Week 1 inleiding staats en bestuursrecht
Staats en bestuursrecht valt onder het publiek recht. Het is namelijk tussen de overheid en
de burger.
Er zijn verschillende organen in het staatsrecht
1. Regering art. 42 GW
De koning en de ministers
2. Kabinet
Ministers en staatssecretarissen
3. Ministerraad art. 45 GW
Ministers
4. Staten generaal art. 51 GW
Tweede en de Eerste kamer
De tweede kamer heet ook wel het parlement. In de tweede kamer zitten tweede
Kamerleden. Deze Kamerleden worden rechtstreeks gekozen door de burgers.
De eerste kamer heet ook wel de senaat. In de eerste kamer zitten eerste Kamerleden. Deze
Kamerleden worden indirect gekozen.
Kiesstelsels
Evenredige vertegenwoordiging
Je geeft je voorkeur aan een persoon van een partij.
Nederland (art. 53 GW)
Sinds 1917
Districtenstelsel
Groot-Brittannië
Nederland tot 1917
In een systeem met evenredige vertegenwoordiging krijgt een partij een aantal zetels naar
verhouding van het aantal stemmen over het gehele gebied, in een districtenstelsel met
meerderheidsstelsel wordt in elk district de kandidaat met de meeste stemmen gekozen.
Actief kiesrecht is het recht om bij verkiezingen je stem uit te brengen. Bijvoorbeeld bij de
verkiezingen voor de Tweede Kamer of de gemeenteraad. In Nederland moet je 18 jaar zijn
om te mogen stemmen.
Passief kiesrecht is het recht om door anderen gekozen te worden, bijvoorbeeld tot lid van
de Tweede Kamer of tot lid van de gemeenteraad. Niet iedereen in Nederland heeft passief
kiesrecht. Zo moet je onder meer 18 jaar zijn om gekozen te kunnen worden.
,Week 2 het parlementaire stelsel, de tweede kamer, de regering
Parlementair stelsel
In een parlementair stelsel vinden verkiezingen plaats voor een parlement.
Op grond van de uitslag van de verkiezingen moet een regering worden gevormd.
Daarvoor is een meerderheid van zetels in het parlement nodig. Soms heeft één partij de
meerderheid, soms moeten verschillende partijen samenwerken om een meerderheid te
vormen. Dit is vaak afhankelijk van het kiesstelsel, het systeem dat bepaalt op welke manier
verkiezingen plaatsvinden.
In een parlementair stelsel moet de regering dus het vertrouwen hebben van de
meerderheid van het parlement. Die meerderheid kan de regering ook naar huis sturen. In
zo’n geval worden dan vaak nieuwe verkiezingen gehouden. Nederland is een voorbeeld van
een parlementair stelsel.
De Tweede Kamer
De tweede kamer telt 150 leden, die rechtstreeks worden gekozen door kiesgerechtigde
Nederlanders. De zittingsduur is 4 jaar.
Een groep Tweede Kamerleden of Eerste Kamerleden die deel uitmaakt van dezelfde
politieke partij, noemen we een fractie.
In de Tweede Kamer zit een Kamervoorzitter. De Kamervoorzitter leidt de debatten.
Vak K is de bijnaam voor het deel in de vergaderzaal van de Tweede Kamer waar de
ministers en staatssecretarissen zitten tijdens een debat in de Tweede Kamer.
In de Tweede Kamer is ook een publieke tribune, waar iedereen kan komen kijken naar
debatten.
Kamerleden kunnen ook moties indienen. Een motie is een schriftelijk voorstel waarin de
minister wordt gevraagd om een uitspraak te doen of waarin het standpunt van de kamer
over een bepaalde kwestie is verwoord.
Om zijn taak als (mede)wetgever goed uit te kunnen voeren, beschikt de Tweede Kamer
over drie belangrijke rechten:
1. Recht van initiatief
Wetvoorstellen worden in veel gevallen bij de tweede kamer ingediend door een of meer
ministers.
2. Recht van amendement
De tweede kamer kan een ingediend wetvoorstel wijzigen.
3. Budgetrecht
Het budgetrecht betreft het vaststellen of afkeuren van de rijksbegroting.
Met het oog op zijn controlerende taak kan de tweede kamer verder nog gebruikmaken van
de volgende drie rechten:
1. Vragenrecht
Kamerleden kunnen mondeling of schriftelijk vragen stellen aan ministers of
staatssecretarissen, die deze ook mondeling of schriftelijk kunnen beantwoorden.
2. Recht van interpellatie
Als er haast is, dan kan een kamerlid, na toestemming van een Kamermeerderheid, een
minister of staatssecretaris oproepen en hem met een motie vragen om een uitspraak te
doen over een onderwerp dat niet in de agenda staat.
, 3. Recht van enquête
Als de tweede kamer een diepgaand onderzoek wenst, dan kan een parlementaire
enquêtecommissie van Kamerleden worden gevormd, die iedereen kan ondervragen in het
belang van het onderzoek.
De Eerste Kamer
De Eerste Kamer bestaat uit 75 leden.
De leden van de Eerste Kamer worden indirect, ofwel 'getrapt', gekozen. Dat gebeurt door
de leden van de Provinciale Staten. De Provinciale Statenleden worden op hun beurt door de
Nederlandse bevolking gekozen.
De belangrijkste taak van de Eerste Kamer is het goedkeuren of verwerpen van
wetsvoorstellen. Daarnaast heeft de Eerste Kamer de taak om de regering te controleren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessvanoostrom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.