Volledige samenvatting over orgaananatomie, powerpoints , cursustekst en notities uit de lessen. Hoofdstukken: URINESTELSEL, VROUWELIJKE GESLACHTSORGANEN, MANNELIJKe GESLACHTSORGANEN, ADEMHALINGSSTELSEL, PERITONEUM, BLOEDSOMPLOOP/ ANGIOLOGIE en ENDOCRIEN STELSEL. Heel mooie en duidelijke samenvatt...
SPECIFIEKE INLEIDING
BOUW
Een cel bestaat uit een celmembraan die de celinhoud (cytoplasma) scheidt van de extracellulaire ruimte.
Het cytoplasma bestaat uit:
* Grote hoeveelheid vloeistof (cytosol)
* Interne structuren (organellen)
* Celkern (nucleus)
Weefsels zijn groepen van cellen en extracellulaire stoffen die een specifieke functie vervullen.
Er zijn 4 bindweefseltypes
* Dekweefsel (epitheel)
- Lijnt inwendige en uitwendige oppervlakken af
- Vormt klierproducten
- Aangepast aan zijn functie zijn er meerdere soorten
Type dekweefsel Beschrijving Functie Voorbeeld
Eenlagig Enkele laag van platte cellen met Doorgang van stoffen Longblaasjes
plaveiselepitheel een disc-vormige nucleus en schaars via diffusie en filtratie
cytoplasma; het simpelste epitheel
Eenlagig kubisch epitheel Enkele laag van kubieke cellen met Secretie en absorptie Niertubuli
grote, bolvormige nucleus
Eenlagig cilindrisch Enkele laag van hoge cellen met Secretie en absorptie Darmkanaal
epitheel ronde tot ovale nucleus
Pseudo-gelaagd met Enkele laag van cellen met Secretie en Luchtpijp
trilharen bezet verschillende hoogte, waarvan voortstuwing (van
cilindrisch epitheel sommige niet rijken tot het vrije mucus)
oppervlak; nuclei op verschillende
hoogten
Overgangsepitheel Vertegenwoordigd zowel gelaagd Rekt makkelijk Blaas
plaveiselepitheel en gelaagd
kubisch epitheel
Gelaagd Dik membraan opgebouwd uit Beschermd Huid
plaveiselepitheel verschillende cellagen; basale cellen onderliggend weefsel in
zijn kubisch of cilindrisch en gebieden blootgesteld
metabolisch actief; oppervlakte aan schuring
cellen zijn afgevlakt
Gelaagd kubisch epitheel Gewoonlijk twee lagen van kubische Bescherming Borstklier
cellen
* Bindweefsel
- Vult inwendige ruimten op
- Geeft steun
- Zorgt voor opslag van energie
- VB: vetweefsel, pezen en ligamenten, bloed, lymfe, kraakbeen, bot, …
1
, * Spierweefsel
- Trekt samen
- 3 soorten spierweefsel
• Gestreepte skeletspieren (door de wil beïnvloedbaar)
• Gladde spieren (niet door de wil beïnvloedbaar)
• Hartspieren (gestreept maar nier door de wil beïnvloedbaar)
* Zenuwweefsel: geleidt elektrische impulsen
Inwendige organen kunnen zowel hol als massief zijn
* Massieve organen: specifieke functie hangt af van het parenchym = dekweefselmassa doortrokken
door bindweefsel dat bloedvaten en zenuwen ondersteunt
* Holle organen: vertonen een holte (lumen) omgeven door een wand
SAMENSTELLING VAN DE WAND
De wand van de holle organen:
* Aan de zijde van het lumen bekleed door een slijmvlies (tunica mucosa)
* Slijmvlies rust op een spierlaag (tunica muscularis)
* De spierlaag is omring door een weivlies (tunica serosa) of is door bindweefsel verbonden met
omliggende organen (tunica adventitia)
TUNICA MUCOSA
* Dekweefsel à bepaalt in hoge mate de specificiteit van het orgaan
- Één of meer rijen beslaan
- Al dan niet voorzien van trilharen
- Al dan niet slijm produceren
* Losse of dichte bindweefsellaag met bloedvaten en zenuwen
- Plaatselijk ophopingen van lymfoïde cellen
- Vermeerdering van slijmvliesoppervlakte tot stand brengen
* Passief uittrekbaar, tenzij doorweven met gladde spiercellen
* Gescheiden van de tunica muscularis door submucosa
- Grote bloedvaten, lymfevaten en zenuwen of zenuwvlechten
- Los bindweefsel
- Laat uitgebreide verschuiving toe
- Bij organen die aan sterke volumeveranderingen zijn onderworpen
* Rijk aan klieren (glandulae)
- Hetzij afzonderlijk, hetzij gegroepeerd
- Met het oppervlakte van het slijmvlies verbinden door afvoergang (exocrien)
- Afwezigheid van afvoergang, met afscheiding rechtstreeks in de bloedbaan (endocrien)
- Bruikbaar product (secretie) afscheiden, hetzij voor eigen gebruik, hetzij ten behoeve van de
omgeving
- Afvalstoffen verwijderen van de stofwisseling van het organisme (excretie)
- Cytogene klieren à scheiden cellen af i.p.v. vloeistoffen
2
,TUNICA MUSCULARIS
* Meestal glad spierweefsel
- Binnenste ringvormige laag
- Buitenste overlangs lopende laag
- Niet zelden tussen beide lagen een zenuwvlecht
* Zelden gestreept spierweefsel
TUNICA ADVENTITIA
* Los bindweefsel dat bloedvaten, zenuwen en weiknopen, alsook vetcellen bevat
* Verbindt het orgaan met zijn rechtstreekse omgeving
TUNICA SEROSA
* Glad, licht bevochtigd weivlies
* Beschut de oppervlakte van het orgaan
* Door bindweefsel met de tunica muscularis verbonden
* Serosa van een bepaald orgaan staat steeds in rechtstreekse verbinding met de serosa die de grotere
holte waarin het orgaan zich bevindt inwendig bekleedt
- Continuïteit verzekerd door een dubbelblad van de serosa (meso)
- Adnex spijsverteringsstelsel
BLOED
* Elk orgaan is van bloed voorzien via een slagader
* Na doorgang door het orgaan wordt het bloed waar afgevoerd via een ader
ZENUWEN
Elk orgaan is bezenuwd.
* Autonoom à sympathisch, vegetatief, niet door de wil beïnvloedbaar
* Cerebrospinaal à dierlijk, corticaal, door de wil beïnvloedbaar
LYMFESYSTEEM
Elk orgaan draineert lymfe via vaste weiknopen.
3
, H1: URINESTELSEL
Functie:
* Productie van urine
* Afvoer van urine
De organen van het urinestelsel liggen buiten de met buikvlies (peritoneum) beklede buikholte.
* Retroperitoneale ruimte: nieren en proximaal gedeelte van de urineleiders
* Bindweefsel van kleine bekken: distale gedeelte van de urineleiders en urineblaas
NIER
* Vast parenchymateus orgaan
* Ligt paar terzijde van de eerste lumbaalwervel
- Bovenste pool = bovenrand van 12de borstwervel
- Onderste pool = 3de lumbaalwervel
* Boonvorm met 2 vlakken, 2 uiteinden en 2 randen
* Tegen de dorsale wand aangedrukt met het buivlies
* Gewicht: 120-300g en grootte: 11x5x3
- Gemiddeld iets zwaarder bij de man
- Meestal rechter nier iets kleiner
SAMENSTELLING
* Omgeven met een bindweefselig omhulsel, het nierkapsel, dat rechtstreeks met het parenchym
vergroeid is
* Daarrond een vetlaag van wisselende dikte
* Het nierparenchym vertoon 2 verschillende gebieden
- Uitwendige schorslaag -cortex-
• Ongeveer 1 cm dik
• Scheidt de basis ban de piramiden af van de nieroppervlakte
• Dringt door tussen de piramiden onder de vorm van kolommen
- Inwendige merglaag (medulla)
• 6-15 piramiden met basis evenwijdig aan de schorsoppervlakte
• Op de niertepel (papilla) ontwikkelt zich een zift waarvan de gaatjes de uitmonding
vertegenwoordigen van de tubuli renales
* Elke piramide, samen met de schors eromheen, beantwoord aan een kwab
- Nier komt in aanleg voort uit meerde afzonderlijke nieren die met elkaar vergroeien
- Bij kind: gelobd oppervlakte
* In de schors kan men nierlichaampjes ontdekken als rode vlekjes
- Dubbelwandig omhulsel (capsula glomeruli (bowman))
- Kluwen van haarvaten (glomerulus)
* Aanvoerende en afvoerende vaten liggen naast elkaar aan de vaatplooi van het nierlichaampje
* Bij de urinaire pool gaat het lumen van capsula glomeruli over in een proximale tubulus renalis
* De proximale tubulus renalis gaat zich in de buurt van de glomerulus oprollen (tubulus contortus) of
(pars convoluta)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sarah105. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
