LD 1: Wat en wanneer is iets probleemgedrag? (Definitie, empirische- & klinische
benadering, classificatiesystemen, prevalentie
Wat is probleemgedrag?
- Geen eenduidig waarneembare en objectief te identificeren entiteiten
- Rekening houden met ontwikkelingsperspectief, continuümgedachte, de context en
de informant
- Ouders, leerkrachten en andere opvoeders bepalen vanuit hen geldende normen
wanneer er sprake is van probleemgedrag (Van der Ploeg)
o Probleemgedrag is subjectief en normatief
o Probleemgedragingen zijn handelingen waarvan de beoordelingen het
resultaat zijn van de interpretaties van de betrokkenen
- Probleemgedrag is een relatief concept dat aan de orde komt als de op dat moment
in die omgeving heersende normen en geldende regels worden overschreden (Van
der Ploeg)
- Ongepast gedrag is altijd probleemgedrag
o Nuances: niet ieder conflict met omgeving of samenleving wordt als
probleem beschouwd
- Spreken van probleemgedrag als ouders, leerkrachten en andere personen dit
gedrag beschouwen als strijdig met de door hen en de samenleving gehanteerde
normen en regels en/of wanneer deskundigen dit gedrag als problematisch
beoordelen op basis van valide kenmerken inzake psychische (on)gezondheid (Van
der Ploeg)
Wanneer is iets probleemgedrag?
- Gedrag dat zichtbaar ongewoon of abnormaal is (Grietens)
- Emoties die zichtbaar ongewoon of abnormaal zijn (Grietens)
- Gedrag dat frequenter, intenser, langduriger en in verschillende situaties vertoont
wordt
- Spreken van probleemgedrag bij ontbreken van relaties, ontberen van eigen
identiteit, bestaan van mispercepties van realiteit, onvermogen om met problemen
om te gaan en aanwezigheid stressvolle omstandigheden (Van der Ploeg)
Criteria die tot kennis bijdragen;
- De frequentie
- De duur
- De omvang
- De gevolgen
Hoe vaak komt probleemgedrag voor?
- Schatting aantal jeugdigen met problemen 2-35%
- 40% wordt geclassificeerd als problematisch
- 7% wordt getypeerd als consistent problematisch
- 52% wordt geclassificeerd als afwisselend problematisch en niet problematisch
- Basisschooltijd 58% van alle kinderen werd beoordeeld als problematisch tijdens
tenminste één meetmoment
, - Nederlandse adolescenten 13-18 jaar 21,5% heeft een psychische stoornis
- Internationale studie 11-17-jarige 21% van jeugdige kampt met psychische
problemen (14% ernstige problemen, 8% lichtere problemen)
- Onderzoek van Zeijl 10% lichte psychosociale problemen en 9% matig tot zware
psychosociale problemen
- Nederland algemeen 15% van jeugdigen vertoont problematisch gedrag
o 10% lichtere problemen
o 5% ernstig probleemgedrag
Soorten probleemgedrag
- Lichte, tijdelijk problemen die kind vertoond op nieuwe situaties
- Gedragingen die slechts in bepaalde situaties of bij bepaalde personen voorkomen
- Gedragingen die leeftijds- of fase gebonden zijn
- Ernstige problemen zoals oppositioneel-opstandig gedrag,
aandachtstekortstoornissen of stemmingsstoornissen
- Comorbiditeit: het naast elkaar bestaan van twee of meer afzonderlijke stoornissen
of syndromen binnen hetzelfde individu
- Gedragsproblemen en emotionele problemen
Drie aanduidingen van probleemgedrag
Normaal versus abnormaal
- Normaal gedrag wordt door meerderheid vertoond
- Abnormaal gedrag is afwijkende van normale
o Wordt door minderheid vertoond.
- Gaat om statistische; hoe veel wordt afgeweken van gemiddelde, de norm
Aangepast versus onaangepast
- Onaangepast gedrag is altijd probleemgedrag
- Achterliggende gedachte is dat ieder mens in staat is om zich aan omgeving aan te
passen
- Fromm: basale menselijke behoeften:
o Erbij horen (deel zijn van een groep)
o Creativiteit (uitstijgen boven primaire driften)
o Identiteit (iemand zijn)
o Een eigen referentiekader (eigen kader om de omgeving te zien en begrijpen)
- Lazarus: elke mislukte aanpassing is gebaseerd op verstoorde innerlijke harmonie,
doordat onaangepaste geen kans ziet met externe omgeving om te gaan zonder
problemen
Gezond versus ziek
- Jahoda: criteria als belangrijkste kenmerken voor geestelijke gezondheid:
o Positieve houding tegenover jezelf
o In staat tot ontwikkeling en zelfactualisering
o Harmonieuze integratie in de samenleving
o Zelfstandig, autonoom en onafhankelijke optreden
o Accurate perceptie van de externe omgeving
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kayleesnayer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.