SAMENVATTING CRISIS
[Ondertitel van document]
,
,Samenvatting Crisis: ‘Crisisbeheersing’
Geschiedenis van rampenbestrijding:
Crisisbeheersing is een relatief nieuwe term, voorheen rampenbestrijding.
Rampenbestrijding (1947): ‘bescherming van bevolking tegen (gevolgen van) oorlogsgeweld’.
Grote bemoeienis van de rijksoverheid op het gebied van crisisbeheersing.
Na de 2e Wereldoorlog (eind jaren 60) kreeg de bestrijding van rampen een ander accent.
1975: nieuwe visie op rampenbestrijding, ‘nota Hulpverlening bij ongevallen en rampen’.
Eerst geen politieke belangstelling, na een explosie bij DSM (7 november 1975) wel, men zag
in dat het noodzakelijk was dat voorbereiding op dit soort ‘ramp’-situaties door gemeenten
wettelijk moest zijn vastgelegd.
1977: ontwerp voor de Wet rampenplannen ingediend.
Vier jaar later (1981) invoering Wet rampenplannen.
Begin jaren 80: project Reorganisatie Rampenbestrijding. Uitgangspunt was dat
rampenbestrijding primair een lokale verantwoordelijkheid moest zijn.
Van lokaal naar regionaal:
Sinds Wet rampenplannen (1981): zwaartepunt van rampenbestrijding bij gemeenten (lokaal).
Werden wel gestimuleerd om samen te werken en voor een gezamenlijke organisatie van brandweer
en geneeskundige hulpverlening te zorgen (nog niet formeel vastgelegd).
1985: Brandweerwet 1985 en de Wet rampen en ongevallen (Wrzo).
1991: Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wghor).
2010: invoering Wet Veiligheidsregio’s (Wvr), verplicht gemeenten om in regionaal verband
een veiligheidsregio te vormen (regionale samenwerking door gemeenten formeel).
o Vervangt de Brandweerwet, de Wrzo en de Wghor.
Afgelopen jaren: Bovenregionale aanpak (meer betrokkenheid rijksoverheid) bleek
noodzakelijk door diverse crisis zoals terroristische aanslagen (New York 2001, Madrid 2004,
Londen 2005) en dierziekten (MKZ en Q-koorts)).
o Aanleiding tot herziening van het ‘handboek Voorbereiding Rampenbestrijding’
(2003). Niet meer alleen rampenbestrijding, maar vooral ‘crisisbeheersing’
→ wetsvoorstel beleidsplan Crisisbeheersing (2004-2007).
‘De verbreding van klassieke rampen naar moderne crisis’.
Wetsvoorstel beleidsplan Crisisbeheersing 2004-2007:
Naar aanleiding van terroristische aanslag in Madrid, samengevat wordt in het voorstel geregeld:
Instellen van de veiligheidsregio en het daarin integreren van de besturen van de regionale
brandweer en de GHOR;
een nauwe samenwerking van het bestuur van de veiligheidsregio met het regionale college
van politie;
heldere taken en bevoegdheden van betrokkenen in de veiligheidsregio;
verbreding van rampenbestrijding met crisisbeheersing;
samenwerking tussen de uitvoerende diensten en organisaties (multidisciplinair optreden);
verbetering en vereenvoudiging van de planvorming;
advisering op regionaal niveau, aan het bevoegd gezag, over generieke fysieke veiligheid;
versterking van de hulpverleningsdiensten en vergroten van hun slagkracht;
grondslagen voor sturing op kwaliteit en prestaties;
heldere relaties tussen de veiligheidsregio enerzijds en Rijk, provincie en gemeenten
anderzijds;
positioneren van de meldkamer voor zowel brandweer, geneeskundige hulpverlening en
politie onder een eenduidige regie;
normering en standaardisering van de informatie- en communicatievoorziening.
, Wet Veiligheidsregio’s (Wvr):
Sinds 2010: Vormt de basis voor de wijze waarop tegenwoordig in Nederland de regionale
crisisbeheersing is georganiseerd (verplicht gemeenten om in regionaal verband een veiligheidsregio
te vormen). Betreft onder andere:
Het beheer van 25 veiligheidsregio’s met brandweerkorpsen, meldkamerfuncties en
ambulancevoorzieningen.
De bijzondere rol van de voorzitter van de veiligheidsregio (burgemeester van grootste
gemeente in het betreffende gebied).
Formele vastlegging van de verbreding van het begrip ramp naar crisis.
Bestuur van een veiligheidsregio heeft op basis van de Wvr een coördinerende rol bij
de rampenbestrijding en crisisbeheersing.
Ramp (art.1 Wvr):
Een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis, waarbij het leven en de gezondheid van veel
personen, het milieu of grote materiële belangen in ernstige mate zijn geschaad of worden bedreigd
en waarbij een gecoördineerde inzet van diensten of organisaties van verschillende disciplines is
vereist om de dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken.
Bij een ramp is vooral de fysieke veiligheid in het geding
o Bijv: Bijlmerramp Amsterdam (1995), Nieuwjaarsbrand Volendam (2001).
Crisis (art.1 Wvr):
Een situatie waarin een vitaal belang van de samenleving is aangetast, of dreigt te worden aangetast.
Fysieke veiligheid is ook een vitaal belang, ramp kan dus worden beschouwd als een crisis.
Rampenbestrijding (art.1 Wvr):
Het geheel van maatregelen en voorzieningen, met inbegrip van de voorbereiding daarop, dat het
gemeentebestuur of het bestuur van een veiligheidsregio treft met het oog op een ramp, het
voorkomen van een ramp en het beperken van de gevolgen van een ramp.
Vooral gebruikt in relatie tot bestrijding van de ‘klassieke rampen’ (brand, explosie, ongeval).
Kan beschouwd worden als vorm van crisisbeheersing.
Crisisbeheersing (art.1 Wvr):
Het geheel van maatregelen en voorzieningen, met inbegrip van de voorbereiding daarop, dat het
gemeentebestuur of het bestuur van een veiligheidsregio in een crisis treft ter handhaving van de
openbare orde, indien van toepassing in samenhang met de maatregelen en voorzieningen die op
basis van een bij of krachtens enige andere wet toegekende bevoegdheid ter zake van een crisis
worden getroffen.
Breder dan rampenbestrijding: gaat over preparatie, repressie en nafase van rampen en
andersoortige ‘moderne’ crises (bijv. infectie- en dierziekten, overstroming, terreurdreiging).
Risicobeheersing richt zich dus op
de eerste twee schakels van de
veiligheidsketen
Crisisbeheersing richt zich op de
laatste drie schakels. Ook wel
de ‘warme kant’