Introductie
- Ziekte van Lyme ontdekt in eind jaren 70 in plaatsje Old Lyme
- Begin 20e eeuw zijn de uitingen al beschreven
- Pathogeen= spirocheet b. Burgdorferi sl (staat voor hele familie van pathogenen)
o B. Burgdorferi ss (= originele)
o G. Barinii
o B. Afzelii
- Ziekte van lyme voornamelijk in: Europa, Noord-Amerika en delen van Azië
Teken
- Een teek heeft 4 levensstadia:
o Ei > larve > nimf > adult
o Vrouwtjesadult leggen na paring
eitjes
o Tussen deze stappen moet de
teek een bloedmaaltijd nemen
(vaak bij dieren, ook soms bij
mensen)
o Niet iedere teek heeft de borrelia bacterie bij zich (20% van de teken besmet)
2-3% kans dat een tekenbeet tot lymeziekte leidt
1 miljoen tekenbeten per jaar in NL
- Voedende teek
o In huid worden anti-inflammatoire stofjes gespoten als de teek de
mens bijt (door de snuit)
o Teek voedt zich met bloed; gemiddelde voedingsduur is 3 dagen (teek
blijft aantal dagen zitten)
Immuunsysteem niet aangezet door de stoffen die de teek
inspuit
De bacterie kan via deze manier ook in de patiënt komen
o Borrelia bacterie zit in de darm, moet migreren naar speekselklieren
om uitgespoten te worden
Dus bij snel verwijderen van teek > lagere kans op borrelia
bacterie
Casus 1
- Hoe beschrijf je dit?
o Erythema migrans
o Zou bij Lyme kunnen passen
- Wat doe je?
, o Start doxycycline 10-14 dagen
o Want vroege uitingsvorm van lymeziekte
Uiting van lyme
- Centrale punctum in het midden
o Lokale huidirritatie waar de teek gebeten heeft en de borrelia bacterie is uitgespuugd
- Erythema migrans wordt steeds groter hieromheen
- Op een gegeven moment weer in het midden herstel van de ontsteking, dit wordt weer
minder rood
- Maar zo duidelijk zie je het vaak niet in de praktijk
- Meeste erythema migrans is atypisch, zoals hiernaast:
o Niet scherp begrensd
o Ziet geen centraal punctum
o Blaasjes (vesikels)
o Op donkere huid nog moeilijker te herkennen
o Erythema in praktijk dus vaak diffuser
Diagnostiek van EM
- Bij verdenking ga je niet diagnostiek inzetten: gevoeligheid serologie heel laag
- Behandel op basis van het klinisch beeld: uitebreid erytheem, kan ook egaal zijn (niet per se
kring)
- 1e keus= doxycyline 100 mg 2dd 10-14 dagen
- Behandeling in begin van ziektebeeld is meest effectief en makkelijk toe te passen
- Bestaan geen goede testen om uit te voeren in deze setting
Persisterende klachten
- Zij komt na 6 maanden terug:
o EM volledig verdwenen
o Sindsdien spier- en gewrichtspijn
o Ook toegenomen vermoeid: sporten gaat nauwelijks, is minder gaan werken
o Verder geen klachten, LO/normaal
- Wat doe je nu?
Casus 2
- Wat zie je?
, o Roodheid
o Zwelling
o Huidlijnen uitgesproken
o Droge huid
- Welke manifestaties zie je van Lyme?
o Acrodermatitis chronica (ACA)
o Neuroborreliose
o Lyme artritis
o Maar deze hebben alle drie een DD
o Dus lyme ziekte heeft verschillende uitingen (ook binnen deze uitingen)
Uitingen
Neuroborreliose
- Pijnlijke radiculitis
- (Perifere facialis) parese
o Rechts perifeer want mond hangt af en oog blijft open
- Meningitis/ encefalitis
- Perifere neuritis
- Diagnostische opties:
o Antistoftests (ELISA/ immunoblot)
o Test op liquor: pleiocytose (als lymfocyten in liquor), intrathecale antistofproductie
(antistoffen tegen borreliabacterie in liquor, bewijs voor neuroborreliose)
Lyme artritis
- Mono- of oligoartritis (1/2/3 gewrichten)
- Grote gewrichten (klassieker is knie, of enkel/ pols)
- Diagnostische opties:
o Antistoftests (ELISA, immunoblot)
o PCR op gewrichtspunctie of synoviumweefsel (als PCR + > diagnose rond)
ACA: acrodermatitisch chronica atrofie
- 6 maanden tot >10 jaar na infectie (maar vaakst binnen maanden)
- Primair benen (70%), soms armen
- Zit op de acra, dermatitis, chronisch, leidt tot atrofie
- 1e fase (inflammatoir)
o Rood- blauw, gezwollen
o Langzaam progressief
e
- 2 fase (atrofisch)
o Onomkeerbaar atrofie
, o Frequent met (pijnlijke) neuropathie (60%) gepaard (zenuwuiteinden raken
onomkeerbaar beschadigd)
- Diagnostische test
o Antistoftests (ELISA)
o PCR/kweek (biopt)
Pcr sensitiviteit tot 90%
o Histologie (afhankelijk van fase; inflammatie of atrofie)
Diagnostiek
Kweek en PCR
- Kan op verschillende vloeistoffen
- Biopteert de huid, 3 mm, onderzocht met PCR en met kweek
- Borrelia bacterie groeit echter heel langzaam en vloeibaar kweekmedium en andere
temperatuur dan normale bacterie
o Je moet 4-6 weken wachten om met zekerheid een negatieve uitslag te kunnen
geven
- Kweek heeft dus geen plaats in normale diagnostiek
- Beiden niet vaak toegepast
Serologie (antistoffen)
- Vaak toegepast
- Sensitiviteit: 50% (EM), bijna 100% (ACA)
o Dus gevoeligheid van antistoffen bijna 100% bij chronische lymeziekte
o Echter loopt heel snel terug bij korte ontsteking
o Gevoeligheid bij erythema migrans 50% > bij helft fout-+ uitslag (daarom is de
standaard onvoldoende gevoelig om de diagnose mee te stellen, waardoor je begint
met behandelen op basis van kliniek)
- Specificiteit: 80-95%
o Meeste mensen met antistoffen doordat ze lyme hebben gehad/ afweerreactie op
borrelia en niet ziek zijn geworden > houden levenslang IgG in hun bloed
Kan duiden op een huidige infectie of al oudere infectie die nu niet meer
speelt
- Technieken
o ELISA= eerst screenen hiermee
Gevoeliger
Maar ook vaker fout negatief
Alle + uitslagen bevestigen met blot
o Immunoblot= bevestigen lyme
Is duurder en specifieker
- Serologie is echter van beperkte waarde,
omdat:
o Geregeld fout negatief vroeg in
ziekte
o Positieve test betekent niet het
hebben van lymeziekte >
achtergrond sero-prevalentie: 5-
10%
- VB van testuitslagen interpreteren: sensitiviteit 80%/ specificiteit 90%
o Aantal positieve testen heel laag bij een lage voorafkans op Lyme
o Dus de context (a priori kans) is doorslaggevend of de uitslag wat zegt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliajongejan98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.