Samenvatting literatuur kennislijn blok 4:
Ethiek in de klinische praktijk:
Hoofdstuk 4:
Clienten en patienten rechten zijn afkomstig uit verschilende bronnen zoals mensen,
wettelijke en ethische rechten.
Mensenrechten hebben de gezondheidszorg voor kwetsbare sterk beinvloed. Ethiek staat
niet altijd gelijk aan wetgeving. Al vormt het rechtsysteem van een land wel de basis voor
clienten en patienten rechten. De wettelijke rechten van clienten zijn ingebed in het
rechtsysteem. In nederland is de basiszorg met de zorgverzekeringswet geregeld, hierin
wordt geregeld dat de zorg beschikbaar dientr te zijn. De verzekering bied 2 dingen aan:
naturapolis hulpd oor hulpverleners die een contract hebben met de verzekeraar of een
restitutiepolis de verzekerde kan een eigen keus maken qua zorgverlener. Verder regelt de
AWBZ algemene wet bijzondere ziektenkosten en de WMO de zorgverlening in bijzondere
gevallen.
Het recht op gezondheidszorg is als sociaal grondrecht geformuleerd. De wetop de
geneeskundige behandelingsovereenkomst bepaalt dat de hulpverlener bij zijn
werkzaamheden de zorg van een goede hulpverlener in acht moet nemen. De kwaliteit van
de zorg word in verschillende wetten geregeld zoals BIG. In nederland kennen we een
uitgereide wetgeving betreffende bovengenoemde patienten rechten en bescherming. De
belangrijkste zijn:
Wet Wat er in staat
WGBO - Hier moet iedere hulpverlener zich
aan houden.
- De keuzevrijheid van de patient
staat centraal.
- Hulpverlener is verplicht
transparante en heldere manier info
te geven.
- De hulpverlener heeft
inspanningsplicht.
- Je moet een dossier bijhouden.
- Persoonlijke werkaantekeningen zijn
niet zichtbaar voor de patient.
- Gegevens mogen soms zonder
toestemming gebruikt worden bij
een levensbedreigende situatie.
De WKCZ: de wet klachtrecht clienten - Bedoeld zodat het makkelijker is om
zorgsecot een klacht in te dienen.
- Instellingen wordt dringend
aangeraden om om een
klachtenfunctionaris en
klachtenprocedure in huis te
hebben.
De WMCZ: de wet medezeggenschap - Regelt participatie van de patienten
, clienten zorginstellingen binne de zorginstelling.
BOPZ: wet bijzondere opnemingen in - Regelt het gedwongen opnemen van
psychiatrische ziekenhuizen psychiatrische patienten onder
strikte voorwaarden.
- De patient moet een geestelijke
stoornis een gevaar voor zichzelf of
de medemens zijn om dit te kunnen
doen.
Het idee van een bepaling is patienten te informeren over het niveau van zorg dat ze mogen
verwachten. Deze rechten zijn afgeleid van de mensenrechtenverklaring en de wetten in het
land. Het is om er voor te zorgen dat de zorg expliciet blijft. De patientenrechten verschillen
per land maar het basisconcept bestaat uit de volgende rechten:
1. Recht op de toegang tot de gezondheidszorg.
2. Het recht op een goed geinformeerde keuze en instemming met de behandeling.
3. Het recht om een behandeling te weigeren.
4. Het recht op een redelijk niveau zorg.
5. Toegang tot informatie betreffende de behandeling en de eigen gezondheid.
6. Privacy en vertrouwelijkheid.
7. Recht op inzage in de regels, bepalingen, richtlijnen en beleid.
Ethische en morele rechten zijn een aanvulling op de wetten. Dit zorgt ervoor dat
hulpverleners verder moeten gaan dan alleen mensenrechten en wettelijke rechten.
Zorgzaamheid: wijst op een toewijding aan de bescherming van de mensenlijke waardigheid
en het instand houden van de gezondheid. Het is ook verbonden met de behoefte van liefde.
Pleitbezorgerschap: het actief ondersteunen van een client. Dit betekent ook dat de client
word geholpen bij het maken van eigen keuzes
Aanspreekbaarheid: wanneer de professional iets verkeerd doet, deze zijn verontschuldiging
aan moeten bieden aan de patient en aan de werkgever.
Samenwerking: dit doe je met de patient en met de andere professionals.
Kwetsbare clienten of patienten zijn:
- Vrouwen, zuigelingen en kinderen.
- Daklozen.
- De persoon met leermoeilijkheden, een psychische stoornis of psychiatrische
problemen.
- Mannen en vrouwen in verlopige hechtenis of langdurig gedetineerden.
- Mensen die anders zijn.
- Ouderen.
De pasgeborene heeft pas wettelijk rechten als deze geboren is.
, Bij kinderen tot 12 jaar mogen de ouders beslissen. Van 12 tot 16 jaar heeft het kind recht op
volledige informatie en word er aan hem ook toestemming gevraagd en vanaf 16 jaar is de
toestemming van ouders niet nodig.
Daklozen zijn vaak niet verzekerd en hebben alleen recht op een behandeling als ze in
levensgevaar verkeren.
De manier waarop iemand uitng geeft aan zijn seksualiteit wordt bepaald door culturele en
familienormen in combinatie met andere factoren en prioriteiten binnen een cultuur.
Verschillende invloeden op iemandd zijn ontwikkeling van de seksualiteit zijn: sociale klasse,
etniciteit, religie en hoe dit gedrag begint. Vooral homo mannen worden door hulpverleners
gediscrimineerd omdat hun beoeften ten aanzien van de gezondheidszorg als onbelangrijk
worden beschouwd of onderbelicht zijn. Hierdoor kan het zijn dat mensen hun seksualiteit
gaan verbergen en misschien de gezondheidszorg gaan mijden.
Naarmate mensen ouder worden neemt de kans op gezondheidsproblemen toe. Ze zijn veel
al het gevolg van het verouderingsproces zelf, dat elk onderdeel van het lichaam beinvloed.
Als het geheugen ook achteruit gaat kan het zijn dat de persoon in kwestie niet langer in
staat is om toestemming te geven voor behandelingen. Dit kan zorgen voor een uitdaging als
je deze patienten moet behandelen. De ethische of morele problemen die zich voordoen bij
het bieden van gezondheidszorg aan ouderen hebben te maken met het ondermijdende
karakteer van de gezondheidsproblemen die de oudere personen kunnen treffen, en
lichamelijke en/of geestelijke broosheid. Een werkwijze waarin de persoon in kwestie vooral
zaken uit handen genomen worden, ipv hem aan te moedingen zichzelf te verzorgen roept
ethische vragen op. Als iemand in een aanleunwoning woont krijgt deze persoon de stempel
bewoner, dit houd in dat die in de zorgomgeving verblijft maar geen patient is maar een
bewoner met rechten. Die rechten zijn:
- Kwalitatief goede zorg ontvangen die past bij zijn of haar behoeften.
- Op volledige informatie over zijn of haar gezondheidstoestand en de beschikbare
behandeingen.
- Te leven in een veilige, beschutte en huiselijke omgeving en zich zowel binnen als
buiten de instelling vrijelijk te bewegen zonder beperkingen.
- Vrijuit zijn mening geven.
- Zelfbeslissingen ten aanzien van de persoonlijke aspecten van zijn dagelijkse leven,
financiele zaken en bezittingen.
- Geraadpleegd te worden en zelf een mening te kunnen geven bij beslissingen ten
aanzien van de woonvoorzieningen van de instelling.
John stone suggreert dat werken met ouderen van ons vraagt om naar ethische principes te
kijken en waarde te hechten aan respect voor anderen, waardigheid te bevorderen door
autonomie en pleitbezorgerschap en zorg te bieden van dezelfde kaliteit die iedere andere
persoon zou verwachten.
De etische of morele problemen kunnen net zo complex zijn als de scenario’s zelf. Er zijn
echter wel gemeenschappelijke elementen te onderscheiden, waaronder:
- De individuele client of patient en diens gevoelens als medemens die lijdt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jillstigt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.