Samenvatting
Samenvatting Sociologisch Perspectief - 1e jaar 1e semester
- Vak
- Instelling
Sociologisch Perspectief H1 tem H10
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 37 pagina's
Voorbeeld 4 van de 37 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: stevecaelen • 1 jaar geleden
Verkoper
Volgenannejongen
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
2020-2021Samenvatting
sociologisch perspectief
Anne Jongen
, Hoofdstuk 1: De sociologische verzuchting
1.1. Wat is sociologie?
Zeer moeilijk om tot een definitie van sociologie te komen!
• Sociologie is een levendige wetenschap die zich geregeld vernieuwd, onder invloed van haar
eigen bevindingen en inzichten.
‘Definitie’, kern:
Sociologie is bestudeert hoe mensen zich gedragen in groep, in onze maatschappij. Het is een
discipline die kijkt naar de wijze waarop mensen samenleven.
Antropologen, historici, politicologen en sociologen -> vertonen ook gelijkenissen:
• bestuderen dezelfde verschijnselen
• hebben soortgelijke opvattingen over wat als een verklaring kan gelden
• hanteren dezelfde theorieën, beroepen zich op dezelfde grondleggers
• beschouwen dezelfde auteurs als ‘klassiekers’
1.2. Wat de sociologie ons leert
1.2.1. De belangrijkste les
Alles is contingent, maar niet arbitrair.
CONTINGENT Het had ook anders kunnen zijn dan het nu is - en het is vaak ook anders
geweest (tijd) of anders elders ter wereld (plaats)
→ Wij kennen het op een bepaalde manier, maar dit is niet de enigste
mogelijke vorm.
Alles wat in de maatschappij bestaat had ook anders kunnen zijn. Al die dingen
die bij ons vanzelfsprekend en natuurlijk lijken, zijn elders vaak totaal anders en
hadden dus ook bij ons op een andere manier kunnen ontwikkelen in de loop
van de geschiedenis.
NIET ARBITRAIR Niet willekeurig, niet toevallig
Er zijn goede redenen voor de vorm die iets bij ons - of in een bepaalde tijd /
op een bepaalde plaats - heeft aangenomen
Maar het is niet omdat een bepaalde instelling anders had kunnen zijn, dat er
geen goede redenen bestaan voor de vorm die het bij ons vandaag de dag
heeft aangenomen.
1
,1.2.2. Contingentie
Besef/bewustwording van contingentie
• Geen makkelijk proces geweest: wat ergens anders anders is, of vroeger anders was dan dat
we het nu kennen → beschouwen als minder goed, tijdelijk, achterlijn
• Etnocentrisme = we beoordelen andere dingen, andere culturen, vanuit ons eigen standpunt,
vanuit onze eigen cultuur / etniciteit (dit als uitgangspunt nemen)
• Normen en waarden hebben een sociale en cultuurgebonden oorsprong (sociaal
geproduceerd)
• Afwijkend gedrag wordt geproduceerd door de samenleving (ook verschillend van plaats tot
plaats, tijd tot tijd) → Waarom tonen bepaalde individuen afwijkend gedrag en waarom zijn
bepaalde gedragingen in bepaalde maatschappijen (tijd/plaats) afwijkend en in de andere
niet?
1.3. Contingent, maar niet arbitrair
Twee fundamentele sociologische vragen:
• Probleem van de orde: Hoe is sociale orde mogelijk?
• Probleem van de niet-arbitraire contingentie: Welke regels zijn absoluut nodig? Welke
aspecten in onze maatschappij zijn makkelijk te veranderen en welke niet? (legitimerende
derden)
1.3.1. Verlichting en Tegen-verlichting
Probleem van de orde: Hoe is sociale orde mogelijk?
Wat is sociale orde? : Hoe komen we tot nageleefde regels? Hoe komt het dat mensen zich aan de
regels houden? → nodig voor voorspelbaarheid en leefbaarheid van een samenleving
Wetten zijn contingent → Hoe zorgen we er voor dat deze regels geëerbiedigd worden?
18e eeuw: Religie als handhaver van orde en eerbied, civiele religies nodig (=religies die
Rousseau aandacht stellen voor burgerdeugd)
19e eeuw* Verlichting Religie en tradities = tegennatuurlijk, goed samenleven is
afhankelijk van de eigen rede (individualisme!)
→ wetenschappelijk denken en redelijk handelen = sociale orde,
rust, vooruitgang en geluk
Tegen- Rationeel handelen is belangrijk, maar zal tegenovergestelde effect
verlichting = hebben: geen sociale orde, egoïsme, nastreven van eigenbelang,
tegenreactie sociale ontreddering en vervreemding
→ gezag (strenge regels) en godsdienst nodig om een samenleving
te regelen
* opkomst individueel, rationeel en seculaire denken
2
, 1.3.2. Grondlegger van de sociologie: Auguste Comte
Auguste Comte:
• Pleitte voor wetenschappelijke observatie en door logica gesteunde sociologie = positivisme
→ alle samenlevingen zouden volgens hem uiteindelijk allemaal in dit stadium aanbelanden
• We moeten ons geen vragen stellen over de uiteindelijke oorsprong/bestemming/ bedoeling
van de mens, wel: regelmaten in het gedrag van de mens ontdekken
• Formuleerde een soort verzoening, aanhanger van verlichting EN tegen-verlichting:
Verlichting Tegen-verlichting
o Kennis en theorie o Geloofde niet dat rede automatisch zou leiden tot een
coördineren volgens hem geregelde en goede samenleving
een goede samenleving o Stelde vraag hoe en waarom mensen wetten en normen
o Menselijk handelen en zouden respecteren als het beperkingen zijn voor
samenleven worden door individuele handelingen
de rede geleid o Religie moet mensheid vooruit helpen, maar wel
aangepast zijn aan nieuwe inzichten vh wet. denken
• Volgens hem zijn er 2 grote krachten in het menselijk handelen:
o Rede, verstand → leidt niet automatisch tot sociale orde: het is niet omdat mensen
hun verstand gebruiken, dat ze onmiddellijk zouden doen wat wenselijk is voor de sl
o Emotionele elementen (mensen laten zich ook leiden door emoties, gevoelens,
impulsen)
➔ Evenwicht vinden → mens leiden naar positieve doelen
• Volgens hem was de religie de enige instelling die erin slaagde om rede en emoties samen te
brengen en te oriënteren → wou niet de oude religie van de tegen-verlichting, maar ook niet
de nieuwe ‘religie’ van de verlichting → grondvestigde een nieuwe religie: de Religie van de
Mensheid
o Mensheid zelf stond centraal (specifieker: de capaciteit van de mensen om hun
energie op wenselijke doelstellingen te richten)
o Heiligen, rituelen, zelfs eigen tijdrekening, kalender
1.3.3. Debat tussen Habermas en Luhmann
Sociologie nu, hedendaagse sociologische denkers:
Habermas Luhmann
Wetenschappelijke rede & open communicatie Arbitraire gewoon aanvaarden
→ arbitraire verdwijnt (want gemaakt door
eerlijke en redelijke mensen)
Wetten moeten rechtvaardig zijn Wetten moeten op de juiste wijze gemaakt
worden (meerderheidsregel / procedures )
Verlengde van de verlichting Verlengde van de tegen-verlichting
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annejongen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen