Samenvatting
Samenvatting Gespreks- en groepsvaardigheden boek en klapper
- Vak
- Instelling
Summary of 57 pages for the course at
[Meer zien]Voorbeeld 5 van de 57 pagina's
Voorbeeld 5 van de 57 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgensannevandam1
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1Voor welke hulpvragers is dit boek geschikt? De door ons behandelde inzichten
kunnen van nut zijn bij het helpen van ‘gewone’ mensen met vragen en
problemen, van ‘aanspreekbare’ personen. Dat wil zeggen: mensen die in een
toestand zijn waarin ze nog verantwoordelijkheid kunnen dragen voor hun eigen
daden. Het is niet eenvoudig de grens aan te geven tussen aanspreekbaar en
niet aansprekbaar. Zolang men de indruk heeft dat men met de ander op
enigszins begrijpelijke manier van gedachten kan wisselen en afspraken kan
maken, is er een basis om verder te praten.
Het boek gaat over tweegesprekken. In het bijzonder over een situatie waarin de
hulpvrager zich tot de hulpverlener wendt om eens te praten over hetgeen hem
dwars zit. E gaan dus uit van een minimale bereidheid van de hulpvrager om over
zijn problemen te praten. Enig wederzijds vertrouwen is echter een noodzakelijke
voorwaarde en vormt ook het uitgangspunt voor de gesprekken waarover we het
in dit boek voornamelijk hebben.
Hoofdstuk 2
In welke richting moet de oplossing worden gezocht en wat wil de hulpverlener
bereiken?
- Ten eerste moeten we ons afvragen hoe we – in algemene zin – met
de ander willen omgaan.
- Ten tweede komt aan de orde welke methoden van werken, welke
technieken we willen kiezen.
- Ten derde dienen we ons af te vragen, ook in verband met het
voorafgaande, in wat voor situatie hulpverlener en cliént zich
bevinden ten opzichte van elkaar: welke belangen beïnvloeden het
gesprek? Hoe zien zij elkaars rol en wat verwachten ze van elkaar?
Om deze vragen te kunnen beantwoorden, moet de hulpverlener een standpunt
innemen. Dat standpunt laat zich niet objectief bepalen, het gaat om een
persoonlijke keuze. gezindheid.
Grote nabijheid, grote vriendschap, grote liefde kan leiden tot dusdanig grote
belangen bij het gedrag van de ander dat ze een handicap zijn bij het helpen van
die dierbare naaste als deze problemen heeft. Ditzelfde geldt, anderzijds, ook
voor de persoon met de problemen. Ook deze blijft rekening houden met zijn
naasten en kan daarom soms niet vrijuit praten over zijn zielenroerselen.
Er zijn twee typen hulpverleners, die we aan de hand van drie vragen zullen
behandelen:
- Hoe wil de hulpverlener dat mensen leven en welk doel wil hij met
ze bereiken?
, - Hoe wil de hulpverlener dat doel bereiken?
- Wat zijn de belangen die op het spel staan bij hulpverlener en cliënt?
Diagnose-receptgesprek
De psychologe stelt vragen, cliënt geeft – meestal kort – antwoord en
wacht vervolgens op de volgende vraag waarover de psychologe nadenkt.
o Hoe wil de hulpverlener dat mensen leven, en welk doel wil
ze bereiken?
Dat is niet helemaal duidelijk, omdat er op dit punt veel
onbesproken blijft. Haar aanpak is echter zo dat er steeds
minder ruimte komt voor de eigen ideeën en normen van de
cliënt. Deze benadering van de cliënt impliceert de
stilzwijgende overeenkomst dat er een algemene norm is voor
verstandig handelen, waarnaar ook de cliënt zich zou dienen
te voegen of, op zijn minst, waarop zij, als hulpverlener, haar
uitspraken zal baseren.
o Hoe wil de hulpverlener het gestelde doel met de cliënt
bereiken?
Haar stellingname dat ze weet wat het beste gedrag is in het
algemeen, maakt dat ze de cliënt minder nodig heeft om een
indruk te krijgen van diens individuele wensen en
opvattingen. De psycholoog is de veelwetende deskundige die
de onwetende cliënt onderzoekt. Dat impliceert dat deze
laatste zich schikt, zich richt naar datgene wat de
onderzoeker wil. De cliënt verandert in een object van
onderzoek. Zo komt na het stellen van de diagnose door de
psycholoog het recept voor de oplossing van de problemen
tot stand. De kans is echter groot dat het individuele normen-
en waardenpatroon van de cliënt en zijn persoonlijke
voorkeuren niet tot hun recht zijn gekomen.
o Wat zijn de belangen die op het spel staan bij hulpverlener en
cliënt?
Het belang van de cliënt is duidelijk. Hij hoopt een oplossing
in handen te krijgen voor zijn probleem. De psycholoog heeft
weinig persoonlijke belangen, maar heeft wel andere
belangen. Zij is de deskundige onderzoeker en behoort als
zodanig een goed advies te geven en hoort ook de situatie
tijdens het gesprek onder controle te houden. Het bleek dat
diagnose-receptadviezen slecht werden opgevolgd.
Het samenwerkingsmodel
, o Hoe wil de hulpverlener dat mensen leven, welk doel wil ze
bereiken?
De hulpverlener wil zoveel mogelijk verantwoordelijkheden en
zoveel mogelijk vrijheid en inzichten bij de cliënt neerleggen.
Dit betekent dat de cliënt zelf een oplossing voor zijn
problemen moet kiezen.
o Hoe wil de hulpverlener dat doel bereiken?
Om de zelfstandigheid in het vinden van een oplossing te
bevorderen, is haar streven erop gericht dat mensen zich ook
zelf verantwoordelijk blijven voelen voor hun vragen,
problemen en de al dan niet aanwezige oplossingen daarvoor.
Het gevolg is dat de cliënt zelf gaat nadenken over zijn
problemen. In het diagnose-receptmodel is het de
hulpverlener die nadenkt, terwijl de cliënt afwacht. Een
belangrijk aspect in deze werkmethode is dat de hulpverlener
zich zeer bewust als doel een beter inzicht in de gevoels-,
denk- en leefwereld van de cliënt stelt. Ook is zij eropuit een
goed beeld te krijgen van de wijze waarop de cliënt zelf al
bezig is geweest om zijn probleem op te lossen. Kortom, zij
probeert zich zo goed mogelijk te verplaatsen in zijn
belevingswereld. Ze maakt de cliënt niet tot object van
onderzoek, maar tot gesprekspartner. Psychologe en cliënt
werken samen aan verheldering, nuancering en behandeling
van zijn vragen.
o Wat zijn de belangen die op het spel staan bij hulpverlener en
cliënt?
De belangen van de cliënt worden in het
samenwerkingsmodel op verschillende manieren gediend. De
cliënt kan open kaart spelen in vertrouwen. Er zijn echter ook
cliënten die zich blijven ‘verzetten’ tegen het
samenwerkingsmodel. De belangen van de hulpverlener zijn
veel minder groot dan die van de cliënt.
Als het goed is, probeert de hulpverlener de feiten en gevoelens die de cliënt uit,
te ordenen, in hun samenhang te plaatsen en aan te voelen zoals de cliënt ze
beleeft. Zij probeert een beeld te krijgen van de denk-, leef- en gevoelswereld,
oftewel het referentiekader van de cliënt. Verder probeert zij de relatie met de
cliënt en haar eigen gevoelens tegenover de cliënt zo goed mogelijk in te
schatten en te bewaken. Dit betekent dat zij zoekt naar wegen om zó te handelen
dat de cliënt zich op zijn gemak voelt en werkt aan zijn problemen.
Hoofdstuk 3
Gezien het doel van dit boek moeten wij theorie kiezen die de hulpverlener:
, - Concreet inzicht biedt in het functioneren van mensen
- Duidelijk maakte hoe persoonlijke problemen kunnen ontstaan
- Relatief eenvoudige richtlijnen beidt om de problemen van de cliënt
te verminderen.
De ‘cliëntgerichte benadering’ beantwoordt hieraan. In deze groep van theorieën
staat de persoon, als uniek individu, met zijn kenmerkende eigenschappen en
eigen wijze van denken en voelen centraal. De hulpverlener richt zich volgens die
theorie ook primair op de persoonlijke kant van de cliënt.
Theorie van Rogers:
Hij is de belangrijkste vertegenwoordiger en vormgever van de cliëntgerichte
benadering. Het opvallende in de methode van Rogers was dat hij vanuit een
afstandelijke wetenschappelijke benadering van de mens in het directe contact,
overging op een meer betrokken, haast persoonlijke manier van werken.
Self-actualizing tendency: neiging tot zelfactualisering is een kenmerk van alle
leven. Het individu gaat op deze manier in de richting van een eigen identiteit en
een optimale vorm.
Dit ontwikkelingsproces wordt in belangrijke mate bepaald door de kwaliteit van
de experiencing, het belevings- en ervaringsproces van een persoon. Deze
kwaliteit neemt toe naarmate de persoon meer in staat is allerlei stimuli, komend
vanuit zichzelf of vanuit zijn omgeving, zonder remmingen of afweer bewust te
beleven en te verwerken. Rogers zegt dat deze optimale vorm van experiencing
als het ware vanzelf zal plaatsvinden, mits de omstandigheden waarin de person
verkeert gunstig zijn.
Unconditional positive regard: Het is van essentieel belang voor de ontwikkeling
van een persoon dat hij van jongs af deze onvoorwaardelijke positieve aandacht
en zorg van voor hem belangrijke personen uit zijn omgeving krijgt en ervaart. Je
mag jezelf zijn. Duidelijk is dat de omgeving een belangrijke invloed heeft
volgens Rogers.
Wanneer ontstaan er nu problemen in de persoon?
Conditional regard: van deze voorwaardelijke zorg en aandacht is sprake als de
omgeving de persoon niet meer accepteert om zichzelf, zoals hij is, maar de
liefde en acceptatie afhankelijk maakt van ander, ‘beter’ gedrag van de persoon.
Hoe sterker de voorwaarden zijn die de omgeving stelt voor acceptatie en hoe
meer deze afwijken van de eigen mogelijkheden en gedragingen van de persoon,
des te meer zal deze in de problemen komen.
Incongruence: een persoon verkeert in een toestand van incongruentie als hij niet
meer af durft te gaan op zijn eigen directe ingevingen, gedachten en gevoelens,
maar zich in zijn belevingen en zijn gedrag gaat richten naar de verwachtingen
en normen van zijn omgeving. Door dit proces van internalisering van opgelegde
normen, die de authentieke eigen ideeën niet geheel vervangen maar wel
, beïnvloeden, wordt de persoon gespannen, verward. Dit kan leiden tot
vervreemding van jezelf.
De toestand van congruentie en ongestoorde zelfactualisering is een ideaal waar
we slechts naar kunnen streven.
De hulpverlener probeert aan drie voorwaarden te voldoen in het gesprek met de
cliënt:
- De hulpverlener moet de cliënt met al zijn goede en slechte
gedachten, gevoelens en gedragingen accepteren zoals hij is.
Rogers legt hier veel nadruk op.
- De hulpverlener is binnen de relatie met de cliënt authentiek,
transparant en geïntegreerd. Het gaat erom dat de hulpverlener in
eerste instantie echt een eerlijk is tegenover zichzelf. Hij bedoelt hij
mee dat hij allerlei gedachten en gevoelens met betrekking tot de
cliënt, ook minder mooie, mag toelaten in zijn eigen beleving zodat
hij deze gevoelens erkent en vervolgens nagaat wat hij er eventueel
in het contact mee kan doen. Rogers brengt een beperking aan door
het streven naar ‘echtheid’ vooral in het contact met de cliënt te
benadrukken. Pas door het zoveel mogelijk kennen en erkennen van
eigen gedachten en gevoelens kan men dat gedrag kiezen dat
gunstig is voor de cliënt.
- De hulpverlener moet empathisch zijn. Wanneer de hulpverlener
zich goed inleeft in de cliënt, hij in zijn reacties meer probeert te
doen dan weergeven wat de cliënt zelf voelt en denkt. Hij geeft
uitdrukking aan betekenissen in de beleving van de cliënt, waarvan
deze zich veelal maar ten dele bewust is. In het begin van het
contact zal de hulpverlener op dit punt terughoudender moeten zijn
dan later.
Roger’s theorie en methoden hebben veel navolging gevonden. Zijn positief
mensbeeld vond weerklank bij al diegenen die het paternalistische patroon in
opvoeding, onderwijs en hulpverlening de rug toe wilden keren. Er zijn ook enkele
punten van kritiek:
- Het eerste punt heeft betrekking op de basisgedachte van Rogers
dat de persoon over een potentieel voor zelfverwerkelijking
beschikt, dat onder gunstige omstandigheden vanzelf tot ontplooiing
komt. Dit wordt door met name psychologen uit de leertheoretische
hoek als te optimistisch gekenschetst.
- Tweede punt van kritiek is de algemene toepasbaarheid van zijn
methode. Zijn vorm van werken vereist echter dat de cliënt goed
kan nadenken voer zichzelf, zijn gedachten en gevoelens kan
verwoorden en het vermogen heeft om inzichten vorm te geven in
adequaat gedrag.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannevandam1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83662 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen