Alle functies van het zenuwstelsel zijn erop gericht om in te spelen op
gebeurtenissen om je heen, in de buitenwereld en binnenin het lichaam, in
het inwendige milieu. Vijf algemene functies van het zenuwstelsel:
1. Regulatie van activiteiten van weefsels en organen: organen en
weefsels worden geremd of gestimuleerd in hun activiteit wanneer
veranderingen in of buiten het lichaam daartoe aanleiding geven.
2. Coördinatie van activiteiten van weefsels en organen: optimale
samenwerking tot stand komen tussen weefsels binnen een orgaan
of tussen weefsels binnen een orgaan of tussen organen onderling.
3. Regulatie en coördinatie van vegetatieve functies: circulatie,
spijsvertering, uitscheiding, ademhaling en begrenzing door de huid
zijn de 5 vegetatieve hoofdfuncties. Je kunt erg geen of weinig
invloed op uitoefenen.
4. Coördinatie van contacten met de buitenwereld: bewustwording van
omstandigheden in de buitenwereld en er eventueel op reageren zijn
noodzakelijk voor zelfbehoud. Reageren op veranderingen in de
buitenwereld kan de vegetatieve functies ondersteunen.
5. Coördinatie van de psychische functies: bewustzijn en
zelfbewustzijn, met leren en herinneren, met stemmingen en
emoties, met denken, dromen en fantaseren, met driften en
beheersing, met talent, karakter en creativiteit.
Hoofstuk 12.2 Algemene werking zenuwstelsel
De werking van het zenuwstelsel verloopt in een bepaald patroon,
sensorische input, verwerking en motorische output.
- Sensorische input: een verandering – inwendig of uitwendig – wordt
door het lichaam waargenomen. Dat gebeurt door sensoren. Een
sensor is een cel, verwant aan een zenuwcel, die gevoelig is voor
een bepaalde verandering in zijn omgeving. De sensor zet de
prikkels om in impulsen (elektrische signalen) en stuurt ze via
zenuwen door naar het centrale zenuwstelsel. Het opvangen van
prikkels door sensoren heet sensorische input.
- Verwerking: In het centrale zenuwstelsel vindt verwerking van de
sensorische input plaats. Dat begint met het doorgeven aan een
bepaalde plaats in de hersenen. Daar wordt informatie beoordeeld,
in verband met bedreiging van de homeostase of fysieke
beschadiging van het lichaam. Vervolgens bepalen de hersenen of
en hoe het lichaam erop gaat reageren.
- Motorische output: wanneer het lichaam moet of wil reageren op
een verandering sturen de hersenen remmende of stimulerende
impulsen naar de organen die de reactie moeten uitvoeren. Deze
organen noem je effectoren; het zijn altijd klieren of spieren. Het
aansturen door het zenuwstelsel van de effectoren wordt motorische
output genoemd.
, Hoofstuk 12.3 Indelingen zenuwstelsel
Anatomische indeling
De anatomische indeling gaat uit van de bouw en van de ligging van het
zenuwstelsel. We onderscheiden 2 delen: het centrale zenuwstelsel en het
perifere zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel is het deel van het
zenuwstelsel dat binnen de omhulsels van het schedel en de wervelkolom
liggen. Het zijn de hersenen en het ruggenmerg. Het perifere
zenuwstelsel bevindt zich buiten de schedel en de wervelkolom. De
delen van het perifere zenuwstelsel vormen de verbindingswegen tussen
het centrale zenuwstelsel en de rest van het lichaam. Tot het perifere
zenuwstelsel behoren: de hersenzenuwen, de ruggenmergszenuwen, de
grensstreng en de zenuwen van het vegetatieve zenuwstelsel
Fysiologische indeling
De fysiologische indeling is gebaseerde op de functie van het
zenuwstelsel. Daarbij kun je 3 aspecten onderscheiden; integratie,
hiërarchie en richting van het signaal.
Integratie: alle organen moeten goed kunnen samenwerken, zowel
inwendig als in de wisselwerking met de buitenwereld.
Vegetatieve integratie: activiteiten van de 5 vegetatieve
stelsels worden nauwkeurig op elkaar afgestemd. Het deel van
het zenuwstelsel dat hiervoor verantwoordelijk is, is het
vegetatieve zenuwstelsel (ook wel; autonoom/onwillekeurig
zenuwstelsel) genoemd. Het vegetatieve zenuwstelsel bestaat
uit 2 delen; het sympathische; actief wanneer de mensen
actief is, en het parasympatische zenuwstelsel; actief wanneer
de mens in rust is.
Animale integratie: integratie van de mensen met zijn
omgeving. Wordt geregeld door het animale zenuwstelsel (ok
wel; willekeurig zenuwstelsel) Reguleert de wisselwerking
tussen het individu en zijn omgeving. Kenmerkend is dat het
om activiteiten van het lichaam gaat, die bewust uitgevoerd
kunnen worden.
Hiërarchie: De werking van een ‘lager’ niveau is ondergeschikt aan
die van een ‘hoger’ niveau. De grote hersenen vormen het grootste
niveau. De ‘macht’ in de delen van het zenuwstelsel neemt af van
de hersenen naar het ruggenmerg.
Richting van het signaal: vanuit het centrale zenuwstelsel gaan
impulsen naar het lichaam. Er gaan ook veel impulsen vanuit het
lichaam naar de hersenen. Wanneer de impuls van perifeer naar
centraal gaat, is het afferente informatie (aanvoerend). Wanneer de
impuls van centraal naar perifeer gaat is het efferente informatie
(afvoerend). Impulsen die van hoog niveau naar lager niveau lopen,
maken gebruik van afdalende banen; efferent. Impulsen die van laag
naar hoger lopen, gaan via opstijgende banen; afferent.
Hoofstuk 12.4.1 Neuronen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper indydortmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.