Intramuraal blok 2 HF1
Wat is mammacarcinoom?
Mammacarcinoom is borstkanker in het melklierweefsel. Dit kan ontstaan door een fout bij celdeling.
Het DNA raakt beschadigt. Het gevolg hiervan is versnelde tot eindeloze celdeling.
Symptomen:
zwelling of knobbeltje in de borst
verandering van de tepel, verdikking, pijn, zwerend gevoel
verandering van de huid, textuur huid, warmte, roodheid
braken
misselijkheid
thoracale rugklachten
nek schouder bovenrug klachten.
1. Een borstsparende operatie = een lumpectomie
2. Het verwijderen van de borst = ablatio mamma
Het is wel zo dat bij een borstsparende behandeling een
kleine kans bestaat dat de tumor (of een nieuwe tumor) in dezelfde borst op den duur terug komt.
In dat geval kan het nodig zijn dat een tweede operatie plaats vindt of dat het alsnog nodig is uw
borst weg te nemen (ablatio). Daarnaast wordt een borstsparende operatie altijd gecombineerd met
bestraling van de borst om de kans op terugkomen van de tumor zo klein mogelijk te maken.
Diagnostisering:
1 op de 7 vrouwen
Eens in de 2 jaar, bevolkingsonderzoek
26,6% van vrouwelijke kankerpatiënten, heeft borstkanker
Risicofactoren:
Kort of geen borstvoeding geven
Weinig of geen kinderen krijgen
Slikken van de pil
Langdurig gebruik hormonen
Vroege menstruatie en late overgang
Erfelijke aanleg
Overgewicht
Alcohol en roken
Casus Mw. Irene Zwart
53 jaar
Linkerborst
Tumor kleiner dan 2 cm. Lymfeklieren aangedaan, geen uitzaaiing.
Borst besparende operatie met okselklierdissectie
Prognostische factoren:
angst voor recidief
linkshandig
TNM
1
,T: Grootte tumor
N: Lymfeklieren
M: Uitzaaiingen
Risicofactoren voor blijvende schouderklachten
lymfeoedeem
kracht
beperkte mobiliteit vooraf aan de operatie
Na operatie vooral aan de slag met:
Angst
Pijn
Schoudermobiliteit -> belangrijk voor bestraling arm in max. anteflexie en max. exorotatie
Oedeem
Consult postoperatief
Na de operatie blijven er één of twee slangetjes (drains) in het operatiegebied achter om
bloed of wondvocht af te zuigen. Deze wordt/ worden meestal één dag na de operatie
verwijderd. Operatie duurt ongeveer 75 minuten. Met oncoplatisch sluiten 150 minuten.
Dokter bepaalt wanneer je naar huis mag, vaak dag later als er complicaties zijn zoals veel
pijn, misselijk of nog nabloeden van de wond. Mag niet zelf naar huis rijden.
Als je door plastische chirurg bent geholpen mag je pas naar huis als de drains verwijderd
zijn.
Aanrader is na operatie sport BH te dragen, als soort drukverband. Eerste 2 dagen overdag
en s ’nachts dragen.
Anamnese
al behandeld geweest
conditie vooraf
angst/cognitie
soort operatie/hoe ging die?
links/rechtshandig
doof gevoel
Inspectie
wond en oedeem
drain, opgeleide van de pijn mag je bewegen.
ademhaling
Onderzoek
Schouder ROM
Schouder Kracht
Oedeem, centimeter/waterbak
Sensibiliteit, alleen bij indicatie, vitaal onderzoekje.
Transfers
uit bed/ in bed
aankleden
Consult preoperatief
Anamnese
2
, Hoe kijkt ze naar de operatie/ziekte
Rol van de fysiotherapeut
Traject
Onderzoek
Huidige ROM schouder (zwaartekracht, ondersteunen met arm, rom doekje of tegen muur)
Conditie -> Astrand of Steep Ramp test (alleen in 1 e lijn)
Oedeemmeting kan al
o Nagelriem of radius kopje als begin en dan steeds 10cm omhoog
o Vergelijken met andere kant
o Klachten door oedeem: zwaar gevoel, dikke arm
Kracht -> HHD, MRC. Lovett
Tegen lymfeoedeem:
Arm hoog leggen (tijdens slapen)
Bewegen
Kous er overheen
Sierraden af doen
Na de operatie krijgt u dagelijks een injectie ter voorkoming van trombose. Trombose is een
bloedstolsel dat in uw bloedvat kan ontstaan als u te weinig beweegt.
Risico analyse:
Gericht op belemmerende factoren.
Oedeem vorming
ROM van de arm kunnen
Leefregels:
Het verband is nodig om de wond enigszins te beschermen en eventueel wondvocht op te
nemen. Een nat geworden verband moet altijd worden verwijderd, maar als de wond droog
is, moet deze niet meer verbonden worden.
Oppassen met strakke kleding, sport bh dragen voor steuning en strak.
Mag geen 5 kilo tillen of veel bewegen in eindstand op geleide van pijn zoals koken,
boodschappen, stofzuiger. Te veel gedaan pijn, zwelling, warmte.
Na week beginnen met werken en ADL weer op geleiden van pijn (voornamelijk bij alleen
operatie)
Eén dag na de operatie mag u weer douchen (na 48 uur). Voor het douchen verwijdert u het
verband. Na het douchen dept u de wond droog met een schone handdoek. Zorg ervoor dat
er geen zeepresten in. Let op wond wordt week wanneer het nat word.
de wond achterblijven
Na 6 weken mag je wel zwemmen, wond moet dicht zijn, goed voor ROM
Wanneer mag je niet fietsen? Als schouderfunctie niet toelaat of niet goed voelt
Autorijden, na 5 dagen nog schuldig aan operatie, verzekeringstechnisch een ding
Kan in 1e lijn een fysiotherapeut vragen om hulp voor vragen
Patiënt komt vaak na 6 weken terug, om te kijken hoe het ervoor staat.
Complicaties na de operatie:
koorts, hoger dan 38,5° C (rectaal (via de anus) gemeten);
roodheid van de wond;
3
, pijn;
aanhoudende misselijkheid;
problemen met de drain;
wondvocht;
ongerustheid of twijfel.
Hoorcollege mammacarcinoom:
Wat is kanker?
De cel splitst in twee. Wanneer cel beschadiging heeft en niet meer kan herstellen ontstaat er een
apoptose. Er komt een natuurlijke celdood en er veranderd verder niks. In het geval van kanker of
het ontstaat van kanker wordt de fout niet gezien en gaat deze verder muteren. In de 5 e stap, bij de
ongeremde groei, spreken we pas van kanker.
Kenmerken van een tumor:
1. Blijvende heesheid of hoest, eventueel met bloed in opgehoest slijm.
2. Slikklachten: als slikken pijn doet, het eten slecht zakt of blijft steken.
3. Nieuwe of veranderende moedervlekken (vorm, omvang, uiterlijk, jeuk of bloeden).
4. Een schilferend plekje of bobbeltje op uw huid.
5. Een verdikking of bobbel(tje) ergens in uw lichaam, bijvoorbeeld in de borst(en),
zaadbal(len), hals, oksel, lies of elders in het lichaam.
6. Vrouw: Ongewoon vaginaal bloedverlies of abnormale afscheiding buiten de menstruatie om
Man: zaadbalklachten.
4