Samenvatting boek ‘ADHD: Macht en misverstanden’
Laura Batstra
Misverstanden over ADHD
Betekenis ADHD: Attention Defecit Hyperactivity disorder (aandachtstekortstoornis met
hyperactiviteit).
Misverstand 1: je wordt geboren met ADHD.
- ADHD is de criteria die samenstellers van de DSM voor deze stoornis hebben opgesteld
- Je kunt geboren worden met aanleg voor dit type gedragingen, maar niet met ADHD
- Een kind wordt niet geboren met ADHD, want een baby kan onmogelijk voldoen aan de
gedragscriteria van ADHD.
- Veel is gebaseerd op gezins-, tweeling- en adoptiestudies in plaats van nauwkeurige
moleculaire studies, wat leidt tot wijdverbreide overschatting van de rol van erfelijkheid bij
ADHD (en onderschatting van de omgevingsfactoren).
Misverstand 2: ADHD is het gevolg van een tekort aan een stofje in de hersenen
- ADHD is geen tekort aan dopamine in brein. Iedereen gaat beter leren na ritalin.
Misverstand 3: de hersenen van kinderen met ADHD zien er anders uit
- Voor nog geen enkele psychiatrische stoornis is een neurobiologische oorzaak in de hersenen
aangetoond.
Misverstand 4: ADHD veroorzaakt hyperactiviteit, impulsiviteit & concentratieproblemen
- ADHD is niets anders dan een benaming voor hyperactiviteit en/of ongeconcentreerd gedrag.
Misverstand 5: ADHD is chronisch
- Twee derde van de gevallen voldoet na tien jaar niet meer aan zogenoemde ADHD-criteria.
- ADHD kerngedragingen – hyperactiviteit, impulsiviteit & aandachtsproblemen – verminderen
of verdwijnen meestal, terwijl de functioneringsproblemen vaak een blijvend karakter
hebben.
Misverstand 6: ADHD is een ziekte
- ADHD is geen lichamelijke afwijking, maar de naam voor een aantal gedragingen die vaak
samen voorkomen. ADHD veroorzaakt die gedragingen niet.
- ADHD is een subjectief proces; de diagnose is gekleurd door degene die haar stelt en door de
omgeving en de cultuur waarin het gedrag zich voordoet.
Wat is ADHD?
ADHD kan het best omschreven worden als een gedrags- of temperamentvariant die lastig
combineert met onze huidige maatschappij en waar veel mensen in de desbetreffende omgeving van
het kind moeite mee hebben.
Diagnostic and Statistical Manuel of Mental Disorders (DSM)
Je zou de DSM kunnen lezen als een opsomming van emoties en gedragingen die we met elkaar niet
tolereren of die moeilijk bij de huidige eisen en normen passen.
ADHD staat gelijk aan de criteria die ervoor gelden – het is niets meer en niets minder. In de DSM-5
worden drie beelden van ADHD onderscheiden:
, - Het overwegend onoplettende beeld: er is dan vooral sprake van ernstige en aanhoudende
aandachtsproblemen.
- Het overwegend hyperactieve/impulsieve beeld: er is vooral sprake van ernstige en
aanhoudende impulsiviteit en hyperactiviteit.
- Het gecombineerde beeld: beide soorten problemen komen samen voor.
Als iemand voldoet aan zes van de volgende negen verschijnselen van onoplettendheid
(aandachtstekort), zou er sprake kunnen zijn van ‘ADHD, een overwegend onoplettende beeld’:
- Slaagt er vaak niet in voldoende aandacht te geven aan details of maakt achteloze fouten in
schoolwerk, werk of bij andere activiteiten.
- Heeft vaak moeite de aandacht bij taken of spelletjes te houden.
- Lijkt vaak niet te luisteren als hij direct aangesproken wordt.
- Volgt aanwijzingen vaak niet op en slaagt er vaak niet in om karweitjes of schoolwerk af te
maken of taken op het werk na te komen.
- Heeft vaak moeite met het organiseren van taken en activiteiten.
- Vermijdt vaak, heeft een afkeer van of is onwillig zich bezig te houden met taken die een
langdurige geestelijke inspanning vereisen.
- Raakt vaak dingen kwijt die nodig zijn voor taken of bezigheden.
- Wordt vaak gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels.
- Is vaak vergeetachtig bij dagelijkse bezigheden.
Hyperactiviteit
- Beweegt vaak onrustig met handen of voeten, of draait in zijn stoel.
- Staat vaak op in de klas of in andere situaties waar verwacht wordt dat men op zijn plaats
blijft zitten.
- Rent vaak rond of klimt overal op in situaties waarin dit ongepast is (bij adolescenten en
volwassenen kan dit beperkt zijn tot subjectieve gevoelens en rusteloosheid).
- Kan moeilijk rustig spelen of zich bezighouden met ontspannende activiteiten.
- Is vaak ‘in de weer’.
- Praat vaak aan één stuk door.
Impulsiviteit
- Gooit het antwoord er vaak al uit voordat de vragen afgemaakt zijn.
- Heeft vaak moeite op zijn beurt te wachten.
- Verstoort vaak bezigheden van anderen of dringt zich op.
Indien iemand aan zowel zes verschijnselen van onoplettendheid als zes verschijnselen van
hyperactiviteit/impulsiviteit voldoet, zou er sprake kunnen zijn van ADHD het gecombineerde beeld.
Wanneer iemand voldoet aan de gedragscriteria van ADHD, is dat namelijk nog niet toereikend voor
een classificatie. Een ADHD-classificatie is pas van toepassing wanneer er naast de aanwezigheid van
voldoende ADHD-gedragingen ook sprake is van duidelijke problemen en beperkingen in het sociale
en schoolse functioneren. De verschijnselen moeten voor het 12 e levensjaar al aan de orde zijn
geweest, moeten er minstens zes maanden lang zes of meer gedragingen aanwezig zijn geweest,
moeten de gedragingen zich thuis en op school voordoen, mogen de gedragingen niet veroorzaakt
worden door een andere psychiatrische stoornis en moet de mate waarin het gedrag zich voordoet,
niet passen bij de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van het kind.
Problemen bij diagnostiek
Vragen als ‘wat is normaal’ en ‘wat is vaak’ is erg lastig te bepalen. Wat is normaal voor welke leeftijd
is moeilijk te bepalen en vaak ook persoonlijk. Bepalen of (wan)gedrag bij de leeftijd hoort en
bepalen of problemen ernstig genoeg zijn om van een psychiatrische stoornis te mogen spreken, zijn
buitengewoon lastige onderdelen van een grondig diagnostisch proces. In de criteria voor ADHD
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anneannexx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.