Bedrijfskunde Integraal
Hoofdstuk 1
Bedrijf en bedrijfskunde
1.1 Het bedrijf
Het vak bedrijfskunde richt zich op bedrijven.
1.1.1 Organisatie, bedrijf en onderneming
Organisaties en bedrijven werken op verschillende manieren en zijn op verschillende manieren in
elkaar gezet. In de ene wil jij wel werken, in de andere niet. Mensen werken er om verschillende
redenen. Het is daarom belangrijk verschillende typen van elkaar te onderscheiden, omdat dit
bepaalt welke theorieën erop toe te passen zijn. Zo is er in een criminele organisatie meestal een
duidelijke baas en commandostructuur, in een gezelligheidsvereniging is het leiderschap juist
ondergeschikt. De baas van Coca-Cola mag veel verdienen, bij Amnesty willen ze dat juist niet
omdat de donateurs dat bedrag ophoesten.
Organisatie: een menselijke samenwerking die doelgericht is en als blijvend bedoeld is.
Bedrijf: organisaties die goederen en/of diensten voortbrengen of handeldrijven met het doel
deze op een afzetmarkt te verkopen.
Bedrijven zonder winstoogmerk (non-profit): deze streven naar levering van goederen en/of
diensten voor algemeen nut tegen de laagst mogelijke offers. Een ziekenhuis, een gemeentelijk
vervoersbedrijf en een waterleidingmaatschappij zijn hier voorbeelden van.
Bedrijven met winstoogmerk (onderneming/profit): dat betekent dat zij op eigen kracht een
opbrengst voor hun producten en/of diensten realiseren die hoger is dan de kosten van het
maken of leveren ervan. Ze proberen eraan te verdienen. Dit met de bedoeling de winst ter
beschikking te stellen aan de bedrijfseigenaar als beloning voor zijn investering in het bedrijf.
Een organisatie is alleen een bedrijf als zij goederen of diensten produceert. Ook blijkt niet elk
bedrijf een onderneming te zijn. Dit laatste geldt namelijk alleen voor bedrijven die gericht zijn op
het maken van winst.
,1.1.2 Bedrijven zijn organisaties
Je kunt een bedrijf dan ook zien als een menselijk samenwerkingsverband dat doelgericht en
blijvend is. Deze omschrijving omdat vier belangrijke kenmerken exact aangeven waar het in de
organisaties om draait:
- De mens in de organisatie
- De samenwerking in een organisatie
- De doelgerichtheid binnen een organisatie
- De continuïteit in een organisatie
De mens in de organisatie:
Wij bestuderen in dit boek organisaties en bedrijven waarin mensen actief zijn. Strikt genomen is
een roedel wolven of kudde olifanten ook een organisatie waarin samengewerkt wordt om te
overleven. In bedrijven gaat het om mensen.
De samenwerking in een organisatie:
Het gegeven dat mensen in organisaties zo goed en handig mogelijk met elkaar moeten
samenwerken, is een van de interessantste opgaven voor de bedrijfskunde. De mens begon ooit
samen te werken met anderen, omdat de ervaring leerde dat je in een samenwerkingsverband
meer kan bereiken dan individueel. Samenwerken loont omdat dan het zogenoemde synergie-
effect optreedt. Dit wil zeggen dat het resultaat van het totale samenwerkingsverband groter is
dan een optelling van de resultaten van de individuele prestaties.
De doelgerichtheid binnen een organisatie:
Een organisatie is altijd opgericht met een bepaald doel. Het doel van Coca-Cola is het
produceren van verschillende frisdranken, voor een zo groot mogelijk koperspubliek, tegen zo
laag mogelijke kosten. Bij het bedrijf Research in Motion dat BlackBerry maakt is het doel het
maken van winst bij het produceren van smartphones die zo veel mogelijk mensen aanspreken
en voorzien in een communicatiebehoefte. Organisatiedoelen kunnen veranderen, maar om de
eenheid binnen de organisatie te bewaren, zullen er altijd een of meer gezamenlijke doelen
aanwezig moeten zijn. Als dit niet het geval was, zou het richtinggevoel ontbreken; iedereen zou
zijn eigen doelen nastreven (en als kip zonder kop rondrennen).
De continuïteit in een organisatie:
Een vierde belangrijk kenmerk van een organisatie is het blijvende karakter ervan. Onder
normale condities streven de leden ernaar de organisatie te continueren. Een onderneming blijft
investeren om in de toekomst te blijven bestaan. De bedrijfskunde gaat echter meestal uit van de
zogenoemde goingconcerngedachte.
,Dit wil zeggen: je gaat bij het nemen van managementbeslissingen uit van de continuïteit van het
bedrijf (ongeacht de eventuele overdracht van de eigendom van het bedrijf na een overname).
Dat maakt namelijk uit. Als je niet meer uitgaat van de continuïteit van het bedrijf, bijvoorbeeld bij
een naderend faillissement, dan kan het (bedrijfseconomisch) zin hebben om machines te
verkopen of mensen te ontslaan. Terwijl dit bij een bedrijf dat blijft voortbestaan een optie zal zijn
waarvan vrij snel zal blijken dat deze zeer onvoordelig uitpakt. Het overgrote deel van de
bedrijfskunde gaat dus over het organiseren van bedrijven die (voorlopig) blijven bestaan.
Vandaar dat binnen de bedrijfskunde als interne hoofddoelstelling voor bedrijven geldt: het
voortbestaan van het bedrijf. De externe hoofddoelstelling van bedrijven is het voorzien in een
(maatschappelijke) behoefte.
1.1.3 vereenvoudigde weergave van de werking van een bedrijf
Bedrijven worden opgericht met een bepaalde doelstelling. Om die doelstelling te realiseren zal
input veranderd moeten worden in output. Zo zou je het omzettingsproces door een
koffiezetapparaat als volgt kunnen omschrijven: koffiepoeder, water, een filterzakje en voldoende
elektriciteit leiden – als alles goed gaat – tot een kan warme koffie. Een dergelijk schema is ook
op een bedrijf over te brengen. Dit wordt het transformatieproces genoemd.
Uitleg: Bij het hierboven beschreven transformatieproces, dat schematisch is weergegeven in
figuur 1.2, is niet aangegeven hoe input tot de juiste output wordt getransformeerd. Dit noemt
men ook wel een blackboxbenadering. Men beschouwt het bedrijf als een zwarte doos waarbij
alleen gezien kan worden wat er ingaat en wat er uitkomt. Deze benadering is te vergelijken met
de wijze waarop men het eerder aangegeven koffiezetapparaat bekijkt: men doet erin wat erin
moet, en hoopt daar vervolgens lekkere koffie voor terug te krijgen. Hoe het apparaat precies
functioneert zal alleen de fabrikant van het apparaat (en zijn concurrenten) interesseren.
, 1.2 Wat is bedrijfskunde?
We gaan de volgende stellingen uitwerken:
- Bedrijfskunde gaat over bedrijven: de bedrijfskunde – de naam zegt het al – is het
vakgebied dat zich bezighoudt met het op de juiste wijze organiseren, in elkaar zetten, en
regelen van bedrijven. Het aandachtsgebied van dit vak betreft bedrijven en
bedrijfsvoering.
- De bedrijfsomgeving is belangrijk in de bedrijfskunde: de vraag hoe de omgeving van het
bedrijf in elkaar zit is binnen de bedrijfskunde belangrijk. Met omgeving wordt daarbij
gedoeld op elementen buiten het bedrijf die echter wel van invloed zijn op de werking van
het bedrijf. Denk bijvoorbeeld aan klanten, de overheid, vakbonden (stakeholders), maar
ook aan de economische situatie. De invloed van de omgeving op het bedrijf is namelijk
groot. Het bedrijf zal zich enerzijds moeten aanpassen aan de omgeving, maar zal
anderzijds ook proberen de omgeving te beïnvloeden.
- Bedrijfskunde is multidisciplinair: bedrijfskunde kun je zien als een overkoepelend
vakgebied dat waar nodig andere vakgebieden combineert. De bedrijfskunde brengt op
zichzelf staande vakken (monodisciplines) samen omdat een op te lossen
bedrijfsprobleem vaak niet toe te spitsen is op één vakgebied. Daarom spreek je van het
multidisciplinair karakter van bedrijfskunde (Multi betekent meer, er komen verschillende
disciplines in de bedrijfskunde samen). De volgende vakgebieden spelen binnen de
bedrijfskunde een rol.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper s1172662. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.