College aantekeningen
Colleges inleiding praktische filosofie A
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Volledige samenvatting alle colleges praktische filosofie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 42 pagina's
Voorbeeld 4 van de 42 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding praktische filosofie collegesCollege 1
Praktische filosofie
- Sociale en politieke filosofie
o Hoe moeten we met elkaar omgaan?
o Waar ligt de grens van onze vrijheid?
o Wat maakt een samenleving rechtvaardig?
o Mag de overheid zich met ons leven bemoeien?
- Ethiek
o Hoe kunnen we goed van kwaad onderscheiden?
Van gedachten wisselen
- Kunnen we ook anders denken dan we denken?
Verwonder je over het alledaagse en het vanzelfsprekende
Opleiden is socialiseren
- Student voegen naar bestaande orde en manieren
- Student op een bepaalde manier leren nadenken
o Stilzwijgende censuur- er zijn ook andere manieren
Margaret Mead (1901-1978)
- ‘Children must be taught how to think, not what to think’
Filosofie als opening op nieuwe perspectieven
- Geen wetenschap die de werkelijkheid wil verklaren
- Stel heersende manier van denken en de heersende opvattingen in de samenleving
ter discussie
o Heersende opvattingen sluiten andere perspectieven uit – filosofie is
weerwoord
Verschil tussen filosofie en wetenschap
- Mensenwetenschappen zijn empirische wetenschappen
o Psychologie
o Sociologie
o Antropologie
o Pedagogiek
Gaan uit van definities
- Filosofie onderzoekt de definities, stelt fundamentele vragen. Wat is het? Bestaat
het?
Westerse en Oosterse filosofie
- Westerse filosofie gebaseerd op klassieke Griekse filosofie
- Oosterse filosofie vaak ook religie
o Boeddhistische filosofie
o Confucianisme
o Hindoeïstische filosofie
o Taoïsme
,Filosofie van de opvoeding is niet nieuw
- Oudheid
o Socrates, Plato, Aristoteles, Augustines van Hippo
- Middeleeuwen
o Thomas van Aquino
- Humanism
o Erasmus, Melanchton, de Montaigne
- Verlichting
o Comenius, Locke, Rousseau, Kant
- Hedendaagse
o Dewey
Socrates en Plato
- Kan deugd aangeleerd worden?
- Wat is kennis?
- Is het aanleren van kennis mogelijk en zo ja, op welke manieren?
- Wat i deugd?
- Is de mensen aangeboren goed of slecht?
Tot na de middeleeuwen: meer verklaringen dan alleen zintuigelijk bewijs of rede
- Geloof
- Gevoel
- ‘Instinct’
Copernicaanse wending vond kerk niet leuk ging in tegen alles wat in de bijbel stond
hij bleek wel gelijk
Verklaringen van wetenschappers in plaats van antwoorden en theologen
- Copernicus (1473-15430
- Galilei (1564-1642)
- Kepler (1571-1630)
- Newton (1642-1727)
Gevolg: mens ontdekt zichzelf als autonoom subject, fundament van werkelijkheid en weten
Ipv verklaringen (vb bliksem zijn boze goden) konden mensen het nu ook aantonen (is iets
uit de natuur)
De verlichting: optimistisch geloof in de menselijke rede
- Kennis en wetenschap laten mens beter wereld creëren
- Wantrouwen tegenover religie
- ‘Durf te denken!’ (Kant, 1724-1804)
Vroege opvoedingshandelingen
- Vóór de verlichting voornamelijk door
o Dichters: (romantische) ideeën
o Dokters: (onderbouwde) theoretisch
o Verloskundigen: praktisch
- De eerste complete opvoedingstheorieën kwamen tijdens verlichting, van filosofen
De eerste pedagogen waren filosofen
- John Locke (1632-1704)
- Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
,Verlichting zorgde voor natuurwetenschappelijk wereldbeeld
- Kritiek: mechanistisch wereldbeeld
- Mensen en omgeving worden beheerst en gerationaliseerd
o Mensen draaien mee als geoliede onderdelen in scholen, ziekenhuizen,
gevangenissen, etc
https://www.ted.com/talks/sir_ken_robinson_do_schools_kill_creativity?language=nl
Onderwijs ontstond door industrialisatie praktisch
- Doe geen kunst je wordt toch geen schilder
- Doe geen muziek je wordt toch geen muzikant
Intelligente
- Divers
- Dynamisch
- Interactief
Is de mens autonoom?
- Meesters van het wantrouwen:
o Freud: we worden door onbewuste drijfveren beïnvloed
o Nietzsche: menselijke autonomie is hoogmoed
o Marx: we worden door maatschappelijke verhoudingen bepaald
- Moderne kritiek:
o Focault
o Latour, Nussbaum, Sandel
Mens als autonoom subject
- Verlichting: vrije wil tegenover Gods wil
- Nu: vrije wil of geen vrije wel?
- Filosofische vragen
o Heeft de mens een vrije wil? Wat is dat?
o Is de mens autonoom? Ieder mens?
Onderdeel van machine?
- Beschikken wij over technische middelen of beschikken zij over ons?
o Kunnen wij zonder smartphone, internet?
o Kan economie zonder moderne middelen?
- Robotisering
o Ten koste van autonomie, zorg, geluk, welzijn, verantwoordelijkheid,
mensheid?
In wiens belang?
- Gezondheidsapps
o Autonome hulp?
o Informatie naar verzekeraars?
Is intelligentie een uniek menselijk mechanisme?
- Intelligentie kan voortkomen uit de interactie van niet-intelligente onderdelen
(Marvin Lee Minsky 1927-2016)
Recente ontwikkelingen roepen filosofische vragen op
Populariteit filosofie
Vb maand van de filosofie
, Denker des vaderlans
- 2011: Hans Achterhuis
- 2013: René Gude
- 2015: Marli Huijer
- 2017: René ten Bos
- 2019: Daan Roovers
Overheidsbeleid: hoe wordt mens gezien
- Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving
o Wie mag/kan deelnemen aan de samenleving?
o Privacy
- Filosofische benadering
o Verantwoordelijkheid
o Rechtvaardigheid
o Vrijheid
- Wat houdt respect in? Moet je alles en iedereen altijd respecteren?
Pedagogische interventies zijn (gedeeltelijk) normatief
- Opvattingen niet per se wetenschappelijk
- Bevatten ethische, moreel of politiek oordeel over wat normaal is en wat niet, wat
maatschappelijk gewenst is en wat mens(on)waardig is
- Afhankelijk van wetten en beleid
- Eigen visie
o Persoonlijke opvattingen over vrijheid, rechtvaardigheid
Onderzoekresultaten zijn geen objectieve waarheden
- Wetenschappers spreken elkaar tegen
- Publieke opinie gelooft wetenschappers niet langer op hun woord
De macht van het discours (wat we met zn allen aan het denken zijn)
- Door de taal die we spreken, de verhalen die we vertellen en de beelden die daarbij
worden opgeroepen, geven we situaties en gedrag een bepaalde betekenis en
waarde en nemen we deel aan een gemeenschap en de mores die daar
heersen. ...we gaan zonder dat we dat opmerken, over onszelf en de werkelijkheid
nadenken in termen van het discours waar we deel van uitmaken
- Overheid stimuleer ‘eigen kracht, zelfredzaamheid, eigen regie’
Marli Huijer
- ‘Jullie kondigen mij aan als dwarse denker maar ik doe niks anders dan laten zien dat
er veel meer perspectieven op dit probleem zijn dan alleen sterftecijfer. Dat vind ik
niet dwars, dat vind ik heel verstandig.’
Focault
- Moreel handelen is niet te rechtvaardigen met alleen regels, procedures en de
heersende moraal
Niet alles kan in wetten worden vastgesteld
- Vb met vrouw uit bijstand die geld moest teruggeven omdat moeder boodschappen
deed voor haar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dorienkrouwels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen