie
- In de nacht zelden klachten
- Probleem van overmatig bewustzijn
Poll
- Wat is op de leeftijd van 15-24 jaar de meest voorkomende oorzaak van benauwdheid
o Astma
o Paniekstoornis
o Luchtweginfectie
- Wat is op de leeftijd van 73 in de eerste lijn een oorzaak van benauwdheid?
o Acute bronchitis
, o Hartfalen
o COPD
o Ischemische hartziekte (opvallend weinig)
Vervolg casus
- Meneer lag helder op bed, sprak
- Opvallende eerste indruk: zeer steunende/kreunende versnelde ademhaling
Alarmsymptomen in relatie tot dyspnoe
- Hemoptoë
- Gebruik van hulpademhalingsspieren
- Intercostale intrekking
- Afwezig ademgeruis
- Cyanose (centraal/perisfeer)
o Centraal = saturatie < 80% → blauwe lippen en tong en wangslijmvlies
o Perifeer = blauwe extremiteiten, veelal door kou/ stase van bloedomloop
Anamnese
- Steunende ademhaling sinds enkele uren
- Geen pijn op de borst, geen koorts, geen pijn aan de ademhaling, geen hoesten
- Niet bewust van kortademigheid, licht versnelde steunende ademhaling “gaat vanzelf”
- Geen oedeem
- CVRM: hypertensie wv hydrochloorthiazide, rookt niet, niet bekend met coronairlijden
- VG: 2 jaar geleden colostoma na curatieve operatie colontumor. Paar dagen geringe intake
bij onrustige buik, obstipatie
o Heden klysma gebruikt i.v.m. obstipatie waarna zeer veel dunne defecatie gehad
ABCDE
- Airway → normaal
o Tekenen van obstructie?
o Kijken: inspectie mond, kon praten
o Luisteren: steunende diepe ademhaling
- Breathing
o Zijn er symptomen van problemen in oxygenatie/ gaswisseling?
o Kijken: cyanose, frequentie, ademarbeid → AF 20-25, geen ademarbeid
o Luisteren: auscultatie longen → normale ademgeruis
o Voelen: symmetrische ademexcursies → geen bijzonderheden
o Wat kan er nog meer gedaan worden om hier een indruk van de krijgen in de
thuissetting?
▪ Saturatiemeter/pulsoximeter
• Geoxygeneerd hemoglobine absorbeert specifieke kleuren licht
• Saturatiemeter meet de mate van lichtabsorptie
• Lager dan 90% = ernstige hypoxemie
• Hyperventilatie 100%
• Het niet slagen van een meting?
• Uiteraard geen diagnostische test maar maakt deel van klinische
beoordeling
- Circulation
o Kijken: huidskleur, zichtbaar bloedverlies → wat grauw, geen bloed
o Luisteren: cor tonen → geen hoorbare cor tonen
o Voelen: acra, pols, buik → koude acra tot boven elleboog
, o Meten: hartritme, bloeddruk, CR → geen hoorbare en voelbare pulsatie, RR niet
gelukt
- Disability/ Exposure
o Geen bijzonderheden
Samenvattend:
- Op 2 hoog vondelpark
- 73-jarige man met diepe steunende ademhaling
- Koude acra, tensie meten niet mogelijk
- Spraak normaal
Vervolg
- 112 bellen
- Werkdiagnose → onder vulling (klysma)
- Oxygeneren
o Verwacht je dat dhr baat heeft bij O2? > had meneer niet
Wat is hier aan de hand?
- Acute dehydratie
- Metabole acidose
o Snel verlies grote hoeveelheid bicarbonaat via diarree
o Hypoperfusie ten gevolge van dehydratie, met als gevolg verdere verzuring tgv
verbranding lactaat acidose → verminderde vaatweerstand en verminderde
contractiekracht, met als gevolg toename hypoperfusie
- Mogelijk enige mate van pre-renaal nierfalen, afname glomerulaire filtratiesnelheid, met als
gevolg verdere metabole acidose
Metabole acidose met respiratoire compensatie
Hoe heet deze typische ademhaling
- Cheyne stokes (vooral in stervenfase, irregulair met pauzes)
- Kussmaulse ademhaling
- Paradoxale ademhaling
Afloop
- Door brandweer uit huis gehaald
- Direct vullen en naar ziekenhuis gebracht om elektrolytstoornis en dehydratie te behandelen
Take home message
- Benauwdheid aan interpretatie onderhevig
- Anamnese geeft veel aanknopingspunten
- Evenals ademhalingspatroon en frequentie
- ABCDE-systematiek
, HC Rol van aanvullende diagnostiek bij dyspneu (longen)
Casus
- Wat is kortademigheid?
o Onaangenaam gevoel dat samenhangt met de ademhaling
o Je ziet dit lang niet altijd aan iemand, moeilijk meetbaar
- Omschrijvingen dyspneu:
o Lucht te kort
o ‘Honger’ naar lucht
o Snakken naar adem
o Gevoel niet diep in of uit te kunnen ademen
o Angst om geen lucht te krijgen
o Zwaar ademen
o Gevoel dieper of sneller te ademen
o Gevoel uitputting
o Gevoel ademen niet vanzelf gaat
o Gevoel dat ademhaling gaat stoppen
o Strak gevoel op de borst
o En meer.
- Kortademigheid (dyspneu) vaak gerelateerd aan zuurstofgebrek
o Echter dit is niet altijd het geval
o Bij zuurstofgebrek niet altijd kortademig gevoel (denk aan hoge berg bij wintersport)
Dyspneu door hypoxie?
- Wetenschappelijke expeditie, eerste ballonvaart naar 8600 meter hoogte zonder expeditie
- Geen dyspneu, wel euforie en bewusteloosheid
- 2 vrienden dood
- Dus hypoxie geeft niet altijd kortademigheid
- Doorademen geeft oplucht bij luchthonger
(kortademigheid)
o Dus door iemand weer te laten
ademhalen kan je de kortademigheid
opheffen, zonder het corrigeren van
eventueel laag zuurstofgehalte
o Luchthonger vooral door prikkeling
chemoreceptoren (carotis/centraal) >
gevoel kortademigheid/ behoefte meer
te ademen (luchthonger) > bij diep
doorademen worden receptoren in long