Hoofdstuk 1: samenvatting
Ons zenuwstelsel heeft 2 delen, het centraal zenuwstelsel en het perifeer zenuwstelsel. Het CZS
bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. Het zorgt voor communicatie tussen de hersenen en het
lichaam. Het perifeer zenuwstelsel bevat alle zenuwbanen en zenuwcellen die in verbinding staan
met bijvoorbeeld onze zintuigen. Het somatisch zenuwstelsel staat in verband met onze wil en
bewustzijn. Het autonoom zenuwstelsel valt buiten onze wil. Het autonome deel bestaat uit 2 delen:
- Sympathisch – belangrijk bij activiteit
- Parasympatisch -belangrijk in rust en herstel
De grote hersenen zijn de twee helften. De linkerkant bestuurt de rechterkant van ons lichaam en
andersom. De twee helften staan in contact door de hersenbalk. De hersenen bevatten twee soorten
grote bouwstenen: zenuwcellen (neuronen) en gliacellen. De zenuwcellen zijn voor het doorgeven
van informatie en het denkwerk. Gliacellen zijn onder andere voor het brengen van voedingsstoffen
en het afvoeren van afvalstoffen. Ze brengen ook myeline.
Het verplaatsen van info in de zenuwcel wordt gedaan door elektrische communicatie. Het
verplaatsen van informatie tussen zenuwcellen gaat met chemische communicatie. Van alles kan
deze communicatie beïnvloeden, denk aan medicijngebruik.
Met ons grote frontaalkwab kunnen we goed organiseren, plannen en ons gedrag controleren.
Bladzijde 103 – 111 van 3.4 en 3.5
Het waarnemen van prikkels gaat meestal onbewust en automatisch. Deze manier van waarnemen
wordt selectiviteit genoemd. Bij het selecteren spelen 2 processen een rol:
- Adaptie, ook wel aanpassing. Adaptie aan een constant geluid, beeld of geur is een onbewust
proces. Juist als er iets verandert aan die constante dingen, merken we het op. Onze
zintuigen letten op veranderingen.
- Relativiteit, onze zintuigen zijn vooral gevoelig voor contrasten/verschillen. We nemen iets
waar ten opzichte van iets anders. Wat je waarneemt kan verschillen per hersenhelft. Je
linkerhand kan iets anders voelen dan je rechterhand onder dezelfde omstandigheden.
Hoe onze zintuigen informatie verwerken gaat in principe op 2 manieren:
- Bottom-up; je zintuigen geven iets door aan de hersenen.
- Top-down; dit is wat onze hersenen verwachten op grond van ervaringen. De verschillen in
waarnemingen die er hierdoor tussen mensen kunnen ontstaan heeft vooral te maken met
hun eigen kenmerken.
Zonder aandacht wordt niets uit je omgeving opgemerkt. Aandacht is selectief, als je ergens je
aandacht op gevestigd hebt, belemmert dat je aandacht voor iets anders. Alle aandacht kan worden
opgeëist door een visuele taak. Er bestaat passieve en actieve aandacht.
De aandacht die geschonken wordt kan worden beïnvloedt door motivaties en emoties. Motivatie is
een aanduiding voor de drijfveer achter het gedrag van een mens. Een emotie is een aanduiding voor
het gevoelsleven van iemand.
Amygdala’s zijn hersenstructuren die een belangrijke rol spelen bij angst.
, Hoofdstuk 4
Hoe wij leren door directe ervaring en door nadoen
Associatief leren is het leggen en onthouden van relaties tussen twee gebeurtenissen. Twee bekende
vormen hiervan is klassiek conditioneren en operant conditioneren. Dit worden ook wel
gedragstheorieën genoemd.
Instinct
Instinct zijn een aantal handelingen die universeel zijn. Dit betekent dat ze voorkomen bij alle
individuen die bij een bepaalde soort horen. Het wordt ook wel soortspecifiek gedrag genoemd. Elk
instinct wordt door een specifieke prikkel in gang gezet. Ze zijn aangeboren en het doel ervan is dat
ze je levenskansen vergroten. Mensen kunnen tot op zekere hoogte de ‘baas’ worden van hun
instinct.
Kohnstamm heeft onderzoek gedaan naar het instinct van een pasgeboren baby en moeder. De band
vergroot de overlevingskans.
Reflex
Reflexen zijn ook aangeboren. De overeenkomst met een instinct is dat het vanzelf gaat. Het nut van
bepaalde reflexen zijn onduidelijk. Ook al zouden we het willen, we kunnen de reflexen van ons
lichaam niet tegenhouden. Een ander kenmerk van een reflex is dat het eerst plaats vindt en dat we
ons er daarna pas bewust van zijn. Een voorbeeld:
Bij het branden aan een pan trekken we eerst onze hand weg en voelen we daarna pas pijn.
Een verschil met een instinct is dat reflexen veel simpelere mechanistische gedragingen zijn. Een
ander verschil is, is dat een reflex nooit tegen te houden is en een instinct wel.
Rijping
Dit is een term die vooral in de ontwikkelingspsychologie gebruikt wordt. Het is de ontwikkeling abn
een persoon in de loop der tijd, ze verloopt redelijk onafhankelijk van de omgevingsfactoren en
ervaringen. Het geeft aan dat wat er in aanleg aan gedragsmogelijkheden zit eerst moet groeien,
rijpen dus. Pas na de rijping is het gedrag met leerprocessen te beinvloeden. Rijping verwijst naar
aangeboren gedragsmogelijkheden. Het zit er wel, maar het komt er pas uit als het lichaam het daar
tijd voor vind. Het verschil met reflex en instinct is dat rijping ervoor zorgt dat leerprocessen plaats
gaan vinden. Bij instinct en reflex hebben leerprocessen zo goed als geen invloed.
Wat is leren?
Leren betekent verandering. De start van leren is nieuwe verbindingen leggen tussen neuronen.
4 belangrijke aspecten bij definities van leren:
Leren zorgt voor een permanente verandering; degene die leert is tot iets nieuws/anders in
staat. Het kan ook gebeuren dat je iets weer ontleert, dan verdwijnen de verbindingen
tussen zenuwcellen omdat ze niet gestimuleerd worden.
Leren produceert nieuwe gedragsmogelijkheden. We kunnen ook iets leren zonder het te
laten zien.
Bij leren spelen de gevolgen – beloning of straf – een rol. De gevolgen van ons gedrag
bepalen of we het in het verloop ook nog gaan doen. Dit noemen we reinforcement.
Bij leren speelt oefening een rol. Als we iets in verschillende contexten oefenen en gebruiken
wordt het beter eigen gemaakt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannahklok4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.