Casus 3 - “Sprakeloos”
Leerdoelen
1. Anatomie van de hersenen
a. Topografisch
b. Functioneel
c. Vascularisatie
d. Toepassen van de anatomie (waar zit de bloeding, wat heeft dit voor gevolg)
2. Baansystemen (van begin tot einde)
a. Afferent
b. Efferent
3. Hogere corticale functies
4. CVA
a. Bloeding (hoeft niet, mag wel)
b. Infarct
i. Primair (wat kun je doen?)
ii. Secundair (preventie)
1. Anatomie van de hersenen
Het brein vervult vele belangrijke functies. Het geeft betekenis aan de dingen die om ons
heen gebeuren. Door de vijf zintuigen ontvangt het brein berichten, en vaak veel op
hetzelfde moment.
Het brein controleert gedachten, geheugen en spraak, arm en been bewegingen en de
functie van vele organen in het lichaam. Het bepaalt ook hoe mensen reageren op
stressvolle situaties door de hartfrequentie en ademhaling te reguleren. Het brein is een
georganiseerde structuur, verdeeld in verschillende componenten die specifieke en
belangrijke functies vervullen.
Het gewicht van het brein verandert van geboorte door de groei. Bij de geboorte weegt het
gemiddelde brein 500 gram. Het gemiddelde vrouwelijke brein weegt na volgroeiing 1,4 kilo,
een mannelijk brein 1,5.
Het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel is normaal gezien verdeeld in het centrale zenuwstelsel en het perifere
zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel bestaat uit het brein, de hersenzenuwen en het
ruggenmerg. Het perifere zenuwstelsel bestaat uit de spinale zenuwen die aftakken van het
ruggenmerg en het autonome zenuwstelsel (verdeeld in sympathisch en parasympathisch
zenuwstelsel).
De celstructuur van het brein
Het brein is gemaakt uit twee soorten cellen; neuronen en gliacellen, ook wel bekend als
neuroglia of glia. Het neuron is verantwoordelijk voor het sturen en ontvangen van
zenuwimpulsen of signalen. Gliacellen zijn niet-neuronale cellen die ondersteuning en
voeding bieden, homeostase behouden, myeline vormen en signaaltransmissie in het
zenuwstelsel vergemakkelijken. In het menselijk brein zijn er vijftig keer zo veel gliacellen als
neuronen. Gliacellen worden daarnaast ook het meest gevonden in hersentumoren.
De hersenvliezen
,Het brein zit in het benige gedeelte genaamd de schedel (cranium). Het cranium beschermt
het brein van verwondingen. Tussen de schedel en het brein zitten de hersenvliezen
(meninges), welke bestaan uit drie lagen van weefsel die het brein en het ruggenmerg
beschermen en bedekken. Van buiten naar binnen zijn de lagen: de dura mater, arachnoid
en pia mater.
Dura mater: in het brein, bestaat de dura mater uit twee lagen van wittig, niet-elastisch
weefsel/membraan. De buitenste laag wordt ook wel het periosteum genoemd. De binnenste
laag, de dura, lijnt de binnenkant van de volledige schedel en creëert kleine vouwen of
compartimenten waarin delen van het brein worden beschermd. De twee speciale vouwen in
de dura in het brein zijn de falx en het tentorium. De falx scheidt de rechter en linker
hersenhelft en het
tentorium scheidt het
bovenste en onderste
gedeelte van het brein.
, Arachnoid: de tweede laag van de
meninges is het arachnoid. Dit
membraan is dun en delicaat en bedekt
het gehele brein. Er is een ruimte
tussen de dura en de arachnoid, dit
wordt ook wel de subdurale ruimte
genoemd. Het arachnoid is gemaakt
van delicaat, elastisch weefsel, en
bloedvaten van verschillende grootte.
Pia mater: de laag van meninges het
meest dichtbij het oppervlak van het brein is de pia mater. De pia mater heeft veel
bloedvaten die diep in het oppervlak van het brein reiken. De pia, welke de volledige
oppervlakte van het brein bedekt, volgt de vouwen van het brein. De grote arteriën die het
brein van bloed voorzien voorzien ook de pia van bloedvaten. De ruimte die de pia mater en
de arachnoid scheiden is de subarachnoidale ruimte. Hierin stroomt ook de cerebrospinale
vloeistof.
Cerebrospinale vloeistof
Cerebrospinale vloeistof (CSF) wordt gevonden in het brein en omgeeft het brein en de
ruggenmerg. Het is een heldere, waterige substantie die het brein en de ruggenmerg
beschermt van schade. Deze vloeistof circuleert door de kanalen rondom de ruggenmerg en
het brein, terwijl het constant wordt geabsorbeerd. In de ventrikels in het brein wordt deze
vloeistof gemaakt. Een gespecialiseerde vloeistof in elk ventrikel, genaamd de choroid
plexus, is verantwoordelijk voor de meerderheid van de CSF productie. Het brein behoudt
normaal gezien een balans tussen de hoeveelheid CSF die geabsorbeerd wordt en de
hoeveelheid die geproduceerd wordt.
Het ventriculaire systeem
Het ventriculaire systeem wordt verdeeld in vier holtes genaamd ventrikels, welke verbonden
zijn met een serie gaten, genaamd foramen, en tubes.
Twee ventrikels vast aan de cerebrale hemisferen worden de laterale ventrikels genoemd
(eerste en tweede). Ze communiceren met het derde ventrikel door een aparte opening,
genaamd het foramen van Munro. Het derde ventrikel is het centrum van het brein, en de
muren hiervan bestaan uit de thalamus en de hypothalamus.