Economics and Sustainable Development 2021-2022
Lecture 2 – 10-09-2021
Week 1
Weak sustainability = relative scarcity, mainstream economics (environmental economics)
Strong sustainability = absolute scarcity, non-mainstream economics and pluralism (ecological
economics)
Schaarste is belangrijk voor ons. Er moeten keuzes gemaakt worden door schaarste. Wat wil je doen
met de beperkte goederen?
Neoklassieke economie
De neoklassieke economie is de mainstream economics op dit moment.
- Winstmaximalisatie en nutmaximalisatie
- Eigenbelang betekent ook maatschappelijk belang
- Prijsmechanisme voorkomt uitputting (schaarste is relatief) vraag en aanbod
- Rationele mensen; homo economicus
- Kleine overheid, markten zijn efficiënt, competitie is centraal
L. Robbins (1932): “Economics is the science which studies human behaviour as a relationship
between ends and scarce means that have alternative uses.” schaarste betekent dat we goederen
moeten alloceren. We moeten kiezen wat we er mee willen doen/wat we willen hebben.
Homo Economius: market man, heeft voorkeuren, willen nut optimaliseren, reageert op prikkels,
volgt eigen belang na, maakt beslissingen ‘at the margin’.
Invisible hand (Adam Smith): Als er geen overheidsinterventie is en iedereen zal eigen belang
nastreven, dan zal eigen belang uiteindelijk ook gezamenlijk belang zijn. Eigen belang zal vraag en
aanbod opleveren, wat weer belangrijk is voor andere mensen.
Typology of goods and services
Rivalry in consumption betekent dat als je het
gebruikt dat een ander het niet meer kan
gebruiken
Excludable from consumption, betekent
iemand uitsluiten van het gebruiken van goed
A = Voedsel, kleding, auto, huis
B = Water, energie, natuurlijke bronnen
C = Iets waar je je voor moet inschrijven.
Zwembad, telefoonnetwerk, bioscoop
D = Defensie, dijken, zonlicht
Types of capital
- Natuurlijk kapitaal: de voorraad van grondstoffen en energiereserves, biodiversiteit en
water- en luchtkwaliteit
- Fysiek kapitaal: machines, gebouwen, infrastructuur
, - Menselijk kapitaal: de mate van ontwikkeling en de gezondheid van een populatie
- Sociaal kapitaal: sociale relaties, gezamenlijk vertrouwen, normen en waarden
- Institutioneel kapitaal: kwaliteit van formele instituties, als voorbeeld: de betrouwbaarheid
van de jurisprudentie
Marktfalen: Soms werken markten niet goed. Individuelen behalen dan niet het hoogste level van
tevredenheid => environmental economics
- Externatiteiten: Wanneer je een goed produceert of consumeert en het heeft een positieve
of negatieve impact op een andere/derde partij. De prijs hoort hoger te liggen en de vraag
lager, er is dus sprake van marktfalen. Als voorbeeld: als bomen in de amazone worden
gekapt voor hout, dan zijn er negatieve externaliteiten, omdat de mensen die in de amazone
wonen worden verdreven en omdat het bijdraagt aan de opwarming van de aarde. De
private kosten liggen lager dan de sociale kosten, maar in het evenwicht wordt er wel
gekeken naar de private kosten, waardoor de prijs te laag ligt en de hoeveelheid te hoog.
- Free-riding problem: Als mensen voordeel halen uit het gebruiken van goederen, maar hier
niet voor betalen. Denk aan het gebruik van publieke goederen en geen belasting betalen.
o The tragedy of the commons (Hardin,1968): Als iedereen eigen belang (self-interest)
nastreeft zal ieder individu zoveel mogelijk vis willen vangen in zeeën en meren over
de wereld. Dit zorgt ervoor dat het aanbod vissen kleiner wordt. Er is een
overconsumptie van natuurlijke bronnen. Dit betekent dat het streven naar
maximale opbrengst van individuen niet tot collectieve welvaart leidt. De opbrengst
gaat naar het individu, maar de kosten van de externaliteit worden gedragen door
het collectief.
Private kosten: de kosten van het produceren of het consumeren van een goed
Sociale kosten: de totale kosten, het neemt ook de externaliteit mee in de prijs, dus private +
externe kosten
Weak sustainability
- Doel: de totale kapitaalvoorraad in een samenleving in stand houden of beter nog, laten
toenemen
- In weak sustainability wordt er van uit gegaan dat we de verschillende typen kapitaal
kunnen substitueren/compenseren. Het idee is dus dat je bijvoorbeeld natuurlijk kapitaal
kan verminderen, zolang je fysiek kapitaal maar meer wordt
- Robert Solow (1974)
- We moeten focussen op technologie en innovatie om zo de
kapitaalvoorraad te laten stijgen
- Natuur en milieu staan buiten het systeem van de economie
natuur en milieu is een subsysteem. Eerst economie, dan pas
natuur en milieu
- Economie kan groeien zonder limiet
Strong sustainability
- Idee: natuurlijk kapitaal is niet te vervangen in de vorm van
ander kapitaal
- Absoluut scarcity: geen substitutie mogelijk
- Doel: behoud van natuurlijk kapitaal
- Economie is een subsysteem van het milieu en de natuur
, - Beperkte rationaliteit
- Waarom non-substitutable? Gefabriceerde goederen kun je opnieuw produceren en is
nauwelijks onomkeerbaar. Natuurlijk kapitaal daarentegen is meestal onomkeerbaar. Denk
aan het uitsterven van wespen, deze komen niet meer terug, maar een afgebrande schuur
kan je wel opnieuw opbouwen.
- Strong sustainability is meer gericht op de relaties tussen verschillende types kapitaal en wat
dit voor de mens oplevert; bescherming, basismaterialen voor een goed leven (water, hout
etc), gezondheid (amazone luchtkwaliteit) en goede sociale relaties (in de wereld zijn er
veel conflicten omdat er te weinig water is)
- Alle typen kapitaal is belangrijk, maar ze zijn allemaal verschillend complementary
3 onderling verbonden doelen van ecological economics:
Duurzaam
Eerlijke verdeling/distributie = de relatieve verdeling van de middelenstroom dat
opgenomen is in de eindgoederen of services, naar verschillende mensen. Hoeveel gaat er
naar mij, hoeveel naar jou?
Efficiënte allocatie = de relatieve verdeling van de middelenstroom naar verschillende
producten. Hoeveel gaat naar de productie van auto’s, naar schoenen etc.
Van economische groei naar duurzame stabiele toestand (sustainable steady state). Dus niet
meer concentreren op economische groei.
Competitie leidt niet tot sustainability, dus eerst samenwerken en daarna pas competitie
In strong sustainability gaat het niet alleen over de economie, maar ook over andere disciplines
zoals politiek, psychologie etc.
Weak sustainability Strong sustainability
Economie > society > milieu (economie staat Milieu > society > milieu (milieu staat
voorop/centaal) voorop/centraal)
Competitie Coöperatie
Marktmechanisme Regulatie
Degree of substitutability (kapitaal in andere Degrees of non-substituability
vormen is substitueerbaar)
