Samenvatting tekenen, periode C | Mirte Mulder V4Tb
Kunstgeschiedenis
Middeleeuwen, renaissance – revoluti e (pagina 26 t/m 64)
2.1 Middeleeuwen 500 – 500
Vroegchristelijke kunst (50 – 500)
De Romeinen verbieden het christendom, maar toch verspreidt het christendom
zich na de dood van Jezus in het geheim. Dit gebeurt in de catacomben,
ondergrondse gangenstelsels, net buiten Rome. Hier worden overleden
christenen begraven, omdat zij geloven in opstanding na de dood, en dus worden
de doden niet gecremeerd wat wel het geval is bij de Romeinen. In de
catacomben beelden gelovigen op muurschilderingen symbolen af. Het
belangrijkste symbool is het Latijnse kruis, wat verwijst naar
het kruis waaraan Jezus sterft.
De Romeinse keizer Constantijn is de eerste machthebber die
zich laat bekeren tot het christendom. Hierna werden veel
grote gebouwen omgedoopt tot kerk. Het meest geschikte
gebouw is de Romeinse basilica (basiliek), wan oorsprong
een markthal. De basilica heeft een lange rechthoekige
vorm en een halfronde uitbouw (apsis). De rechthoekige
vorm bestaat uit een middenschip en twee zijbeuken. De zijbeuken zijn van
het middenschip gescheiden door arcaden (zuilenrij met ronde bogen).
Middeleeuwen (500 – 1500)
Veel mensen uit West-Europa zijn in de middeleeuwen boeren. Er wordt in die tijd
aan ruilhandel gedaan, het Romeinse muntgeld is weer ‘vergeten’. Ook wordt er
niet gecommuniceerd met andere gemeenschappen, aangezien iedereen zijn
eigen dialect heeft. Als er iets naars gebeurt wordt dat als de straf van God
gezien, de mens als individu is ondergeschikt aan het christelijke geloof.
Door de plunderingen ontstaan er, rond het jaar 1000, christelijke
kloostergemeenschappen. Mannen en vrouwen leven als monniken en nonnen
in kloosters, waar ze hard werken en zich aan strenge regels houden. Bij lichtere
zonden moest je biechten om zonden kwijt te raken. Bij zwaardere zonden moet
je een bedevaart of pelgrimage ondernemen. De tocht leidt naar een heilige
plek waar een heilige ooit heeft gewoond of een relikwie (stoffelijke rest van een
heilige) ligt.
Een stad ontstaat op een makkelijk bereikbare plek waar verschillende wegen
elkaar kruisen. De stad wordt omringt door een dikke muur en is dus een veilige
plek. De hygiëne is vaak slecht en er verspreiden vaak ziektes, ook zijn er veel
branden. Kloosters vestigen zich in steden en verlenen onderwijs en ziekenzorg,
zo raken kerk en stad verbonden.
Bijna alle kunst in de middeleeuwen wordt gemaakt in dienst van het
christelijke geloof. Het kunstenaarschap is in die tijd een ambacht, er wordt
daarom ook weinig kunst gesigneerd.
2.2 Byzantijnse kunst 500 – 1453
Keizer Constantijn vestigt zich in 330 n.Chr. in Byzantium en vernoemd het naar
zichzelf: Constantinopel.
Het Byzantijnse Rijk staat bekend om zijn iconen die de orthodoxe christenen
gebruiken bij hun gebeden. Christus wordt volgens de vaste regels geschilderd.
Dit betekent: een zegent gebaar met zijn rechterhand, een met edelstenen
versierde bijbel in zijn linkerhand, een purperrood onderkleed met een blauwe
mantel en een aureool boven zijn hoofd (een kring van licht), ook is er vaak
goud in een afbeelding wat het goddelijke symboliseert.
, Samenvatting tekenen, periode C | Mirte Mulder V4Tb
Bij centraalbouw heeft de plattegrond de vorm van een cirkel, een vierkant, een
Grieks kruis of een regelmatige veelhoek.
Bij veel Byzantijnse kerken is de sobere bakstenen buitenkant een omhulsel voor
de prachtige mozaïeken die aan de binnenkant te zien zijn. Hoewel mozaïek al
sinds de hellenistische cultuur werd toegepast, kwam het pas tot bloei in de
vijfde eeuw.
2.3 Romaans 1000 – 1200
De boeken die handmatig waren gekopieerd in kloosters worden ‘handschriften’
of ‘manuscripten’ genoemd. In zulke schriften geven de rode stukken tekst de
structuur aan, duurdere boeken hebben illustraties. Dit zijn dan miniatuurtjes
rond de beginletter van een hoofdstuk (initiaal) of een kleine afbeelding die de
inhoud omschrijft (verluchting). Er werd in de middeleeuwen geschreven op
perkament: bewerkte dierenhuid.
De kern van romaanse schilderkunst is: het gaat om de (christelijke) boodschap
en niet om een naturalistische manier van afbeelden. Door de makkelijke en
onrealistische vormgeving zijn de schilderijen makkelijk te begrijpen; in die tijd
zijn de meeste mensen analfabeet.
In de romaanse tijd wordt er een dwarsschip (transept) aan de basiliek
toegevoegd, hierdoor lijkt de plattegrond op een Latijns kruis. In de
straalkapellen worden relieken vereerd. Wanneer de muren van een kerk dik en
dragend zijn noem je het massiefbouw.
Om gelovigen aan te moedigen goede christenen te zijn, zie je boven het
toegangsportaal vaak voorstellingen van het laatste oordeel. Een top romaanse
vormgeving laat zien dat de belangrijkste figuur (Christus) het grootst is en er
wordt veel met stilering gewerkt. Ook wordt er veel beeldhouwwerk
gepolychromeerd (met kleuren beschilderd).
2.4 Gotiek 1140 – 1500
In de gotiek veranderde de stijl van kerken, in plaats van horizontaal en massief
bouwen werden de kerken nu verticaal en gevuld met licht. Het basisgrondplan
van de gotische kerken is hetzelfde als in de romaanse tijd. Een gotische kerk
herken je aan de spitsbogen. In deze constructie wordt het gewicht gedragen
door ribben en pijlers, die het ‘skelet’ vormen. Hierom heet deze manier van
bouwen skeletbouw. De constructie wordt aan de buitenkant ondersteund door
steunberen en luchtbogen. Pinakels zijn de kleine torentjes op het eind van
zo’n steunbeer of luchtboog.
In bouwloodsen werken steenhouwers, timmermannen, schilders en andere
werklui onder leiding van een bouwmeester samen aan een gotische kathedraal.
Er is in de gotiek een ontwikkeling te zien naar meer gedramatiseerde
uitbeelding; de heiligen lijken meer op mensen.
Bij een glas-in-loodraam vormen strakke lijnen een raster, binnen dit raster zijn
stukken gekleurd glas op maar gesneden en tussen loodstrips geplaatst.
Gebrandschilderd glas wordt meerdere keren in de oven gelegd om pigmenten
in het glas te branden. Deze twee technieken worden gecombineerd in
middeleeuwse kerkramen.
2.6 Alhamba: de rode burcht
Veel moslims dachten dat men geen levende wezens zoals dieren en mensen
mag afbeelden. Dit kan je ook in de gebouwen daar zien. De oppervlakken zijn
versierd met ornamenten, maar dit zijn Arabische letters of plantvormen. In het
Alhambra hebben veel plafonds een honingraatstructuur, waardoor het licht
lijkt. Op de muren worden arabesken aangebracht: herhalende geometrische
vormen die in elkaar overlopen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mirte5. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.