In dit document is alle theorie die behandeld is bij het vak emotie, motivatie en interne regulatie van het derde jaar van de bachelor psychobiologie beschreven en uitgelegd.
Hoorcollege 1 – Autonome zenuwstelsel en hypothalamus-Hypofyse-Bijnier as
Wat is stress/arousal?
➢ Hans Seyle (1936): “non-specific response of the body to any demand placed upon it”
➢ De subjectieve ervaring dat de fysiologische of psychologische balans, of homeostase,
verstoord kan worden door een (geanticipeerde) gebeurtenis of stimulus
➢ Er zijn vele oorzaken van stress
• geen individu is gelijk in zowel de oorzaken van en reactie op stress
➢ Fysiologische, chemische en cognitieve reactie
• Adequaat reageren op stressvolle situatie
• Evenwicht (homeostase) handhaven of hertstellen
➢ Arousal = alertheid/ perceptie
• Activering van autonome zenuwstelsel en Hypothalamus-hypofyse-bijnier as
➢ Stress = perceptie van verandering
• Reactie op stressor
• Gaat gepaard met een lichamelijke reactie
• Aanpassing is persoonlijk
• We lijden aan stress
• Burn-out
- In totaal komt er bij bijna 15% van alle werknemers een burn-out naar voren
- In het onderwijs is deze aanzienlijkheid het hoogst (21% ong.) maar verschilt per beroep en
leeftijdsgroep
Autonome zenuwstelsel
➢ omgaan met stress vraagt om een gecoördineerde actie
• neurale afferenten = brengen signalen naar het centrale zenuwstelsel
• neurale efferenten = brengen signalen van het CNS naar de periferie
• Receptoren
- Sympatisch
1. korte acetylcholinerge preganglion fibers
2. nicotine receptoren op postganglion fiber
3. norepinephrinerge postganglion fiber
4. naar adrenerge receptoren
- parasympatisch
1. lange acetylcholinerge preganglion fibers
2. nicotine receptor op postganglion fiber
3. acetylcholinerge postganglion fibers
4. naar muscarinic receptor
- α1-receptor → via fosfolipase C PIP3 naar DAG en IP3
➔ IP3 naar Ca naar smooth muscle contracties
- α2-receptor
➔ gelijk naar Ca wat zorgt voor inhibitie van
transmitter release
➔ of via adenylylcyklase: ATP wordt cAMP wat
zorgt voor smooth muscle contractie
, - β-receptor → via adenylylcyklase: ATP wordt cAMP wat zorgt voor hartspier contractie,
smooth muscle relaxatie en glycogenolysis
hypothalamus
➢ Bijna elke regio van de hersenen staat in contact met de hypothalamus
• Hierdoor is de hypothalamus betrokken bij alle aspecten van de emoties, de voortplanting,
het autonome zenuwstelsel (regulering orgaanfunctie) en de hormoonhuishouding.
➢ Structuur hypothalamus
➢ Functie hypothalamus
• Hypothalamus integreert gedrags- (somatosensorische), autonome en neuro-endocrine
responsen in vitale functies
• Bloeddruk en samenstelling van elektrolyten
- PVN
• Energiemetabolisme
- Acruate en PVN en laterale hypothalamische gebied
• Reproductief (seksueel en ouder) gedrag
- Ventromediale en ventrale premammilaire nuclei
• Lichaamstemperatuur
- Preoptische gebied
• Verdedigend gedrag
- PVN en laterale hypothalamisch gebied
• Slaap-waak cyclus
- Laterale hypothalamische gebied
➢ Input - de hypothalamus krijgt:
• Ruggenmerg, vanuit de exterosensoren, intersensoren, propriosnesoren
• Retina: vezels van de nervus opticus staan in verbinding met hypothalamus
• Limbisch en olfactorisch systeem
- onder andere de amygadala, hippocampus en reukschors (cortex olfacotius)
• themoreceptoren en osmoreceptoren
- hypothalamus heeft receptoren om de temperatuur en de ionenhuishouding bij te houden
, ➢ stress-hormoon → cortisol
• HPA-as
• The social stress test → na stressor piek in
ACTH en cortisol
• Receptoren
- Mineralcorticicoid receptoren
Hoge affiniteit voor cortisol
In de membraan (non genomisch)
In het cytosol (genomisch)
- Glucocorticoid receptoren
Lage affiniteit voor cortisol
In de membraan (non genomisch)
In het cytosol (genomisch)
➢ Hersenen ook onder invloed van noradrenaline
vanuit locus coeruleus
Stress en gedrag
1. focus
2. emotionele gebeurtenissen goed onthouden
➢ cortisol bevorderd geheugen
• meer cortisol is meer AMPA receptoren naar
de synaps
• Hoe meer receptoren naar de synaps hoe
sterker synaps
➢ Corticosteroïden
1. Via glucocorticoid receptoren → relatie is langzaam effect maar van lange duur
2. Binnen minuten: toename afgifte glutamaat → heeft snel effect maar is van korte duur
• Noradrenaline faciliteerd consolidatie
3. stress verminderd het oproepen van kennis
4. stress en automatische piloot
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evasteultjens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.