Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 15 en 16, Nectar 4e ed vwo 5, Biologie
Samenvatting Hoofdstuk 15 Ecosystemen en Hoofdstuk 16 Systeem aarde en de mens, 5 vwo met afbeeldingen en binas tabelnummers
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
H15 Kwetsbare ecosystemenP1
- Ecosysteem: een begrensd gebied met een wisselwerking tussen de organismen
onderling (biotische factoren) en hun omgeving (abiotische factoren).
- Biomassa: organische stoffen per groep organismen
- Biodiversiteit: verschillende soorten organismen in een gebied. Hoe hoger, des te
beter
- Trofisch niveau: stappen in ecosysteem
- Organische stoffen: stoffen met koolwaterstoffen (C-H verbindingen), gemaakt door
een organismen
- Anorganische stoffen: stoffen zonder C-H verbindingen
- Autotroof: organismen die zelf organische stoffen maken van anorganische stoffen
- Heterotroof: organismen die afhankelijk zijn van andere organismen voor
organische stoffen
- Fotosynthese: planten gebruiken de zon als energie om anorganische stoffen om te
zetten tot organische stoffen (glucose)
- Chemosynthese: het opbouwen van organische stoffen uit anorganische dmv
energie die vrij komt bij een chemische reactie
De energie die planten vastleggen, wordt gebruikt door alle andere organismen in een
ecosysteem. De organische stoffen worden als bouwstof of energiebron gebruikt.
ENERGIESTROOM, Binas 93A
1. Producenten; planten, foto-autotroof
2. Consumenten; (verschillende ordes), heterotroof
3. Reducenten; schimmels en bacteriën
Aan begin van voedselketen staan de producenten, die maken van anorganische-
organische stoffen. Consumenten eten de planten en krijgen zo deze stoffen binnen, ze
gebruiken deze als bouwstof en brandstof. Deel van de energie gaat verloren doordat:
1. niet alles van de plant gegeten wordt
2. een deel verlaat lichaam via uitwerpselen,
3. een deel gaat verloren als warmte
: Hierdoor is P in het volgende trofische niveau kleiner. De dode (delen van) organismen
worden afgebroken door de reducenten tot anorganische stoffen.
Nitriet- en nitraatbacteriën gebruiken de chemische energie die vrijkomt bij de oxidatie van
ammonium en nitriet om organische stoffen te bouwen = chemo-autotroof. Nitrietbacteriën
gebruikt de energie, die vrijkomt bij het oxideren van ammonium tot NO2- om van CO2 en
H2O glucose te maken. Nitraatbacteriën oxideren NO2- tot nitraat en gebruiken die energie.
De bacteriën spelen een belangrijke rol in de stikstofkringloop. (nitraat wordt opgenomen
door planten → eiwitten worden gemaakt → komen
in milieu terecht → door rotting ontstaat NH4+)
, Binas 93A2
Pn-1 energie die komt van vorige trofische niveau
In energie die komt van vorige niveau (door op te eten)
N niet opgegeten deel van vorige trofische niveau
Fn energie die verloren gaat door uitwerpselen
A deel van energie dat wordt vastgelegd (opgenomen en gebruikt wordt voor groei en
verbranding)
Pn energie die gebruikt wordt om te groeien, dit wordt opgenomen door volgende
organisme
Rn energie dat verloren gaat door verbranding in vorm van warmte
assimilatie-efficiëntie A/I:Een maat voor het percentage van het voedsel dat bruikbaar is
en in het bloed opgenomen wordt
productiviteit efficiëntie P/A:Een maat voor het percentage van het voedsel dat gebruikt is
voor groei en opgenomen kan worden naar het volgende organisme
● Ongewervelde dieren verwerken het beste → weinig energie gaat verloren
● Warmbloedige dieren verliezen meer energie aan dissimilatie
P2
- Fitness: het vermogen om bepaalde allelen door te geven aan de volgende
generatie; hoe goed je bent aangepast aan je omgeving
- Inteelt: dieren paren met familieleden → leidt tot lage gevarieerde genetische
samenstelling → minder overlevingskans
- Selectiedruk: omgeving zorgt ervoor dat sommige organismen meer kunnen
voortplanten
- Gene pool: genetisch samenstelling van een groep organismen
- Habitat: Plek waar een organisme optimaal leeft (zit dus tussen de
tolerantiegrenzen)
- Niche: rol die een soort heeft in een ecosysteem (eten en gegeten worden)
- Gradiëntecosysteem: als het ene ecosysteem overgaat in het andere, doordat
abiotische factoren verandert = tussenliggende gebied: grootste biodiversiteit (bijv.
van een top naar een dal van een berg)
Ongunstige biotische- (bijv. parasieten) en abiotische factoren (bijv. kou) beïnvloeden een
populatie negatief.
● Populatie groeit door geboorte en immigratie en neemt af door sterfte en emigratie.
● Hoe groter tolerantiegrenzen van een organisme, des te meer komt het op
verschillende plaatsen voor
Als het aantal prooien toe neemt → neemt jagers toe → neemt prooi af → neemt jagers af
→ neemt prooi toe → neemt jagers toe → etc.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Meikehanje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen