SAMENVATTIN VPKRH DEEL DEBORAH
LAMBOTTE
MANTELZORG EN ZORGNETWERKEN
CONTEXTSCHETS
MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT
VERGRIJZING EN VERZILVERING VAN DE SAMENLEVING
Groep ouderen is in aantal toegenomen toename levensverwachting en lage
vruchtbaarheidscijfer
Sprake van verzilvering binnen groep ouderen, oudste ouderen (80+) nemen relatief toe
in aantal
LEVENSVERWACHTING VS GEZONDE LEVENSJAREN
We leven langer + langer in goede gezondheid
Ouderen w niet noodzakelijk met afhankelijkheid gepaard, maar de kans op zorg- en
ondersteuningsnoden neemt toe naarmate mensen ouder worden
o Bv stijgende prevalentie aan chronische ziekten
o Ook toenemend aantal individuen die kampen met versch aandoeningen
tegelijkertijd multimorbiditeit
ZORGTEKORTEN: FORMEEL EN INFORMEEL
Ondanks toenemende zorgnoden bij ouderen zorgtekorten langs aanbodzijde, zowel
informeel als formeel
België: structureel tekort aan gezondheidspersoneel
o 5500 vpk te weinig om pt in ZH goede zorg te kunnen bieden
o Gemiddeld aantal pt per vpk (9,4) ligt boven de norm van wat algemeen en
internationaal als veilig w beschouwd (8)
Allerhande socio-culturele trends mantelzorgers w minder beschikbaar om voor een
naaste met zorgnoden te zorgen
o Toenemende individualisering met klemtoon op autonomie en keuzevrijheid 1 vd
belangrijkste socio-culturele evoluties
Geïndividualiseerde samenleving: individuen willen zelf keuze maken om al
dan niet mantelzorg te verlenen overgang van zorgplicht naar zorgkeuze
Bv: vroeger: kinderen zorgen voor hun ouders het hoorde zo. Nu voelen ze
zich betrokken bij de zorg voor ouders maar meer vanuit rol van
zorgcoördinator dan vanuit een uitvoerende rol
o Toename van aantal echtscheidingen
Minder beroep kunnen doen op partner als potentiële mantelzorger
1
, Kinderen: niet voor 2 ouders, maar voor 2 ouders en 2 nieuwe partners
moeten zorgen
o Vrouwen die ook professionele carrière opbouwen + pensioengerechtigde leeftijd
verhoogd
Combinatie fulltime job en MZ intensiteit geboden zorg verlaat en creëert
mogelijks overbelasting of overbevraging voor MZ
Opinies over effect mantelzorg sterk verdeeld
o Verklaring: levensbeschouwing
Moslims vinden vaker dan andere religies dat het de taak is van de kinderen
om zorg voor ouders op te nemen
BELEIDSCONTEXT
VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORG
In Nederland eerst geïntroduceerd binnen GGZ als synoniem voor ‘extramuralisering’
Betrekt niet alleen (zorg)professionals, maar ook burgers
Houdt in dat personen met een zorg- of ondersteuningsnood kunnen rekenen op hulp in de
eigen omgeving en niet altijd moeten terugvallen op formele zorg
Streeft naar hogere zelfredzaamheid van personen met zorgnoden met hulp uit hun directe
omgeving, zodat ze volwaardig lid kunnen blijven vd samenleving
Personen met zorgnoden w zo lang mogelijk geholpen in de eigen (woon)omgeving speelt
in op voorkeur om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen
PERSOONSGERICHTE EN INTEGRALE ZORG
Met vermaatschappelijking vd zorg groeiende nood naar persoonsgerichte en integrale
zorg
Door deze visie verschuiving van ‘probleem-georiënteerde’ zorg naar ‘doel-georiënteerde’
zorg
Integrale zorg
o Neemt behoeften en wensen van personen met een zorg- of ondersteuningsnood
(en hun omgeving) als uitgangspunt
o Streeft naar goede kwaliteit van leven
o Vertrekt vanuit een holistische visie
o Structurele samenwerking op elk niveau is noodzakelijk samenwerking tss
domeinen (gezondheid, welzijn, wonen, …)
lijnen (eerste, tweede en derde lijn) en eerstelijnswerkers onderling
diensten, voorzieningen en organisaties
eerstelijnswerkers en welzijnswerkers
2
, BUURTGERICHTE ZORG
= oplossingsstrategie om persoonsgerichte en integrale zorg te realiseren
Definitie:
o een toekomstmodel voor de organisatie van het ondersteunings-, hulp- en
zorgaanbod in Vlaanderen, om zo de hulp en zorg voor iedereen bereikbaar,
beschikbaar en betaalbaar te houden
model = gebaseerd op: versterken van sociale cohesie, aanpassing van woon- en
leefvoorwaarden en openbare ruimte en de krachtenbundeling op lokaal vlak tss
professionele actoren en informele zorgverleners
focust zich op lokale context
model bundelt alle krachten op lokaal vlak om de best mogelijke zorg en ondersteuning te
bieden kan enkel wanneer er een goede samenwerking is tussen professionele actoren
samen met de informele zorgverleners
MANTELZORG
BEGRIP MANTELZORG
formele zorg
o = professionele zorg
o Zorg die gegeven wordt door individuen die daartoe een opleiding gekregen heb en
voor de zorgverlening via een organisatie een loon krijgen
Informele zorg
o Zorg waar geen loon tegenover staat
o Mantelzorg is een vorm van informele zorg
Mantelzorg
o Verschillende definities in al de definities: aantal gemeenschappelijke elementen
Onderscheidt zich van professionele zorg onbetaald
Niet vanuit een vorm van organisatie aangeboden
Vindt plaats tss personen die al voor de zorg- of ondersteuningsnood een
sterk persoonlijke band met elkaar hadden bekendenhulp
Houdt vaak ‘bijzondere’ of boven gebruikelijke zorg in. ‘Normale’ of
gebruikelijke zorg, die bv ouders aan kinderen geven, behoort niet tot
mantelzorg
DE INFORMAL CARE MODEL (ICM)
Beschrijft stapsgewijs het proces en de factoren die bepalen waarom iemand MZ wordt
Focust op de psychosociale processen en de maatschappelijke context die het verlenen van
MZ beïnvloeden
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkedebleye1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.