Kennistoets 3
Pathofysiologie
Hoofdstuk 2.6 gebruik van glucose en vetzuren bij inspanning
De duur en de intensiteit van een beweging bepalen het type reservestof dat wordt gebruikt voor
een activiteit. Bij een kortdurende belasting vanuit rust het fosfaatsysteem aangesproken. De
circulatie en de ademhaling kunnen zich niet direct aanpassen aan het nieuwe belastingsniveau. In de
eerste minuten van een inspanning leveren ATP en CP de grootste bijdrage. De glycolyse neemt al
snel de toelevering van energie aan het fosfaatsysteem op zich, terwijl de aerobe energielevering bij
submaximale duurinspanning na 2-3 minuten de hoofdrol gaat spelen. Het lichaam kot bij een
constante submaximale loopsnelheid l na een paar minuten in een ritme waarin de ademhaling en de
hartslag zijn aangepast aan de spierarbeid, dit wordt steady state genoemd. Glucose kan snel
worden vrijgemaakt uit glycogeen dat al in de spiercellen aanwezig is. Tijdens inspanning zorgen
adrenaline en noradrenaline oor de verhoging van de glucoseconcentratie in de bloedbaan en staat
de regeling van het glucosegehalte niet meer onder controle van het hormoon insuline. Voor
langdurige prestaties is het verbranden van vetzuren, vanwege de grote voorraden an wezenlijk
belang. Het activeren van de vetverbranding in de spiercellen is echter een trager proces wat pas op
gang komt na 2 tot 3 minuten. De vetcellen moeten tegelijkertijd door sympathische zenuwvezels en
adrenaline worden geactiveerd om vetten af te breken in vrije vetzuren (lipolyse).
- 1 gram vet levert 7-9 kcal energie en 1 gram glucose maar 4kcal.
- 1 mol vetzuren levert 129 mol ATP en 1 mol glucose leert 38 mol ATP.
De aanpassing van het metabolisme bij opklimmende belasting is terug te voeren op het inzetten van
meer spiervezeltype II bij intensievere inspanning, maar het lichaam houdt ook rekening met de
beschikbaarheid van zuurstof. Bij het opvoeren van de intensiteit van een inspanning wordt de
vetverbranding dan ook steeds meer vervangen door glucoseverbranding, zodat de spieren bij het
bereiken van het maximale aerobe vermogen volledig op glucose werken. Bij sporten op een hoog
belastingsniveau zijn koolhydraten dus onontbeerlijk. In de lever en spieren ligt een reserve opslag
aan glucose. Glucose wordt na een koolhydraatrijke maaltijd met behulp van het hormoon insuline in
spiercellen opgenomen. Insuline stimuleert insulinereceptoren op de spiercelmembraan en deze
activeren het transportmolecuul GLUT-4. Bij suikerpatiënten gaat in de spiercel opgenomen glucose
niet meer terug naar de bloedbaan omdat het direct bij binnentreden in de spiervezels wordt
omgezet in glucose en eventueel in glycogeen, beide stoffen kunnen de spier niet verlaten. Een
koolhydraatrijke, maar een lichte maaltijd 3 tot 2,5 uur van tevoren wordt algemeen geaccepteerd
als effectief om de vertering te laten plaatsvinden en de voorraden glycogeen in de lever en de
spiercellen aan te vullen. Wanneer een activiteit meerdere uren duurt en de afnemende
glycogeenvoorraad een beperkende factor dreigt te worden, is het raadzaam om maatregelen te
nemen. Koolhydraten die tijdens een prestatie in goed opneembare vorm word geconsumeerd,
kunnen de levervoorraad aanvullen en de spier van glucose voorzien. Bij duurinspanning verschuift
het aandeel van de verschillende energieleverende stoffen aanzienlijk naarmate de tijdsduur van een
prestatie toeneemt.
,Blok 2 Pathofysiologie
Les 1 training en trainbaarheid
Ergotrope = het werken van het lichaam. Lukt het nog om te werken?
Trofotrope = Het instellen van het lichaam op herstel. het lijf is gericht op bouwstofwisseling.
Het parasympatisch zenuwstelsel overheerst als we in rust zijn.
Training = het systematisch toedienen van en verhogen van functionele prikkels met de bedoeling
om te komen tot prestatie verhogende verandering an de organische vorm en functie.
Trainbaarheid = de mate waarin prestatie verhogende verandering van de organische vorm en
functie zijn te induceren door het systematisch toedienen en verhogen van functionele prikkels.
(bepalend zijn erfelijkheid, leeftijd, geslacht ect.)
Grondmotorische eigenschappen:
Coördinatie
Uithoudingsvermogen
Mobiliteit (lenigheid)
Kracht
snelheid
Het eerste wat mensen verliezen als e een tijd niks gedaan hebben is uithoudingsvermogen. Hier
moet je vaak mee beginnen.
Belastbaarheid = de mate waarin een bepaalde vorm van belasting kan worden verdragen. Of terwijl
hoeveel je aan kan.
Het geheel van eigenschappen waarover het individu beschikt om aan de eisen die aan het individu
worden gesteld te voldoen.
Belastbaarheid:
Cel: glycogeenvoorraad in een spiercel
Weefsel: trekvastheid van bindweefsel
Orgaan: maximale hartfrequentie
Orgaansysteem: maximale zuurstofopnamen
Persoon: frustratie tolerantie
Belastbaarheid heeft altijd twee componenten. Het is een beeld van nu. Constitutie is hoe je lijf is
samengesteld op dit moment. (alle eigenschappen van het lijf) conditie betekent hoe goed je gebruik
kan maken van de staat van het systeem.
Adaptief vermogen = he vermogen van het organisme om in de tijd vorm en functie af te stemmen
op de functionele belasting en de verandering die zich hierin voordoen.
- Adaptief vermogen is een kenmerk van de levende cellen.
- Onderscheiden van inspanning fysiologische verandering.
, Functie-stofwisseling = stofwisseling ten behoeve van het uitoefenen van de specifieke functie van
de cel.
Bouw-stofwisseling= stofwisseling ten behoeve van het in stand houden van de integriteit
(onaantastbaarheid) van de cel.
Voorwaarden voor een efficiënte bouwstofwisseling zijn onder andere:
Het beschikbaar zijn van voldoende bouwstoffen en energie.
Goede voeding en spijsvertering
Voldoende doorbloeding van het zich aanpassende weefsel
Een op herstel en groei gerichte vegetatieve “tuning”
Adaptieve vermogen:
elke functionele belasting is een 'trainingsprikkel' voor de bouwstofwisseling.
herstel na functionele belasting is gebruik maken van het adaptieve vermogen.
de doelmatigheid en doeltreffendheid van dit herstel is ook trainbaar.
Anabole processen = stofwisseling gericht op het samenstellen van eiwitmoleculen. Dit wordt
gestuurd door biodegradatie (stukje afbreken en opbouwen = vervanging van lichaamsmateriaal) en
functionele belasting.
Stress- reactie = reactie van het organisme voortkomend uit een ervaren uiteenlopen van eisen en
mogelijkheden.
Het is een reactie waarin de noodzaak tot adaptatie tot uitdrukking komt. Het ontstaat wanneer je je
bedreigt voelt en je niet het gevoel hebt dat je het kan voldaan.
Adaptie = het proces van aanpassen.
- momentane aanpassingen in gedragsmatig opzicht met als doel verminderen van de
belasting
- tijdelijke / permanente aanpassingen in eigenschappen met als doel het vergroten van de
belastbaarheid
Adaptief vermogen is verschillend per cel en weefseltype:
Post- mitotische cellen = zenuwweefsel of spierweefsel dat niet/nauwelijks meer terug komt.
Mitotische cellen = bedekkend weefsel en bloed en immuun-cellen, deze delen zich altijd. Het komt
terug wanneer het beschadigd word.
Lokaal adaptief vermogen zijn: restauratie of recuperatie, regeneratie of reparatie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Rionapulles. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.