100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Een uitgebreide samenvatting van het vak Introductie in de geschiedenis van de middeleeuwen( hoorcolleges, handboekvragen ,artikelen) €10,39
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Universiteit Utrecht (UU)
  4.  
  5. Geschiedenis Van De Middeleeuwen (GE1V14002)

Samenvatting

Een uitgebreide samenvatting van het vak Introductie in de geschiedenis van de middeleeuwen( hoorcolleges, handboekvragen ,artikelen)

1 beoordeling
 11 keer verkocht

Een uitgebreide samenvatting van alles wat je nodig hebt tijdens het vak ( hoorcolleges, handboekvragen ,artikelen)

Voorbeeld 4 van de 71  pagina's

Document informatie

  • Nee
  • Vragen op blackboard
  • 21 november 2021
  • 71
  • 2020/2021
  • Samenvatting

Onderwerpen

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

Alles voor dit studieboek (6)

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (6)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: janus1609 • 1 jaar geleden

Verkoper

avatar-seller
khaledkhatib

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

lOMoARcPSD|3044516




Samenvatting middeleeuwen
Middeleeuwen week 1: BISSCHOPPEN EN
GEWELD IN HET POST-ROMEINSE WESTEN
Hoorcollege:
Begrip Middeleeuwen:

 Gemunt door de humanisten in de 14/15de eeuw. Vorm van zelfpromotie. In de
middeleeuwen gingen dingen achteruit, in de tijd van de humanisten weer vooruit.
 Klassieke periode werd als grote voorbeeld gezien.
 Humanisten probeerden aan te sluiten bij die periode.
 De tijd ertussen (media antas) is feitelijk onbelangrijk.

Grand narrative

De traditionele historiografische visie is dat het Romeinse Rijk gevallen is

 Edward Gibbon (1737-1794)
 The Decline and all of the roman empire (6 delen 1776-1888). Lang ME debat
vormgegeven.
 Waarom viel het RR?
o Barbaarse invallen
o Het Christendom (bijgeloof want hij was rationalist) geloof verzwakte het rijk, en konden
barbaren invallen.

Later verschoof het debat naar de vraag of het een periode van verval is, of juist van creativiteit en
verandering. Rosenwein past binnen deze nieuwe historiografische traditie. Ze ziet de Middeleeuwen
als een transformatieproces. Het is geen eenheid, eigenlijk moet er een nieuwe periodisering komen,
Gebruikt andere periodisering. Namelijk tot 1000 en na 1000 met het jaar 1000 als omslagpunt.

Eenzelfde contrast in visie over de middeleeuwen is te zien tussen de humanisten en aanhangers van
de Romantiek.

 Middeleeuwen volgens humanisten (negatief)
- Periode van barbarij
- Periode van bijgeloof
 Middeleeuwen volgens de Romantiek (positief)
- Positieve beeldvorming
- Middeleeuwen zijn authentieker dan de klassieke beschaving (minder elitaire
literatuur etc.) toneelstukken gaan langs de klassieke retorica)(gedichten volgens
vaste klassieke vormen). Nu zijn ze dit beu. En gaan zelf experimenteren. Er werden
zelfs dichters uitgevonden (belichaming van de natie)
- Romantisering van de eigen oorsprong (middeleeuwen als beginpunt ontstaan
natie(staat))

, lOMoARcPSD|3044516




 Middeleeuwen: volgens de Verlichting (negatief)
Een periode van bijgeloof (superstition), gaat niet om ratio of geloof. Idee dat de kerk
iedereen in hetzelfde straatje wilden houden, boeken worden verbrand. Auteurs van de
verlichting benadrukken dit




Barbaren

Het concept barbaren past binnen de oude historiografische verklaring voor de ‘val’ van het
Romeinse Rijk (logischerwijs, gezien de val van het Romeinse Rijk ook binnen die oude visie valt).

Wie zijn de barbaren?

 Gibbon: ongeletterden, vergelijkt ze met de boeren. Verschil boer en dieren was niet heel
groot.
 Alle niet-Romeinen (voor de Romeinen)
 Volkeren die onder Romeinse heerschappij moeten komen (voor de Romeinen)
 Niet-Grieks (voor de Grieken)
 Het is dus geen begrip van de groep (zullen zichzelf geen barbaren noemen), maar een van
buitenaf opgelegd etiket

Dit etiket werd gebruikt voor diverse bevolkingsgroepen/etniciteiten inclusief, maar niet beperkt tot,
Visigothen, Ostrogoten, Lombarden, Bourgondiers, (Angel)Saxen en Friesen.

Volksverhuizingen

Barbaren en de val van het Romeinse Rijk worden vaak geassocieerd met volksverhuizingen. Eerst
dachten historici vaak dat de volksverhuizingen voornamelijk uit Scandinavië en de Chinese vlakten
afkomstig waren en dat de stammen vluchten voor andere stammen. Er zijn verschillende problemen
met dit beeld. Als de volksverhuizingen het gevolg waren van een domino effect, moet er alsnog een
beginnende factor zijn geweest. Tevens is het nu duidelijk dat veel van de stammen niet uit alleen
Scandinavië of de Chinese vlakten afkomstig waren. Daarnaast is het zo dat de naam van
bevolkingsgroepen veranderlijk was. Sommige Romeinen gingen zichzelf Franken noemen. Andere
Romeinen gingen zichzelf Ostrogoten noemen. Men wilde bij de succesvolle krijgsheren horen, want
die boden bescherming, geld, etc. Mensen sluiten zich aan bij een succesvol volk, hetzelfde is te zien
bij de uitbreiding van het christendom en de islam.

Wederom past Rosenwein beter binnen deze contemporaine historiografische visie op de
‘volksverhuizingen’?

Rosenwein over ‘barbaren’:

 Sedentaire samenlevingen (dus niet nomadisch)
 Geen biologische verschillen tussen de verschillende volkeren (of tussen Romeinen
en barbaren) - Wel culturele verschillen, maar deze zijn voortdurend aan
verandering onderhevig
 Etnische identiteiten zijn flexibel (The Goths were multiethnic).
 Volkeren komen op en verdwijnen vaak weer even snel
 Theorie van ethnogenese (identiteit van een groep is flexibel en continue
veranderend)

, lOMoARcPSD|3044516




Etnogenese staat tegenover de volksverhuizingen qua uitleg. De theorie van volksverhuizingen is
een typisch 19de eeuws fenomeen, in lijn met nationalisme, Romantiek en Sociaal-Darwinisme.
Eigenschappen worden bepaald door genetische afkomst.

Etnogenese: Het verwijst naar de flexibiliteit van de etnische identiteit, niet naar een biologische
verwantschap. Het is een proces van accommodatie en integratie en focust op de cultuur:

 Eetgewoontes
 Kleding
 Taal
 Haardracht
 Gewoontes
 Regels
 Religie (alleen wanneer het exclusief gaat worden)
 Geschiedenis
 Wil om bij een cultuur te horen is het belangrijkste kenmerk om ook onderdeel te
zijn van die cultuur

Brachten de barbaren het Romeinse Rijk ten val?

In 476 wordt de laatste Romeinse Keizer (Romulus Augustus) afgezet. Destijds was dit echter geen
‘echt grote’ gebeurtenis. Rijk was al jaren in verval, Rome had een minder speciale positie, Oost
Romeinse Rijk was nog relatief sterk etc. Later gingen christenen de val zien als een straf van God,
omdat de mens zijn taak op aarde verwaarloosde.

‘Barbaren’ vestigden zich veelal in het Romeinse Rijk, waren niet alleen aan het plunderen. De
vestiging van de Goten en Bourgondiërs in Gallië ging in goed overleg met Romeinse bestuur. Ze
kregen een deel van de belastingen van het land en in ruil daarvoor gaven ze bescherming. Eigenlijk
continuïteit van het oude Romeinse systeem (beveiliging tegen betaling). Barbaren nemen dus vooral
de positie over van de lokale machtshebbers. Het is niet zo dat ze iedereen uitmoorden. Vaak
bestonden hun groepen ook uit niet meer dan tienduizend man.

Volgens Rosenwein was er een toenemend belang van de grensprovincies, dit had invloed op de
cultuur en kunst (kunst en cultuur niet alleen meer van centrum naar periferie, maar vooral van
periferie naar periferie en van periferie naar centrum). De transformatieperiode duurde van 300-600
C.E. Stelling Rosenwein verandering kunst: Ander idee over hiërarchie, hoe de kosmos in elkaar zit.
Kunst geeft belangrijke wereldlijke veranderingen aan. Eeuwigdurend, gericht op wat blijft, niet op
wat vergaat. Geen focus op schoonheid.

Romeinen en het Christendom

Keizer Constantijn (officieel gezien eerste keizer die Christendom toeliet) zou volgens de legende bij
de Slag bij de Milvische Brug zijn overwinning aan God te danken hebben. In 313 vaardigde de
medekeizer Licinius het Edict van Milaan uit, wat inhield dat er vrijheid van godsdienst in het
keizerrijk zou heersen. Dit was vooral om niet-christenen te beschermen van iconoclasme van
pagane beelden. Aan officiële christenvervolgingen kwam twee jaar eerder met het Edict van
Nicomedia 311 al een eind.

Naast de Edicten steunde keizer Constantijn het christendom ook actief. Byzantium werd
getransformeerd tot Constantinopel, werd de hoofdstad en kreeg een christelijk karakter. De keizer,
hoewel ongedoopt (waarschijnlijk zodat hij zich vlak voor zijn dood kon laten dopen en zondenvrij

, lOMoARcPSD|3044516




gelijk in de hemel kwam), laat allerlei christelijke gebouwen bouwen. Dit is revolutionair. In deze tijd
vonden relatief veel Concilies (vergaderingen van regionale christelijke leiders) plaats. Arius (van de
stroming Arianisme) was in conflict met andere bisschoppen bij de Concilies. Arius had de
overtuiging dat Christus en de Heilige Geest door God gecreëerd zijn en dus ondergeschikt. Andere
bisschoppen dachten dat God verdeeld maar toch één was. Dit werd later canon.

In 325 vindt het Concilie van Nicea plaats. Hierbij werd onder andere de aard van Jezus en zijn relatie
tegenover God besproken. In 391 wordt christendom de officiële staatsgodsdienst. Na 451 zijn de
meeste christelijke doctrines wel redelijk vastgesteld (voor een bepaalde periode). De kerkelijke
organisatie, zoals beschreven door Van Dam, zag er als volgt uit:

- Civitas – provincie

- Diaken – priester – bisschop.

o Diaken moet het kapitaal verdelen en voor de armen zorgen.
o Priester moet diensten uitvoeren.
o Daarboven staat de bisschop.
 Aartsbisschoppen/metropolieten daar weer boven.
 Patriarchen (4 vooral) – paus/papa (5e eeuw Leo I – Gelasius)

- (oecumenische) concilies, oftewel concilies die de religieuze eenheid versterken: Nicaea
Constantinopel – Chalcedon

- De paus van 500 is niet te vergelijken met 12 e eeuw paus. Geen bijzondere bevoegdheden etc.
Vooraanstaande bisschop, bisschop met meeste status. Dat is het.

Deze gebeurtenissen hadden vele gevolgen:

 Christenen dienen zich ineens met het imperium te identificeren;
 Religie wordt een zaak van algemeen belang, niet langer een kwestie van een stad of een
bepaalde elite;
 Het christendom is niet alleen een religie waarin het gaat om het uitoefenen van bepaalde
rituelen, maar vraagt ook een bepaald gedrag (In die zin is de christelijke religie eerder te
vergelijken met een filosofische stroming dan met een klassieke vorm van religie.);
 De rol van bepaalde geschriften binnen de religie wordt vergelijkbaar met filosofische
stromingen.

Verschillen met filosofie:

 Filosofische geschriften zijn geschreven voor en door een geletterde elite.
 Christelijk geschriften literair ‘minderwaardig’.

De literaire ‘minderwaardigheid’ van de christelijke geschriften is een van de redenen die veel
adellijke heidenen ervan weerhoudt om zich te bekeren. Voor goed opgeleide Romeinen blijft het
Christendom lang een tamelijk primitieve religie en de Bijbel een primitief boek. Vanuit de
christelijke hoek komt een verdediging van de bijbel die zich vooral op de inhoud focust. Deze
verdediging van het christendom kwam onder andere van de vier Latijnse kerkvaders: Gregorius de
Grote, Ambrosius van Milaan, Augustinus van Hippo en Hieronymus (van Stridon).

Augustinus van Hippo (354-430): Kerkvader. Men moet hoogmoed afleggen om Bijbel te begrijpen,
daarna kan men pas het werk op ware waarde schatten.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper khaledkhatib. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,39. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Laatst bekeken door jou

Samenvatting ·

(0)

Further Statistics Notes
€10,39  11x  verkocht
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd