Verbintenis: een rechtsband tussen 2 personen
Ontstaan verbintenis: omdat partijen dat willen (overeenkomst) of omdat de wet dat
zoo bepaald (titel 6.3, 6.4)
College 1: Contractenrecht
Verbintenis: Rechtsverhouding op grond waarvan de ene partij (schuldenaar/debiteur)
een prestatie verschuldigd is waartoe de andere partij (Schuldeiser/crediteur)
gerechtigd is.
Recht bepaald status van de aanspraken, onderscheid goederenrecht-verbintenis-
senrecht speelt daar geen rol bij.
Relatieve rechten met absolute kenmerken:
-Derde profiteert van andermans wanprestatie: Bv. HR Pos/Vdn Bosch arrest: Brouwer
kende een exclusief recht toe om een perceel overgedragen te krijgen. Brouwer
negeerde het exclusieve recht tot koop en schonk het aan Pos. Van Bosch richtte zich
rechtstreeks tot Pos. Pos wist van de afspraak die Brouwer had met Bosch en is alsnog
doorgegaan met de overeenkomst.
-Kwalitatief recht (art. 6:251 BW): verband met goed, wordt automatisch overgedra-
gen.
-Kwalitatieve verplichting (o.a. art. 6:252 BW): registergoed+ dulden of niet-doen +
notariële akte.
-Exoneratiebedingen: (doorwerking ten voordele/nadele van derden)
-Kwaliteitsrekening: heeft een notaris, afgescheiden vermogen kan tegen iedereen
worden ingeroepen als een faillissement plaatsvind.
Absolute rechten met relatieve kenmerken:
-Gerechtvaardigd vertrouwen bij derdenbescherming
Beginselen van contractenrecht:
-Partijautonomie
-Vertrouwen
-Pacta sunt servanda
Zorgplicht:
Rekening houden met gerechtvaardigde belangen van anderen.
Pareto-efficiëntie (welvaartsverdeling):
Pareto-optimaal: niemand kan positie verbeteren zonder dat dit ten koste gaat van
een ander.
Kaldor-Hicks-efficiëntie: pareto-efficientie maar winnaars compenseren verliezers.
Winst>verlies en compensatie mogelijk. Pareto-effcientie impliceert Kaldor-Hicks-eff-
ciente maar niet andersom.
Transactiekosten: kosten gemaakt om economische transactie te realiseren (in een
markt)
-Onderzoekskosten(search/information costs):
-Onderhandelingskosten (bargaining costs): kosten om tot overeenkomst te komen,
opstellen, …
-Nakomingskosten (policing/enforcement costs)
College 2: wilsvertouwensleer, geestelijke stoornis, wilsgebreken
Wilsverklaring (art. 3:34 BW):
‘Een rechtshandeling vereist een op een rechtsgevolg gerichte wil die zich door een
verklaring heeft geopenbaard.’
-> Op rechtsgevolg gerichte wil
-> door verklaring geopenbaard
Geestelijke stoornis (art. 3:34 BW):
->Verklaring
-> Geestvermogens blijvend of tijdelijk gestoord
-> Stoornis belette redelijke waardering van bij handeling betrokken belangen
OF Verklaring onder invloed van stoornis gedaan (rechtshandeling nadelig, tenzij
nadeel redelijkerwijs niet was te voorzien.
Gevolg: met verkering overeenstemmende wil wordt geacht te hebben ontbroken.
Gerechtvaardigd vertrouwen (art. 3:35 BW):
-> Verklaring of gedraging van de nolens
-> Zin die de wederpartij onder de gegeven omstandigheden redelijkerwijze aan de
verklaring mocht toekennen.
-> Opgevat als een tot de wederpartij gerichte verklaring van een bepaalde strekking.
Gevolg: geen beroep op ontbreken wil.
Beperkende werking van redelijkheid en billijkheid:
-Algemeen: art. 6:2 lid 2 BW
-Overeenkomstenrecht: art. 6:248 lid 2 BW
-Ernstig nadeel bij totstandkoming overeenkomst, nadeel wederpartij bij doorhalen
overeenkomt. (Westhoff/Spronsen arrest)
Eelman/Hin arrest: Eelman koopt onder invloed van schizofrenie boerderij aan Hin
(reële prijs). Hin kon niet weten dat Eelman schizofreen was-> wil en verklaring komen
Page 2 of 44
,wel overeen maar wil wordt geacht to hebben ontbroken door de geestelijke stoornis,
geen rechtens relevante wil.
Gerards/Vijverberg arrest: Km stand auto blijkt achteraf meer te zijn en verkoper wist
dit niet-> Wil op gebrekkige wijze gevormd.
Geen rechtshandeling indien:
-Wil niet overeenstemt met verklaring: oneigenlijke dwaling
-Eventueel toch rechtshandeling via gerechtvaardigd vertrouwen (art. 3:35 BW)
-Wil wordt geacht te hebben ontbroken: geestelijke stoornis
-Eventueel toch rechtshandeling via gerechtvaardigd vertrouwen (art. 3:35 BW)
-Wil op gebrekkige wijze gevormd: wilsgebreken
Gerechtvaardigde belangen of transactiekosten afwegen:
-Inventariseren belangen
-Alle belangen een serieuze kans geven (geen vooringenomenheid)
-Kiezen
Transactiekosten: kosten gemaakt om economische transactie te realiseren (in een
markt)
-Onderzoekskosten(search/information costs):
-Onderhandelingskosten (bargaining costs): kosten om tot overeenkomst te komen,
opstellen, …
-Nakomingskosten (policing/enforcement costs)
Westhof/Spronsen arrest: met verklaring overeenstemmende wil wordt geacht te
hebben ontbroken. ‘In geval als het onderhavige, waarin de werknemer die verklaarde
ontslag te nemen niet in staat was daartoe zijn wil te bepalen ten gevolge van een
stoornis van zijn geestvermogens, kan het naar maatstaven van redelijkheid en billi-
jkheid onaanvaardbaar zijn dat de werkgever, hoezeer hij ook desbetreffende uitingen
heeft opgevat en heeft mogen opvatten als een ontslagname, de werknemer daaraan
houdt, indien niet aan de zijde van de werkgever sprake is van een relevant nadeel.’
Waarom is de wil zo belangrijk:
Beginselen van contractenrecht (partijautonomie, vertrouwen, pacta sunt servanda).
Waarom is reparatie via art. 3:35 BW mogelijk dan:
Vertrouwensbeginsel
Wilsgebreken: wil op gebrekkige wijze tot stand gekomen
-Bedreiging (art. 3:44 lid 2 BW):
-bedreiging door een of meer personen met enig nadeel in persoon of goed (geoor-
loofd v.s. ongeoorloofd middel)
-Die een redelijk oordelend mens kan beïnvloeden
-Die onrechtmatig is
-Causaal verband tussen bedreiging en rechtshandeling
-Misbruik van omstandigheden (art. 3:44 lid 4 BW):
-Bijzondere omstandigheid: noodtoestand, afhankelijkheid, lichtzinnigheid, abnor-
male geestestoestand of onervarenheid.
-Misbruik: kenbaarheid van bijzondere omstandigheid en bevorderen totstandkom-
ing rechtshandeling.
-Causaal verband bijzondere omstandigheid en verrichten rechtshandeling. (Ameva/
van Venrooij arrest)
-Bedrog (art. 3:44 BW):
-Opstellen verkeerde informatie
-Fraudedetectiekosten/ onderzoekskosten
Page 3 of 44
, -Inefficiente handelingen: meer personeel inhuren dan nodig, marktinefficiëntie van-
wege niet-optimale contracten
-Dwaling (art. 6:228 BW):
-Onjuiste voorstelling van zaken (lid 1):
->Inlichting van de wederpartij
->Schending van spreekplicht
->Wederzijdse dwaling
Kenbaarheidsvereiste
-Causaal verband tussen dwaling en het sluiten van de overeenkomst (lid 1)
-Geen vernietiging (lid 2): bij uitsluitend toekomstige omstandigheid of i.v.m. aard
van de overeenkomst, in verkeer geldende opvattingen.
Ontwikkelingen zorgplichtbegrip:
-Herbrechter/Hof arrest (1935): de eiser had geen redelijken grond hadden om af te
gaan op de waarheid ter gedane mededelingen.
-Baris/Riezenkamp arrest (1958): dat partijen hun gedrag mede moeten laten bepalen
door de gerechtvaardigde belangen van de wederpartij.
Dwaling en transactiekosten:
Least-cost-information-gatherer-principle: goedkoper om (essentiële) informatievoor-
sprong die aanbieder/verkoper heeft aan wederpartij mede te delen dan om wederpar-
tij onderzoek te laten doen.
3 vragen:
-Weet de ene partij meer dan de andere
-Indien ja, informatie waarover men daadwerkelijk beschikt
-Essentiële informatie
Uitzondering: ongewenste prikkel van infoplicht, persoon gaat er zelf op achteruit bij
mededeling.
College 3: Algemene voorwaarden, uitleg overeenkomst
Algemene voorwaarden (art. 6:231 BW):
‘Een of meer bedingen die zijn opgesteld teneinde in een aantal overeenkomsten te
worden opgenomen.’ (Niet kernbedingen zoal prijs, hoeveelheid, …)
-Snelle gebondenheid (art. 6:232BW): gebonden eraan zondag dat je dit hebt gewild of
kent.
-Mogelijkheid tot vernietiging (art. 6:233 BW): indien onredelijk bezwarend OF indien
gebruiker geen redelijke mogelijkheid kennisneming heeft geboden.
-Bescherming door zwarte en grijze lijst:
Redelijke mogelijkheid tot kennisneming (art. 6:234 BW): terhandstelling, inzage, elek-
tronisch beschikbaar.
VNP/Haverij arrest: Hof had niet alleen redelijke mogelijkheid moeten onderzoeken
maar ook of terhandstelling voorwaarden i.c. redelijkerwijs niet mogelijk was.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlotteajm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.